تمکین و عدم‌تمکین زن از شوهر چیست؟

تمکین
انجام مراحل طلاق توافقی و طلاق با داشتن حق طلاق
بدون نیاز به حضور زوجین در هیچ مرحله ای
بین ۱۵ تا ۳۰ روز کاری
توسط وکیل متخصص طلاق و خانواده
مشاوره رایگان در واتساپ و تلگرام
برای انجام کار توسط وکلای متخصص دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید

تمکین و عدم تمکین زن از شوهر

عدم تمکین به معنای انجام ندادن وظایف زناشویی بدون دلیل موجه (که در ادامه یادآور می شویم) می باشد. تمکین در فقه و حقوق به معنای اطاعت زن از شوهرش درمورد محل زندگی و انجام وظایف زناشویی است یا به معنای واضح تر به رفع نیازهای جنسی آقا بدون عذر شرعی گفته می‌شود. تمکین و عدم تمکین یکی از پرتکرار ترین دعاوی حوزه خانواده است.

ماده ۱۱۰۵ آیین دادرسی مدنی به تعریف انواع تمکین پرداخته است که خانم را به اطاعت از شوهرش در مورد امور جاریه و مسائل زناشویی موظف می‌کند. خانم در مقابل تمکین مستحق دریافت نفقه است.

در صورت عدم تمکین خانم به او حکم زن ناشزه داده می‌شود. ناشزگی زمانی است که خانم بدون بهانه و عذر شرعی از شوهرش تمکین نکند که در این صورت به او نفقه ای تعلق نمی‌گیرد.

البته قانون شرایطی را نیز قرار داده که زن بتواند تعیین کند اما در هر حال باید وظایف زناشویی خود را انجام دهد که در ادامه به آن پرداخته شده است.

شرایط اجازه خانم برای عدم تمکین به صورت قانونی

در صورتی که خانم برای انجام وظایف شرعی مانند حج یا رفتن به حمام برای ادای نماز واجب از آقا اجازه ترک خانه را بگیرد اما او مخالفت کند خانم می‌تواند عدم تمکین خارج شود و حق نفقه از او ساقط نمی‌شود.

اساس ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی در صورتی که آقا پس از جاری شدن عقد به بیماری مقاربتی دچار شود به صورتی که در اثر رابطه زناشویی بیماری به خانم منتقل شود، خانم می‌تواند از ایجاد رابطه جنسی جلوگیری کند و نفقه او قطع نخواهد شد.

ترک منزل برای انجام خدمات درمانی که ضرورت دارد. در صورت مخالفت آقا با ترک خانه عدم تمکین نامیده نمی‌شود و خانم اجازه خروج از خانه و انجام خدمات لازم را دارد و آقا موظف به پرداخت نفقه خواهد بود.

در شرایط بیمار بودن خانم که پزشک رابطه زناشویی را منع کرده باشد و قرارگرفتن در زمان عادت ماهانه خانم اجازه عدم تمکین خاص را دارد.

در صورتی که طبق ماده ۱۱۱۴ حق تعیین منزل به خانم داده شود، زوجه می‌تواند از تمکین در منزل مرد خودداری کند و آقا باید در منزلی که مورد تایید خانم است زندگی کند ولی خانم موظف به انجام امور زناشویی است.

اگر منزلی که آقا تهیه کرده است با شان و منزلت خانم ناسازگار است خانم می‌تواند از رفتن به منزل آقا برای زندگی خودداری کند.

طبق ماده ۱۱۱۵ در صورتی که تمکین برای خانم با ضرر و زیان مالی و شرافتی یا خوف همراه باشد می‌تواند منزل را ترک کند و تا زمانی که آقا منزل مناسبی تهیه نکرده از بازگشت به خانه جلوگیری کند که در این صورت نفقه وی پرداخت می‌شود.
طلاق در دوران عقد چگونه است؟ بیشتر بخوانید: طلاق در دوران عقد چگونه است؟

 تمکین و عدم تمکین در دوران عقد

تمکین به معنای مالک گردانیدن است و نشوز عدم اطاعت معنا می‌دهد. اختلاف خانوادگی به دلیل عدم تمکین یکی از دعاوی رایج است که از سوی آقایان زمانی که همسرشان به دلیل نامساعد شدن اوضاع زندگی منزل را ترک می‌کنند، مطرح می‌شود.

البته طبق ماده ۱۱۰۲ و ۱۱۰۳ اگر مرد به وظایف زناشویی خود عمل نکند دادخواست الزام به تمکین زوجه رد خواهد شد.

تمکین در معنای حقوقی و فقهی دو معنی عام و خاص دارد که به معنای عام مدیریت خانه و اطاعت از مرد و به معنای خاص انجام وظایف زناشویی خوانده می‌شود.

