شروط ضمن عقد چیست؟

ازدواج یک قرارداد بین خانم و آقا است و مانند همه‌ی قراردادهای دیگر شامل شروطی است که در صورت رعایت نکردن هر یک، خانم و آقا می‌توانند از یکدیگر شکایت کنند. زن و مردی که در شرف ازدواج هستند به دلیل ناآگاهی یا از سر خجالت معمولا شروط ضمن عقد را بدون مطالعه امضا می‌کنند و وقتی در آینده به مشکلی برخوردند تازه متوجه می‌شوند که می‌توانستند با تنظیم درست شروط ضمن عقد از پیش آمدن مشکلات زیادی جلوگیری کنند. معقوله ازدواج در همه کشورها قوانین و شروطی دارد که بسته به نوع فرهنگ و پیشینه آن و اصول حقوقی کشور مشخص می‌شود. در ایران این شروط بیشتر بر اساس مذهب و احکام طراحی شده‌اند. در تمام مراحل ازدواج باید به نکات درج شده در شروط توجه داشت تا با بی‌توجهی زندگی به طلاق ختم نشود. ما در موسسه حقوقی دادسو به توضیح این مطالب پرداخته‌ایم تا با آگاهی بیشتری دست به انتخاب بزنید.

حق و حقوق بعد از عقد

براساس این قرارداد خانم تعدادی از حق و حقوق خود را از دست داده و آن را به آقا می‌بخشد.. برای مثال بعد از عقد خانم حق تحصیل، حق خروج از کشور، حق اشتغال و حتی حق خروج از خانه را از دست می‌دهد و در صورت مخالفت همسرش نمی‌تواند هیچ کدام از موارد گفته شده را بدون اذن همسرش انجام دهد. البته خیلی از روابط‌ها بر این پایه شروع نمی‌شود و خانم و آقا با آگاهی کامل قبل از جاری شدن صیغه ازدواج و با مطالعه شرایط ضمن عقد شرط‌های جدیدی را به سند ازدواج اضافه می‌کنند تا از حقوق برابری برخوردار باشند. معمولا این قرارداد ازدواج در گذشته به درستی نوشته نمی‌شد و به این صورت بود که خانم مجموعی از حقوق طبیعی خود را از دست می‌داد و در صورت بروز مشکلات فقط می‌توانست با اجرا گذاشتن مهریه یا نفقه اقدامی انجام دهد.

مشاوره با وکیل قبل از امضای شروط ضمن عقد

شروط ضمن عقد چیست و چرا مهم است؟ توصیه جدی ما به شما دوستانی که در حال خواندن این مقاله هستید این است که اگر قصد ازدواج دارید حتما قبل از امضا کردن شروط ضمن عقد سند ازدواج با یک وکیل متخصص این امر مشورتی داشته باشید تا بتوانید بر اساس توافقات خود و همسرتان شروط را تنظیم کنید تا اگر مشکلی برایتان پیش آمد هر دو در یک شرایط برابری قرار داشته باشید. برای مثال خانم نتواند به دلیل پرداخت مهریه فشاری به آقا وارد کند و آقا هم حقوقی که مربوط به خانم است را به ایشان بدهد.

وکیل طلاق که تجربه کار طلاق را به دفعات زیاد دارد حتما می‌تواند کمک بسیار زیادی در این زمینه به شما بکند. چرا که مشکلاتی که زوجین در پروسه طلاق داشته‌اند در صورت تنظیم درست شروط ضمن عقد به آسانی قابل حل بود. در ادامه لیست شرایط ضمن عقد را همان طور که در سند ازدواج نوشته شده برایتان آورده ایم و برای شفافیت بیشتر موضوع هر کدام را برایتان به زبان ساده تر توضیح داده‌ایم. قبل از امضای شروط ضمن عقد برای زنان می توانید از مشاوره تلفنی رایگان دادسو استفاده نمایید.

لیست شرایط ضمن عقد درسند ازدواج

الف- ضمن عقد نکاح زوجه شرط نمود هرگاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوءاخلاق و رفتار وی نبوده زوج موظف است تا نصف دارای موجود خود را که در ایام زناشویی با او بدست آورده یا معادل آنرا طبق نظر دادگاه بلاعوض به زوجه منتقل نماید و تقسیم اموال بعد از طلاق صورت گیرد.

