مستثنیات دین چیست؟

در این مقاله ما مفهوم مستثنیات دین و مستثنیات دین در پرداخت مهریه را به صورت کاملا حقوقی و شفاف بررسی می‌کنیم. وقتی شخصی موظف به پرداخت مالی به شخص دیگر می‌شود باید آن را بپردازد. در واقع منظورمان از موظف، محکوم است. یعنی اگر شخصی محکوم به پرداخت مال یا وجه‌نقد می‌شود بر طبق قانون و بسته به شرایط مختلف باید آن را پرداخت کند.

در صورتی که شخص بدهکار از پرداخت بدهی خودش سرباز زند، شخص طلبکار می‌تواند از اموال شخصی ایشان برای پرداخت بدهی خود مطالبه کند. برای مثال ازخانه ،ملک، ماشین و یا هر دارایی دیگر شخص بدهکار.

ولی محدودیت‌هایی در پرداخت بدهی از اموال شخصی وجود دارد که به آن مستثنیات دین می‌گویند. برای مثال از اموال یا دارایی‌هایی که گذران زندگی شخص یا اسباب معاش ایشان است نمی‌توان به عنوان بدهی استفاده کرد. در ادامه این مقاله به صورت کامل درباره موضوع مستثنیات دین در پرداخت مهریه و این که چه اموالی شامل مستثنیات دین هستند، توضیح می‌دهیم.

باورهای اشتباه درباره مهریه

شاید با خواندن این عنوان به نظرتان آمده باشد که عنوان اشتباهی را در مقاله نوشته‌ایم، ولی دقیقا منظورمان همین است، باورهای اشتباه درباره مهریه!

در جامعه‌ی امروز ما با توجه به رشد تکنولوژی و دردسترس بودن انواع اطلاعات برای عموم مردم، باز هم باورهای اشتباهی درباره مهریه و پرداخت آن در بین عموم مردم وجود دارد که می‌خواهیم آنها را عنوان کرده و از نظر حقوقی بررسی کنیم.

یکی از باورهای اشتباه در پرداخت مهریه این است که مردم فکر می‌کنند تا زمانی که اقدامی برای طلاق انجام نداده‌اند خانم نمی‌تواند درخواستی برای پرداخت مهریه داشته باشد. بهتر است بدانید بسته به عندالمطالبه یا عندالاستطاعه بودن مهریه، خانم در هر زمان بعد از جاری شدن صیغه ازدواج می‌تواند مهریه‌ش را مطالبه کند.

برطبق تجربه‌ی زیادی که در این زمینه کسب کردیم و با توجه به سوالات موکلان در این زمینه باید بگوییم که مهریه در هر زمانی به خانم تعلق می‌گیرد. فقط زمانی که خانم خودش به صورت رسمی مهریه‌ش را ببخشد نیاز به پرداخت آن نیست. سوالات زیادی در این زمینه از ما می‌پرسند که اگر خیانتی صورت گرفته باشد یا اگر خانم به صورت شفاهی بگوید مهریه را نمی‌خواهم آیا مهریه به ایشان تعلق می‌گیرد؟ باید بگوییم که بله! تحت هر شرایطی خانم می‌تواند خواستار مهریه باشد و آقا موظف به پرداختش است.
حتما بخوانید: بخشیدن مهریه و هرچیزی که باید در مورد آن بدانید

ترک منزل توسط خانم  و تاثیر بر روی مهریه

بعضی از موکلان که در پروسه طلاق هستند فکر می‌کنند که خانمی که منزل را ترک کرده پس مهریه به ایشان تعلق نمی‌گیرد. ولی بهتر است بدانید اگر خانم بدون رضایت همسرش منزل را ترک کند به دلیل عدم تمکین نفقه‌شان قطع می‌شود و مهریه به قوت خود باقی می‌ماند.

خانم هایی که درحال اقدام برای دریافت مهریه‌شان هستند فکر می‌کنند که منزلی که آقا سکونت دارد یا خودرویی که وسیله کار ایشان است را می‌توانند برای مهریه توقیف کنند ولی باید بدانید که این موارد مستثنیات دین محسوب می‌شوند و قابل توقیف نیستند.

از باورهای غلط دیگر می‌توانیم به قانون ۱۱۰ سکه اشاره کنیم. اینکه مهریه هر چقدر باید فقط ۱۱۰ سکه آن قابل مطالبه است. ولی باید بگوییم که مهریه به هر تعدادی که باشد خانم می‌تواند مطالبه کند. ولی بسته به شرایط مالی آقا و نظر قاضی ممکن است به صورت اقساطی پرداخت شود.
حتما بخوانید: مهریه در طلاق توافقی به چه صورت است؟

مشکلاتی که در پرداخت مهریه از جانب آقا وجود دارد

مشکلاتی در پرداخت مهریه از جانب مرد وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم. از زمان بعد از ازدواج آقا موظف به پرداخت مهریه است. اگر مردی که بدهکار است و موظف به پرداخت مهریه می‌باشد در طی معاملات صوری اموال خود را به نام شخص دیگر بزند، این معامله باطل بوده و  اموال قابل توقیف هستند.