زمانی که دعوای الزام به تمکین مطرح می‌شود اثبات رابطه زوجیت و عدم تمکین خوانده دعوی ضروری است. آیا در عقد هم می‌توان دادخواست عدم تمکین داشت؟
انواع دلایل برای طلاق از طرف خانم و آقا بیشتر بخوانید: انواع دلایل برای طلاق از طرف خانم و آقا

تمکین در دوران عقد به چه صورت است؟

از مقدمات تمکین، فراهم آوردن منزل مستقل در شان خانم است. بنابراین زمانی که آقا مدرکی برای اثبات مهیا کردن منزل و رعایت عرف و شروع زندگی مشترک نداشته باشد در دادگاه محکوم می‌شود.

در این مورد خانم و آقا هر دو به دادگاه احضار می‌شوند و مستندات خود را ارائه می‌کنند. در صورت نداشتن مدارک کافی، خانم به تمکین وادار نمی‌شود.

برای دادخواست تمکین باید حتما زندگی مشترک شروع شده باشد و اگر قرار به گرفتن عروسی است این شرط باید اجرا شود.
حق حبس زوجه چیست؟ بیشتر بخوانید: حق حبس زوجه چیست؟ در حالی که آقا تعهد گرفتن عروسی را به خانواده دختر داده و آن ها این مراسم را عرف خود می‌دانند و آقا با دادخواست عدم تمکین قصد دارد از گرفتن عروسی سرباز بزند دادگاه طبق مستندات و شواهد رای را به نفع خانم صادر می‌کند و عدم تمکین را جایز می‌داند.

عدم تمکین زن چیست؟

تمکین عام و خاص چیست؟

تمکین عام: در این نوع تمکین خانم موظف به فرمانبرداری از همسرش در امور زندگی است. مدیر خانه آقا است ولی خانم باید در اداره زندگی به او کمک کند. با تمکین عام زن از شوهرش تداوم و آرامش به وجود می آید.

تمکین خاص: این نوع از تمکین برای جلوگیری از فساد قرار داده شده است و مرد باید رفع نیازهای همسرش بپردازد. آراستگی خانم از لوازم این تکمیلی این معاشرت است. در فقه و حقوق به تمکین خاص زوجه برای جلوگیری از مشکلات زناشویی و فساد بسیار تاکید شده است.

دلایل رد دادخواست الزام به تمکین و عدم تمکین چیست؟

یکی از وظایف خانم در مقابل همسرش تمکین و وظیفه آقا پرداخت نفقه است. خانمی که بدون دلیل منطقی تمکین نمی‌کند یا به عبارتی از انجام وظایف زناشویی خودداری می‌کند را به اصلاح ناشزه می‌نامند.

گاهی قانون حق را به خانم داده و به دلایلی همچون ترک منزل توسط خانم به دلیل انجام حج واجب، مراجعه به پزشک، داشتن عذر شرعی، مطابق نبودن منزل تهیه شده با شئونات خانم و بیماری های مقاربتی، خانم را محکوم به عدم تمکین نمی‌کند.

همچنین اگر در عقدنامه حق تعیین منزل به خانم داده شود آقا موظف به زندگی در خانه ای است که خانم تصمیم می‌گیرد ولی گاهی نیز دلایلی غیر از این وجود دارد که دادخواست عدم تمکین آقا رد می‌شود که در ادامه به آن ها پرداخته شده است.
مستثنیات دین در پرداخت مهریه بیشتر بخوانید: مستثنیات دین در پرداخت مهریه

موارد رد دادخواست الزام به تمکین خانم

گاهی آقا منزل مناسب برای شروع یا ادامه زندگی یا وسایل موردنیاز برای داشتن زندگی مشترک را فراهم نکرده است و به عبارتی تله تمکین جهت بهره بردن از مزایای آن را به پا کرده است.

طبق قانون دادخواست تمکین مستلزم مهیا ساختن خانه و وسایل آن متناسب با شان خانم است.

  • در صورتی که خانم بتواند ثابت کند عدم تمکین به دلیل سو معاشرت و رفتارهای آقا است همچون اعتیاد شدید، مصرف بی رویه الکل، ضرب و شتم و… می‌تواند عدم تمکین را رد کند.
  • پرداخت نکردن نفقه خانم یکی دیگر از موارد رد دادخواست الزام به تمکین است.

استفاده آقا از حق حبس زوجه دلیل موجه عدم تمکین به شمار می‌رود.