شرط بالا را تنصیف دارایی یا تقسیم اموال مرد در طلاق می‌گویند. بهتر است بدانید که اگر طلاق از جانب خانم باشد یا به صورت توافقی باشد این شرط قابل اجرا نیست. همچنین اگر ثابت شود طلاق به دلیل کوتاهی خانم در انجام روابط زناشویی یا به دلیل مشکلی از جانب خانم است، این شرط اجرا نمی‌شود.

بنا به دستور دادگاه استعلامی از دارایی‌های مرد تهیه می‌شود. بر اساس آن استعلام به اندازه نصف اموال بعد از طلاق به خانم می‌رسد. فقط حتما باید طلاق اتفاق بیفتد و امکان اجرای این شرط قبل از طلاق وجود ندارد. ممکن است در بعضی مواقع و تحت شرایط خاصی کمتر از نصف اموال به خانم منتقل شود ولی امکان انتقال بیشتر از نصف اموال وجود ندارد. از آنجایی که خانم و آقا اطلاعی از این شرط ندارند معمولا برای اجرایی شدنش اقدامی نمی‌کنند.

ب- ضمن عقد نکاح زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر یا حق طلاق را دارد که در موارد مشروحه زیر با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید و نیز به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر را داده تا در صورت بذل از طرف او قبول نماید.

شروطی که به عدم اجرایشان به خانم حق طلاق می دهد

مواردی که زن می‌تواند حسب مورد از دادگاه تقاضای صدور اجازه طلاق نماید به شرح زیر است:

۱- استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام اون به تادیه نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت ۶ ماه وفا نکند و اجبارا به ایفا هم ممکن نباشد. نفقه خرجی خانم در زندگی مشترک محسوب می‌شود که بر اساس نظر دادگاه و قاضی و شان خانم و آقا و اموال و در آمد آقا مشخص شده و به خانم در ازای نیازهایی مانند خوراک و پوشاک و … پرداخت می‌شود. در صورتی که آقا به مدت ۶ ماه به خانم نفقه پرداخت نکند خانم می‌تواند با ارائه دلیلش برای طلاق اقدام نماید.

۲-سوءرفتار  یا سوءمعاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیرقابل تحمل نماید.

۳- ابتلا زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد. برای این مورد خانم می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و با ارائه مدارک پزشکی معتبر مبنی بر بیماری صعب العلاج برای طلاق اقدام کند.

۴- جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد. ابتلای آقا به بیماری‌های روانی به طوری که قابل درمان نباشد و زندگی خانم را دچار مشکل کند یا جان خانم در خطر باشد می‌تواند دلیلی برای اقدام طلاق باشد. فقط باید توسط مدارک پزشکی معتبر به دادگاه ثابت شود.

۵- عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد. وقتی اقا مشغول کاری باشد که با نظر دادگاه مخالف باشد یا شان زندگی خانم در نظر گرفته نشده باشد می‌تواند دلیلی برای طلاق باشد. ولی این شرط به این صورت نیست که هر شغلی که از نظر خانم کسر شان بود دلیلی برای طلاق باشد بلکه نظر دادگاه هم بسیار مهم است.

۶- محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به ۵ سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به ۵ سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.

۷- ابتلا زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خللی آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد. اگر مردی اعتیاد داشته باشد و از ترک کردن آن خودداری کند یا بعد از ترک کردن مجدد سمت اعتیاد برود خانم می‌تواند با ثابت کردن عسر و حرج اقدام به طلاق کند. عسر و حرج یعنی بوجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای خانم بسیار سخت و همراه با مشقت کند.

۸- زوج زندگی خانوادگی را را بدون عذر موجه ترک کند تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.

۹- محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و اجرا هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد تشخیص ایکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف وموازین دیگر دادگاه است.

۱۰- در صورتی که پس از گذشت ۵ سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیر زوج صاحب فرزند نشود. بهتر است بدانید برای هر یک از مواردی که مربوط به علم پزشکی است، تائید رسمی پزشکان معتبر برای رای دادگاه لازم و ضروری است.

۱۱- در صورتی ک زوج مفقود الاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.

۱۲- زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص داگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.

شروط ضمن عقد تکمیلی در زمان عقد

تا این قسمت شروطی که به صورت پیش فرض در عقدنامه نوشته شده است را بررسی کردیم. بعضی از شروط هستن که خانم و آقا می‌توانند در زمان عقد به سند ازدواج اضافه کنند که به از آنها به عنوان شروط تکمیلی یاد می‌شود، در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.