یعنی آقا اگر توانایی پرداخت را داشته باشد و به قصد فرار از دین کارهایی انجام دهد مجرم محسوب شده و حتی ممکن است به زندان محکوم شود.

یکی دیگر از مشکلات این است که زن از اموال دقیق مرد اطلاعی ندارد و وقتی قرار است که برای اجرا گذاشتن مهریه لیست اموال مرد را هم به دادگاه ارائه دهد، اموال دقیق را نمی‌داند. در این مرحله باید خانم با در خواستی که به دادگاه می‌دهد خواستار استعلام اموال دقیق آقا باشد. که دادگاه با کارشناسی و بررسی حساب‌های بانکی و گردش‌های مالی آقا می‌تواند استعلام اموال را بگیرد.
حتما بخوانید: بخشش مهریه در ازای حق طلاق

مستثنیات دین در پرداخت مهریه

همانطوری که در پاراگراف‌های قبل‌تر توضیح دادیم از زمان جاری شدن صیغه ازدواج، مهریه حق خانم محسوب می‌شود و در هر زمان می‌تواند آن را مطالبه کند. ولی بهتر است بدانید که محدودیتی در پرداخت مهریه وجود دارد که به آن مستثنیات دین می‌گویند. به این معنا که خانم نمی‌تواند هر اموالی که آقا  دارد را برای مهریه توقیف کند.

برای مثال اگر مهریه خانم ۱۲۴ سکه بهار آزادی باشد و آقا مالک دو دستگاه آپارتمان و و دو خودرو به هر ارزشی باشد، خانم می‌تواند مهریه خود را اجرا بگذارد و یکی از آپارتمان ها و خودروهای آقا را برای مهریه‌ش توقیف کند.

اگر ارزش مهریه خانم بیشتر از یک خانه و ماشین باشد، خانم دیگر نمی‌تواند آن منزلی که آقا در آن سکونت دارد را توقیف کند و آن آپارتمان جزء مستثنیات دین محسوب می‌شود. ما به التفاوت، بسته به نظر قاضی و دادگاه قسط بندی می‌شود.

حتما بخوانید: حق حبس زوجه چیست؟

چه اموالی مستثنیات دین محسوب می‌شود؟

اموالی که جزء مستثنیات دین محسوب می‌شوند به شرح زیر هستند:

۱- منزلی که آقا در آن سکونت دارد. برای مثال اگر آقا بیشتر از یک منزل داشته باشند دو یا سه آپارتمان خانم می‌تواند همه آن‌ها را توقیف کند و آن منزلی که  برای سکونت آقا است مستثنیات دین محسوب می‌شود.

۲- اسباب و لوازم منزلی که برای امرار معاش آقا ضروری هستند را خانم نمی‌تواند توقیف کند.

۳- مبلغی که به عنوان اجاره  به صاحب خانه پرداخت می‌شود در صورتی که توقیفش موجب عسر و حرج شود مستثنیات محسوب می‌شود.

۴- اسباب و دستگاه‌هایی که برای کسب و کار اقا هستند و آقا خرج روزانه خود را از آن طریق کسب می‌کند. برای مثال اگر آقا صاحب تاکسی باشد و کسب و کارش از آن طریق باشد خانم نمی‌تواند آن را توقیف کند.
حتما بخوانید: محاسبه مهریه به نرخ روز چگونه است؟

نتیجه گیری

پس خانم این حق را دارد که بعد از ازدواج هر زمانی که لازم بداند مهریه خود را وصول کند و آقا موظف به پرداخت آن است و اگر از وصول سر باز بزند، خانم می تواند درخواست توقیف اموال آقا را بکند. اگر آقا فقط یک خانه داشته باشد، امکان توقیفش وجود ندارد. ولی اگر بیش از یک خانه داشته باشد و یا خودرویی داشته باشد که وسیله کارش محسوب نمی شود، خانم می‌تواند خانه های دوم به بعد و خودروی آقا را توقیف کند.

در صورتی هم که اقا هیچ اموالی به نامش نباشد، وصول مهریه خانم به صورت اقساطی انجام می شود. در مورد توقیف اموال هم فقط اموالی که سند تک برگ از طرف اداره ثبت دارند قابل توقیف است و اموال قولنامه ای قابلیت توقیف را ندارند

پیشنهاد سردبیر:

طلاق توافقی ایرانیان خارج از کشور

حضانت فرزند به چه صورت است؟

طلاق از طرف زن (زوجه) چگونه است؟