  • عدم تمایل آقا به تمکین خانم و دادخواست صوری تمکین موجب رد دادخواست الزام به تمکین می‌شود. به طور مثال اگر در اثر اختلاف آقا به همسرش طی پیامکی اعلام کند که به خانم دیگری علاقه مند است و از زندگی با او رضایت کافی را ندارد می‌تواند از دلایل رد دادخواست باشد.
  • البته این مورد را باید زوج در دادگاه اعتراف کند و سند و مدرک به مقدار کافی ارائه شود. همچنین اگر مرد به مدت مشخصی طبق شواهد و مستندات منزل خود را ترک کردده باشد نمی‌تواند دادخواست عدم تمکین ارائه کند.
  • عدم حضور مرد در جلسه رسیدگی
  • اگر در عرف خانواده مورد مشخصی وجود داشته باشد و زن و شوهر در آن به توافق رسیده باشند مرد موظف به اجرای آن است.
  • به طور مثال اگر منزلی که آقا تهیه کرده در شان خانم نیست سپس آقا پس از مدتی منزلی را تهیه کرده که مناسب است اما خانم باز هم از تمکین خودداری می‌کند آقا می‌تواند دوباره دادخواست عدم تمکین را ارائه کند.

پیشنهاد سردبیر:

راهنمای ثبت وکالت‌نامه در سامانه میخک

صفحه اختصاصی وصول مهریه دادسو

طلاق در دوران عقد چگونه است؟

۴.۱/۵ - (۷ امتیاز)

برای اطلاع از آخرین اخبار دادسو را در تلگرام دنبال کنید

برای اطلاع از آخرین اخبار دادسو را در اینستاگرام دنبال کنید

تحریریه دادسو

این مقاله توسط تیم تحریریه دادسو گردآوری، تنظیم و تحریر شده است.
اعضای تحریریه در جهت افزایش آگاهی و اطلاعات کاربران سایت، همه روزه مقالات کاربردی در حوزه فعالیت‌های دادسو منتشر و بروز رسانی می نمایند. لازم به ذکر است که این مقالات هیچ وقت جای مشاوره با وکیل متخصص را نخواهد گرفت. در صورت تمایل برای مشاوره با وکیل با دادسو در ارتباط باشید.

33 دیدگاه برای “تمکین و عدم‌تمکین زن از شوهر چیست؟

  1. شهرام فیضی گفته:

    در صورتی که خانم از آقا تمکین نکنه، تاثیری توی مهریه داره؟ من شنیدم مهریه به این خانم تعلق نمی گیره.

    • تحریریه دادسو گفته:

      خیر. عدم تمکین خانم تاثیری در مهریه به هیچ وجه ندارد و فقط نفقه (خرجی) از تاریخی که آقا دادخواست عدم تمکین بدهد قطع می شود. عدم تمکین خانم تاثیری بر روی مهریه و طلاق ندارد

  2. محبوبی گفته:

    همسر من ۲۰ روزه که خونه رو ترک کرده. نت اقدامی نکردم فعلا. چیکار باید بکنم تا نفقه قطع بشه؟

  3. خانی گفته:

    سلام. ببخشید یه سوال داشتم. من الان با همسرم مشکل دارم و میخوام ازش جدا شم. ولی چون شنیدم اگر خونرو ترک کنم بهم مهریه تعلق نمی گیره، نشستم تو خونه شوهرم. درسته من اگر قهر کنم برم خونه گردم مهریه بهم تعلق نمی گیره؟

    • تحریریه دادسو گفته:

      مهریه و طلاق هیچ ربطی به عدم تمکین شما ندارد. در صورت اثبات عدم تمنکین ففقط نفقه (خرجی) قطع می شود و هیچ تاثیری در مهریه شما ندارد

    • تحریریه دادسو گفته:

      لام. بله. استفاده از حق حبس در زمانی که خانم دوشیزه است برای عدم تمکین امکانپذیر است

      • مهران گفته:

        سلام.من ۱۰ ماه زنم رو عقد کردم و هنوز خانه پدرش هست و الان بی دلیل اصرار به طلاق داره.و مانع ورود من به منزل میشوند
        میتونم برای عدم تمکین درخواست بدم؟
        چون هنوز خانه پدرش هست

        • تحریریه دادسو گفته:

          بله می توانید دادخواست عدم تمکین ارائه نمایید. اما در صورتی که هسمرتان دوشیزه باشند، می توانند از حق حبسشان استفاده کنند

  4. ساجده.ح گفته:

    اگر منزلی که آقا تهیه کرده است با شان و منزلت خانم ناسازگار است خانم می‌تواند از رفتن به منزل آقا برای زندگی خودداری کند.
    یه سوال با استناد به جمله بالا هر خونه ای الزاما به این معنی نیست که خانم تمکین کنه دیگه؟ باید حتما خونه در شان خانم باشه. درسته؟

  5. فاطمی گفته:

    سلام و خسته نباشید. شوهر من چند ماهه که خونه رو ترک کرده ولی رفته شکایت کرده که من تمکین نمیکنم. درسته یه همچین چیزی؟

  6. محمدرضا گفته:

    اگر خانومم تو خونه کار نکنه منظورم اشپزی و خونه تکونیه. من میتونم شکایت کنم؟ میگه وظیفه من نیس

  7. احمدی نیا گفته:

    سلام خسته نباشید من از شهر همدان پیام میدم. میخواستم بدونم بچه داری هم جز تمکین حساب میشه؟

  8. شهرام فیضی گفته:

    سلام. من یه خونه استیجاری دارم۸۰ متری. ۸ سال ساخت. وسایل خونه هم تکمیل کردم. کارشناس بیاد ببینه بنظرتون به من رای تمکین رو میده؟

  9. علیرضا غیور گفته:

    من دیشب همسرم خونرو ترک کرد. برم عدم تمکین بگیرم؟ الان زن من تمکین نمس کنه دسگه. درسته؟

    • تحریریه دادسو گفته:

      بله. در حال حاضر همسر شما تمکین نمی کند و می توانید دادخواست عدم تمکین بزنید.

  10. محمد تکاور گفته:

    سلام.همسر من بعد از مراسم عروسی به منزل من اومد و ۲ سال هست منزل رو ترک کرده اما هنوز دوشیزه است. سلامت جنسی من هم در دادگاه ثابت شد آیا میتونم درخواست عدم تمکین برای این دو سال بدم؟

    • تحریریه دادسو گفته:

      سلام، وقت بخیر.
      مراحل اجرای رای عدم تمکین پیچیدگی های خودش را دارد. با کارشناسان ما تماس بگیرید تا شما را به طور کامل راهنمایی کنند.

  11. حمزه خوراهر گفته:

    من خانمم زندگی خوبی داشتیم ماشین بنامش کردم مغازه هم براش زدم ولی حالا ماشین بدون اجازه من فروخته میگه حقم بود هیچ رابط زناشوی هم نداره میگه من همین که هستم دوست داری زندگی کن یا خودت برو اقدام طلاق کن باید چکار کنم

  12. فاطمه گفته:

    سلام شوهر من ایرانشهره میگه یا بیا اونجا زندگی کن یاطلاق در این صورت تهدیدم میکنه با شوکر الانم تمکین زده اگه بگه بیا زندگی کنیم میتونم بگم تهدید شدم نرم جای دیگه زندگیکنم

    • احسان دهداری گفته:

      سلام، وقت بخیر
      بله در صورت تمایل می توانید تمکین نکنید.
      این تصمیم شماست و موسسه حقوقی دادسو پیشنهاد خاصی ندارد.

  13. ناشناس گفته:

    زنم جلوی من مشروب الکلی خورده من قول گرفتم تکرار نشه بخشیدم بد حجاب بود یکبار بخاطر بد حجابی در دوران عقد و رفتارهای سبک او را کتک زدن یکبار هم سه شب از خانه بیرون بود که حتی پدرش و مادرش هم خبر نداشتند بعد از سه شب از خاتمی که معلوم نبود کی هست پیدا کردم من بخاطر حفظ خانواده و ابرو و بچه هایم و چون دوستش داشتم بخشیدم و قول گرفتم ازش تکرار نکند نصف همه را به نامش زدم که درست زندگی کند خلاصه هر کاری کردم ولی همچنان با دخالت شخصی که مادرش هست همچنان سعی دارد از من بهانه پیدا کند و مدرک علیه من جمع میکند یکبار توی خانه به دلیل بیماری تریاک کشیدن چند سال پیش ولی سالم هستم و هیچ مشکل اعتیاد ندارم وکار بارم و خرجی خانه مشکلی ندارد فیلم گرفته و هنوز هر جایی و هنوز به بهانه‌ای طلاق میخواهد و میرود هر جور دلش میخواهد مرا اذیت میکند برای مثال جلوی من یک شب موهای خود را فر داد آرایش غلیظ کرد وبا حجاب بد از خانه رفت به بهانه که من میخواهم کار کنم بی هیچ محبوبیتی که داشته باشد شب خانه نیامد از مادرش پرسیدم گفت نمیدانم کجاست پدرش گفتم گفت خانه است رفتم خانه مادرش کفش توی حیاط بود مادرش گفت نیست من داخل شدم دیدم که رفت توی اتاق پنهان شد حالا هم طلاق میخواهد تمام جهیزیه را که من خریده بودم براش و همینطور طلا را هم با همین ناسازگاری مجبورم کردن که به نامش دستخط بدهم تا زندگی کند ولی الان که اوضاع را کاملا به نفع خود میبیند از خانه دوباره به بهانه‌ای که خودش مقصر بحث شد و برنامه ریزی از قبل به نظر میاید برای عصبانی کردن من رفته و طلاق میخواهد و مهریه هم میخواهد ایا همچین زنی مهریه دارد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای باخبرشدن از آخرین اخبار عضو خبرنامه شوید