وکالت در طلاق

همانطور که در بخش‌های ابتدای مقاله مطالعه کردید خانم تحت شرایط خاصی می‌تواند اقدام به طلاق بکند. که در بعضی مواقع اثبات این شرایط برای خانم بسیار سخت و یا حتی نشدنی است. برای بوجود نیامدن این مشکلات بهتر است آقا در زمان عقد وکالت در طلاق یا حق طلاق را به خانم بدهد که خانم هم مانند آقا در صورت وقوع شرایط سخت بتواند اقدام به طلاق کند.
لازم است بدانید که در دادگاه طلاق چه بگویید و پیش از آن باید چه کاری را انجام داده باشید. بهتر است سه نکته‌ی مهم در وکالت طلاق رعایت شود تا اعتبار کافی برای اجرایی شدن را داشته باشد.

• وکالت به صورت بلاعزل باشد. به این معنا که همیشگی باشد و در هر زمان که نیاز شد خانم بتواند از این وکالت استفاده کند.
• حق توکیل به غیر داشته باشد تا خانم بتواند به جای آقا وکالت به وکیل دهد تا به جای ایشان در امور مربوط به طلاق حضور داشته باشند.
• حق اسقاط در تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی داشته باشد تا بعد از صدور رای دادگاه خانم بتواند بدون معطلی ۴۵ روزه به دفترخانه مراجعه کند و صیغه طلاق جاری شود.

حق ادامه تحصیل

امروزه بیشتر زوجین این مشکل را ندارند و خانم‌ها می‌توانند بدون مشکلی از جانب همسرشان برای تحصیل اقدام کنند. ولی از آنجایی که در مشکلات و دعواهای خانوادگی آدم‌ها رفتارهای غیر قابل پیش بینی از خود بروز می‌دهند بهتر است که این شرط در عقدنامه به این صورت ذکر شود که زوج، زوجه را در ادامه تحصیل تا هر مرحله که زوجه لازم بداند و در هر کجا که شرایط ایجاب نماید مخیر می‌سازد.

حق اشتغال

حق اشتغال یکی دیگر از شرایط ضمن عقد است که زوجین می توانند به شرط کنند. در جامعه امروز که خانم‌ها پابه پای آقایون در عرصه‌های مختلف مشغول به کار هستند داشتن حق اشتغال از مهم‌ترین شروط حساب می‌شوند. حتما شنیده‌اید که خانمی تحصیلات دانشگاهی قابل توجهی را گذرانده ولی به دلیل عدم اجازه همسرش نتوانسته واد بازار کار شود. پس با توجه به تجربیات مختلف بهتر است حتما این شروط در عقدنامه عنوان شود.

حق خروج از کشور

خانم‌ها به صورت پیش فرض قبل از ازدواج برای خروج از کشور نیاز به اجازه کتبی پد یا جد پدری خود دارند. بعد از ازدواج این مسئولیت به همسرانشان داده می‌شود که در هنگام خروج از کشور اجازه این کار را به ایشان بدهند. زمانی که این شرط به صورت کتبی در عقدنامه نوشته نشده باشد که خانم اجازه خروج از کشور را دارد، برای این کار در زمان گرفتن پاسپورت برگه ای را همسرش امضا می‌کند که به معنای اجازه خروج از کشور برای خانم است.

بهتر است بدانید بعد از عقد و ازدواج با مراجعه به دفتر اسناد می‌توانید تمامی شروط را به صورت رسمی تغییر دهید. برای مثال آقا بعد از عقد هم می‌تواند حق طلاق، حق خروج از کشور و حق تحصیل را به همسرش بدهد. برای ثبت شروط ضمن عقد بهتر است که حتما با وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید تا ایشان با علم کافی وکالت نامه شما را تنظیم نماید.

حق انتخاب محل زندگی

در بعضی مواقع با توجه به شرایط خانم و آقا، خانم م یتواند شرطی را طلب کند که انتخاب شهر زندگی زوجین در اختیار او باشد. در حالت عادی این حقدر زندگی زناشویی  بر عهده آقا است. در صورتی که این شرط به خانم داده شود، محل زندگی زوجین را خانم مشخص می کند.

سوالات متداول: