کودکان طلاق بیشترین آسیب را از جدایی والدین خود می‌بینند، صدمات روحی که ممکن است آینده و زندگی آنها را دستخوش تغییرات ناخوشایندی کند؛ اما زمان‌هایی هست که طلاق تنها راه چاره است، اقدامی که در صورت مدیریت درست از زمانی که پدر و مادرشان با جنگ و جدال کنار هم زندگی می‌کنند، برای کودکان بهتر است. در این مقاله از دادسو به کاهش تاثیر طلاق والدین بر کودکان می‌پردازیم.
برای داشتن عملکرد درست پس از طلاق، باید اطلاعات کافی در این زمینه را از طریق مشاوره، مطالعه و مشورت با اشخاص درست کسب نمود. متاسفانه وقتی در پروسه طلاق پای کودکان در میان باشد کار برای والدین دشوارتر خواهد بود. آنها با پای خودشان به این دنیا نیامده‌اند و پدر و مادر در قبال آنها مسئول‌اند، در قبال زندگی تلخی که با انتخاب نادرست یا اشتباهاتشان برای آنها رقم‌زده‌اند.
بیشتر بخوانید:
انواع دلایل طلاق از طرف خانم و آقا
پس اگر به مقطعی از زندگی مشترک رسیده‌اید که راهی جز جدایی ندارید، باید حواستان به کودکان باشد و رفتار و اقدام درست را در موردشان انجام دهید.
مشکلات کودکان طلاق
هنگامی‌که والدین طلاق می‌گیرند اثرات طلاق و مشکلاتی که ممکن است کودکان با آن مواجه شوند می‌تواند متفاوت باشد. برخی از کودکان به طلاق واکنشی طبیعی و قابل‌درک دارند و برخی دیگر ممکن است با این پروسه به‌سختی دست‌وپنجه نرم کنند. برخی از مشکلات کودکان طلاق شامل موارد زیر است:
افت تحصیلی و عملکرد ضعیف در درس‌ها
برای کودکان درک طلاق و تغییراتی که در حال وقوع است ممکن است گیج‌کننده باشد. عدم داشتن تمرکز و حواس‌پرتی باعث افت شدید درسی آنها در هر مقطعی خواهد شد.
عدم علاقه به فعالیت‌های اجتماعی
گاهی کودکان طلاق در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل می‌شوند.
مشکل در وفق پیدا کردن با تغییرات
غیبت یک والد، جابه‌جایی منزل، تغییر مدرسه و دوستان تغییرات پیچیده‌ای است که کودک نمی‌تواند به‌یک‌باره خود را با آنها وفق دهد.
حساسیت عاطفی
احساس از دست دادن، خشم، اضطراب و بسیاری از تجربه‌های تلخ دیگر باعث می‌شود کودکان ازنظر عاطفی بسیار حساس شوند. آنها نیاز به یک گوش شنوا برای شنیده شدن دارند.
عصبانیت
خشم و عصبانیت از عواقبی است که جدایی والدین مسبب وجود آن در کودکان طلاق است. خشم نسبت به والدین، دوستان، اطرافیان و تمام کسانی که به‌نوعی با کودک در ارتباط هستند. بسته به شرایط ممکن است این عصبانیت کوتاه یا بلندمدت باشد.
احساس گناه
کودکان اغلب به دنبال پاسخ این سوال هستند که چرا والدینشان از هم جدا شده‌اند؟ چرا دیگر به هم علاقه ندارند؟ چه اشتباهی از آنها سرزده و اغلب خود را مقصر اصلی جدایی می‌دانند. همین احساس گناه و فشار روحی باعث استرس و مشکلات بی‌شماری خواهد بود.
رفتارهای مخرب
طبق بررسی‌ها کودکانی که شاهد طلاق والدینشان بوده‌اند بیشتر در معرض رفتارهای مخربی مانند سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر، بزهکاری و شرکت در جنایات هستند.
مشکلات سلامتی
روند طلاق و اثرات مخرب آن می‌تواند سلامت کودکان را به خطر بی اندازد. علائم افسردگی و مشکل در خواب از شایع‌ترین آنها هستند.
بدبینی نسبت به ازدواج
کودکان طلاق نگرش منفی نسبت به ازدواج دارند و گاهی از وارد شدن به زندگی مشترک می‌ترسند. تحقیقات نشان داده کودکانی که طلاق والدینشان را تجربه کرده‌اند در رابطه خود به‌احتمال بیشتری طلاق می‌گیرند.
افت تحصیلی فرزندان طلاق
کودکانی که در دوران تحصیل شاهد جدایی والدین خود بوده‌اند افت تحصیلی چشمگیری داشته‌اند. عدم تمرکز کودک، نبود آرامش و امنیت خاطر در خانه، بحث‌وجدل‌های مداوم پدر و مادر و … از عواملی که به‌شدت در وضعیت تحصیلی فرزندان تأثیر منفی می‌گذارد. بر اساس مطالعات کودکانی که طلاق و جدایی والدینشان را تجربه کرده‌اند به‌احتمال کمتری دوران دبیرستان را به پایان می‌رسانند.
بیشتر بخوانید:
تاثیر طلاق بر فرزندان
براساس این مطالعه استرالیایی فرزندان خانواده‌های مطلقه 26 درصد بیشتر از فرزندان خانواده‌های سالم تحصیلات متوسطه را ترک می‌کنند و حتی ازدواج مجدد والدین از تاثیرات طلاق بر افت تحصیلی کودکان نمی‌کاهد. طلاق و جدایی احتمال حضور فرزندان در دانشگاه را کاهش می‌دهد.
مشکلات خانوادگی باعث کاهش تمرکز و حواس‌پرتی کودکان در مدرسه می‌شود. علاقه‌شان را برای شرکت در فعالیت‌های اجتماعی از دست می‌دهند و همین باعث ایجاد مشکل در برقراری ارتباط با دیگران می‌شود. کودک تحت تأثیر فشارهای روانی بسیاری است و احساسات ناخوشایندی چون غیرمفید بودن، مقصر بودن و … را در درون خود حس می‌کند.
ترس از قضاوت شدن توسط اطرافیان و دوستان هم سن یکی دیگر از دغدغه‌های کودکان طلاق است. استرس عضو جدانشدنی زندگی آن‌هاست و همین حس، زندگی تحصیلی آنها را تحت تأثیر سوء قرار می‌دهد.
نحوه برخورد با کودکان طلاق در مدرسه
وقتی والدین طلاق می‌گیرند معلم‌ها یکی از افراد معتمدی هستند که بچه‌ها گاهی برای ارائه مشکلات و دغدغه‌هایشان به آنها مراجعه می‌کنند. در چنین مواقعی معلم‌ها باید بدانند چطور با این کودکان ارتباط درست برقرار کرده و موجب ایجاد حس آرامش و امنیت در آنها شوند.
با آنها سازگار باشید
بچه‌ها بر اساس انتظارات روتین رفتاری‌شان رشد می‌کنند، و با تغییرات ناگهانی در خانه ممکن است مدرسه را به‌عنوان مکانی امن دریابند و به آن پناه بیاورند. برای درد و دل‌هایشان گوش شنوا باشید و به احساساتشان اهمیت داده و آنها را بپذیرید و برای رفتارهایی که قابل‌قبول نیست محدودیت ایجاد کنید.
نقاط قوتشان را تشویق کنید
برای رفتار و عملکردهای مثبت بچه‌ها بازخورد مثبت داشته باشید و تشویقشان کنید، اما نباید این عکس‌العمل‌ها به آنها حس ترحم را منتقل کند چون از آن بیزارند. شما باید با تشویق عملکردهای مثبت اعتمادبه‌نفس را در آنها تقویت کنید.
علائم رفتاری و مشکلات اساسی را تحت نظر داشته باشید
وقتی کودکان یک‌باره تغییرات اساسی در رفتارشان دارند، سرکش می‌شوند یا گوشه‌گیر، حتماً در خانه دچار مشکلات اساسی شده‌اند. کودکانی که والدینشان مدام در حال مشاجره هستند و در آستانه جدایی قرار دارند، حال‌وروز خوبی نخواهند داشت. بهتر است در چنین مواقعی دوستانه به آنها نزدیک شده و با ایجاد حس اعتماد گوش شنوایی برای شنیدن حرف‌ها و درک احساساتشان باشید.
برنامه‌های گروهی تعریف کنید
اکثر بچه‌های طلاق به گوشه‌گیری و تنهایی تمایل پیدا می‌کنند، در چنین مواردی با تعریف کارهای گروهی آنها را در جمع بپذیرید و اجازه دهید با دیگران در تعامل باشند.
کمک کنید درک درستی از طلاق داشته باشند
کودکان باید درک کنند که آنها باعث ایجاد مشکلات بین والدینشان نشده‌اند و نمی‌توانند آن را حل کنند. اکثر کودکان حس می‌کنند مقصر اصلی طلاق پدر و مادرشان هستند و این حس صدمات عاطفی زیادی را برایشان به همراه دارد.
والدین را تشویق کنید که تمرکزشان روی فرزندشان باشد
شما باید به والدین آموزش دهید در صورت هرگونه مشکل و حتی هنگامی‌که از هم جدا شده‌اند هیچ‌گاه کودک را تنها نگذاشته و همیشه حمایت دوطرفه را برای کودک داشته باشند. در غیاب هر والدی پشت او بدگویی نکرده و صحبت از مشکلات را به زمانی موکول کنند که باهم تنها هستند و فرزندشان حضور ندارد.
به‌طور منظم با والدین در مورد مشکلات، نقاط قوت و نگرانی‌هایی که در مورد فرزندشان وجود دارد صحبت کنید
وقتی نگرانی وجود دارد باید مطرح‌شده و برایش به دنبال راه‌حل درست بود. نباید آنها را رها کرده تا به مشکلات و معضل‌های بزرگ‌تر و لاینحلی تبدیل شوند.
بیشتر بخوانید:
طلاق در ایران
روانشناسی بچه‌های طلاق
کودکان دریکی دو سال پس از طلاق بیشترین مشکلات را دارند، پریشانی، خشم، اضطراب، استرس و گوشه‌گیری از جمله این مشکلات است. طلاق برای تمام اعضای خانواده باعث آشفتگی‌های عاطفی می‌شود اما این آشفتگی برای بچه‌ها با ترس، اضطراب و سردرگمی بیشتری همراه است.
- کودکان خردسال در مورد درک اینکه چرا مدام بین دو خانه رفت‌وآمد می‌کنند مشکل دارند، آنها نگران‌اند که چون پدر و مادر دیگر نسبت به یکدیگر محبت ندارند، از دوست داشتن آنها نیز دست بردارند.
- بچه‌های دبستانی شاید فکر کنند مقصر اصلی طلاق هستند. شاید کار اشتباهی کرده باشند یا به حرف پدر و مادر گوش نکرده‌اند و آنها به مشکل خورده و دارند از هم جدا می‌شوند.
- طلاق برای نوجوانان آشفته‌تر است، آنها عصبانی هستند و شاید یکی از والدین را مقصر اصلی طلاق بدانند. ممکن است به خاطر جدایی از پدر و مادر به‌شدت عصبانی شده و از آنها فاصله بگیرند.
البته این وضعیت برای هر خانواده ممکن است منحصربه‌فرد باشد، شاید کودک با جدایی به آرامش برسد، اگر با طلاق استرس و تنش کمتری را احساس کند.
طلاق برای کودک یعنی از دست دادن ارتباط با یکی از والدین، که معمولاً پدر خانواده است. آنها بعد از طلاق نزدیکی کمتری را با پدر خود احساس می‌کنند، همچنین طلاق بر ارتباط مادر با کودک هم تأثیر منفی می‌گذارد طوری که اغلب مادران توجه و محبت کمتری به کودک داشته و شاید دلیلش پرمشغله‌تر شدن مادر باشد.
ازدواج مجدد والدین کودکان طلاق
شاید گاهی خودِ طلاق برای کودک سخت‌ترین بخش آن نباشد بلکه تغییر مدرسه، دوستان، نقل مکان به خانه کوچک‌تر و مشکلات مالی بعد از طلاق دشوارتر باشد. اکثر والدین بعد از طلاق، ازدواج مجدد دارند، اضافه شدن یک والد ناتنی و خواهر یا برادر جدید تغییرات جدیدی است که همسو شدن با آن برای کودک دشوار است.
طلاق ممکن است مشکلات سلامت روان را برای کودک و نوجوان به همراه داشته باشد. فارغ از سن، جنسیت و فرهنگ فرزندان والدین مطلقه مشکلات روانی بیشتری را نسبت به سایرین تجربه می‌کنند. کودکان طلاق با مشکل سازگاری در چند ماه اول پس از طلاق مواجه خواهند بود و استرس و اضطراب مداومی را تجربه خواهند کرد.
بچه‌های طلاق با مشکلات بیرونی بیشتری مواجه خواهند شد و در برقراری ارتباط با همسالان خود دچار مشکل خواهند شد. اختلالات سلوک، بزهکاری و رفتارهای تکانشی از جمله اختلالاتی است که ممکن است بچه‌ها پس از طلاق با آن مواجه شوند. بچه‌هایی که پدر و مادرشان از هم جدا شده‌اند بیشتر درگیر رفتارهای پرخطر مثل مصرف مواد یا فعالیت جنسی زودهنگام خواهند شد.
نحوه برخورد با کودکان طلاق
قطعاً طلاق اتفاق ناخوشایندی در هر خانواده است. رفتار والدین و اطرافیان با کودک در دوران پس از طلاق و خصوصاً در روزهای ابتدایی نقش به سزایی در احساس و رفتار کودکان دارد. شما نمی‌توانید مقابل آسیب‌های ناشی از طلاق بایستید اما می‌توانید به کودکتان کمک کنید تا با ناامیدی‌های که طلاق با خود می‌آورد کنار بیاید و احساس ناخوشایند وجودش را تسکین ببخشید. تأثیر طلاق والدین بر کودکان هیچ‌گاه خوشایند نیست اما می‌توان از شدت آن کاست.
مرتباً به او بگویید که برای هردوی شما دوست‌داشتنی است
اگر در ابزار علاقه و دوست داشتن فرزندتان کوتاهی کنید او احساس مقصر بودن در جدایی شمارا به خود می‌گیرد. شما باید دائماً به فرزند خود اطمینان دهید که عدم تعهد والدین به یکدیگر ربطی به «دوست‌داشتنی بودن» او ندارد.
برنامه جایگزین داشته باشید
مواقعی پیش می‌آید که همسر سابقتان طبق برنامه حاضر نمی‌شود، هر زمان که قرار است فرزندتان همسر سابقتان را ببیند یک برنامه جایگزین هم داشته باشید که در صورت نیامدنش مقابل ناامیدی احتمالی در وجود کودک را گرفته باشید. چیزی مثل بازی یا تفریح خاص موردعلاقه‌اش.
بیشتر بخوانید:
فرق طلاق توافقی با وکالت در طلاق
فرزندتان را به برقراری ارتباط تشویق کنید
در جمع بودن مؤثر و برقراری ارتباط با دیگران احساس ناامیدی را در آنها کاهش داده و باعث عزت‌نفس و قدرت در آنها می‌شود. این‌طور کودکان می‌توانند احساس بهتری داشته باشند.
از او نظر بخواهید
وقتی با کودکتان قرار ملاقات دارید در موردش از او نظر بخواهید که دوست دارد کجا بروید و چه‌کارهایی را انجام دهید.
از وجود دیگران کمک بگیرید
حضور سایر بزرگ‌سالان، خانواده و دوستان که نقش تکیه‌گاه را داشته باشند فشار روحی آنها را کاهش می‌دهد و احساس تنهایی‌شان را از بین می‌برد.
جلوی بچه‌ها دعوا نکنید
در مورد مسائل مالی و مشکلاتی که بعد از طلاق به سراغتان آمده زمانی که فرزندتان حضور ندارد صحبت کنید، تلفنی یا در مکانی غیر از خانه. ضعیف‌ترین بچه‌های طلاق، آن‌هایی هستند که در معرض جنگ‌های مداوم والدین قرار دارند.
جلوی او از بودن او با همسرتان ابراز ناراحتی نکنید
اگر کودکی ببیند که مادرش هنگام رفتن او ناراحت است، نمی‌تواند با پدرش خوش بگذراند. بگذارید فرزندتان بداند که نمی‌خواهید نگران شما باشد. به او بگویید از اینکه با همسرتان خوش می‌گذراند شما هم خوشحال می‌شوید و نهایت لذت را از این لحظات ببرد.
در برخورد با او علاقه‌مند و حامی باشید
وقتی فرزندتان از کنار همسرتان برگشته سکوت نکنید، بی‌تفاوت نباشید، از او بپرسید چطور روزش را گذرانده و طوری وانمود کنید که گویی از تعطیلات آخر هفته در کنار پدر و مادربزرگش برگشته است.
گوش شنوا داشته باشید
بدون هیچ عکس‌العمل و برخورد تندی اجازه دهید او از ناامیدی‌ها و ناراحتی‌هایش صحبت کند. گاهی بهترین کار این است که فقط گوش کنید و اجازه دهید فقط او حرف بزند و شما با تکان دادن سر به حرف‌هایش گوش کنید. چه او از طلاق ناراحت باشد یا از چیز دیگر، عصبانیت و ناامیدی واکنش‌های عاطفی طبیعی و سالمی هستند.
کودک مستحق این احساسات است و باید بتواند بدون نگرانی از ناراحتی یا عصبانیت والدینش در مورد آنها صحبت کند. از او حمایت کنید و بگذارید راحت و بدون ترس با شما ارتباط برقرار کند، به او نشان دهید که احساساتش مهم هستند.
کاهش آسیب کودکان طلاق
برای کاهش آسیب‌هایی که ممکن است کودکان طلاق را درگیر کند راهکارهایی وجود دارد که باید در موردشان بدانید:
جدایی مسالمت‌آمیز
بررسی‌ها نشان می‌دهد که وجود درگیری شدید بین والدین ناراحتی و استرس کودکان را افزایش می‌دهد. مشاجرات طولانی، جیغ زدن، تهدید یکدیگر و … مشکلات رفتاری را در کودکان افزایش می‌دهد. سعی کنید مراحل طلاق و جدایی را مسالمت‌آمیز و دور از تنش انجام دهید و در صورت نیاز از کمک مشاور یا وکیل بهره ببرید.
بچه‌ها را واسطه نکنید
یکی از اشتباهات رایج والدین هنگام طلاق واسطه قرار دادن بچه‌ها برای پیغام بردن است. یا اینکه از آنها می‌خواهند پدر یا مادر را انتخاب کنند. چنین بچه‌هایی بیشتر در معرض اضطراب و افسردگی قرار می‌گیرند.
رابطه سالمی را با کودک حفظ کنید
وجود رابطه مثبت و حفظ چنین رابطه‌ای با کودک به او کمک می‌کند بهتر بتواند با طلاق سازگار شود. رابطه مؤثر بین والد و کودک باعث می‌شود او پس از طلاق عزت‌نفس خود را حفظ کرده و عملکرد تحصیلی بهتری داشته باشد.
برنامه زندگی کودک را به‌طور منظم حفظ کنید
درصورتی‌که قبل از طلاق برنامه منظمی داشته پس طلاق هم این برنامه را حفظ کرده و نگذارید مشکلات پیش‌آمده زندگی او را از نظم خارج کند. انضباط مؤثر پس از طلاق باعث کاهش بزهکاری و بهبود عملکرد تحصیلی می‌شود.
نوجوانتان را زیر نظر داشته باشید
وقتی والدین حواسشان به نوجوان باشد و بدانند او وقتش را با چه کسانی می‌گذارند فرزندشان پس از طلاق با مشکلات رفتاری کمتری مواجه خواهد شد. دوست در زندگی فرزند نقش کلیدی دارد.
فرزندتان را توانمند کنید
کودکانی که به توانایی خود در مواجه با مشکلات شک دارند و خود را چون قربانیان درمانده می‌بینند، بیشتر در معرض مشکلات روانی هستند. به او بیاموزید که گرچه طلاق دشوار است، اما او توانایی مواجه با آن را دارد.
مهارت‌های مقابله‌ای را آموزش دهید
کودکانی که با راهبردهای مقابله‌ای آشنایی دارند بهتر با طلاق سازگار می‌شوند. مهارت‌های حل مسئله، مهارت‌های بازسازی و.. از جمله این راهبردها هستند.
به او احساس امنیت و آرامش دهید
ترس از رها شدن و نگرانی در مورد آینده باعث اضطراب در کودک می‌شود، اما انتقال احساس دوست داشته شدن، آرامش و امنیت به کودک مشکلات سلامت روان را کاهش می‌دهد.
در برنامه‌های آموزشی والدین شرکت کنید
برنامه‌های آموزشی زیادی برای کاهش تأثیر طلاق بر کودکان وجود دارد. در این برنامه‌ها مهارت‌ها و استراتژی‌های خوبی را برای مقابله با آسیب‌های طلاق آموزش می‌دهند.
به دنبال کمک حرفه‌ای برای خودتان باشید
کاهش سطح استرس می‌تواند برای کمک به کودک مؤثر باشد. خود مراقبتی را تمرین کنید و با گفتار درمانی خودتان را با تغییرات پیش‌آمده وفق دهید.
بیشتر بخوانید:
انواع طلاق
بازی درمانی کودکان طلاق
طبق بررسی‌های انجام شده بیشتر طلاق‌ها در خانواده‌هایی که فرزند خردسال دارند اتفاق می‌افتد، در حالی که اکثر فرزندان طلاق بزرگ می‌شوند تا به بزرگ‌سالانی مولد و سازگار تبدیل شوند، برخی از آنها مبارزات عاطفی یا رفتارهایی را نشان می‌دهند که ممکن است نیاز به مداخله درمانگر داشته باشد. اضطراب جدایی، مشکلات رفتاری در خانه یا مدرسه، اختلال در خواب و خیلی از مسائلی که طلاق موجب آن شده است. بازی درمانی یکی از امیدوارکننده‌ترین روش‌ها برای کودکانی است که با طلاق دست‌وپنجه نرم کرده‌اند، گرچه شاید هر کودکی به درمان به شیوه‌ای متفاوت پاسخ می‌دهد. این روش دارای مزایای مشخصی است، به ویژه زمانی که برای کودکان کوچک‌تر یا کودکانی که در تلاش برای درک دقیق و بیان کلامی وضعیت عاطفی خود هستند، استفاده شود.
چرا بازی درمانی مؤثر است؟
بازی باعث ایجاد ارتباطات عصبی در کودکان می‌شود که برای بهره‌مندی از رشد سالم، حیاتی است. یادگیری، رشد اجتماعی و عاطفی و حتی رشد حافظه از طریق بازی ساخته و تقویت می‌شود. برای کودکانی که رویدادهای سخت زندگی یا آسیب‌های گذشته را تجربه کرده‌اند، بازی برای رشدی سالم اهمیت بیشتری دارد. این روش درمانی برای کودکان زیر 12سال مؤثر واقع می‌شود. طیف وسیعی از مسائل دوران کودکی مانند استرس ناشی از حوادث تلخ، غم و اندوه، از دست دادن عزیزان، افسردگی، اضطراب و مشکلات خلقی با بازی قابل بهبود و درمان است.
تکنیک‌های بازی درمانی
اکنون قصد داریم چند تکنیک مؤثر بازی درمانی را برایتان شرح دهیم، این روش‌ها به ویژه برای کودکان طلاق مؤثر واقع می‌شود، این تکنیک‌ها نه تنها موثرند بلکه برای بچه‌ها لذت بخش و سرگرم کننده نیز است:
اسباب بازی تلفن
این تکنیک به کودکان اجازه می‌دهد تا فضای بیشتری را برای پردازش سؤالات و درخواست‌های درمانی انجام دهند. استفاده از اسباب بازی تلفن یک راه سرگرم کننده و غیرمستقیم برای کودک به منظور تعامل با شما در مورد موضوعات دشوار است، به گونه‌ای که کمتر احساس خطر کند. کودک هر وقت تمایل به ادامه بحث نداشته باشد می‌تواند تلفن را قطع کرده و به شما نشان دهد دوست ندارد ادامه دهد.
احساسات خود را رنگ کنید
رنگ‌ها سرشار از احساسات و نشانگر اوضاع روحی کودک است. وقتی کودک راحت است مداد رنگی و دفتر نقاشی را در اختیارش قرار داده و از او بخواهید با ایده‌ای مثل نقاشی خودش یا پدر و مادرش کار را شروع کند. انتخاب رنگ‌ها می‌تواند به‌عنوان نمایشی بصری از انواع احساساتی که آنها تجربه می‌کنند باشد.
داستان سرایی
کودکان اغلب مایل‌اند افکار، نگرش‌ها و احساسات خود را از دریچه یک شخصیت تخیلی بیان کنند. تکنیک درمانیِ داستان سرایی به دنبال تقویت این تمایل است. برای شروع، به کودک یاد دهید که داستان چطور شروع می‌شود میانه داستان چیست و پایان داستان یعنی چه. سپس از کودک دعوت می‌کنید تا داستانی تعریف کند و توضیح دهید که شخصیت‌ها چه احساسی دارند، چه کار می‌کنند و چطور فکر می‌کنند. با پیشرفت داستان، می‌توانید با مشاهده واکنش شخصیت‌ها به رویدادهایی که در داستان اتفاق می‌افتد، بینش‌های ارزشمندی درباره وضعیت عاطفی و فرآیندهای فکری کودک به دست آورید.
عروسک ها/اکشن فیگورها
اکشن فیگورها یا عروسک‌ها به‌عنوان نماینده‌ای عمل می‌کنند که کودک با رویدادهای استرس زا برخورد می‌کند. با استفاده از این تکنیک، از کودک می‌خواهید از عروسک‌ها یا اکشن فیگورها استفاده کند تا موقعیتی را که در خانه یا مدرسه ترسناک یا استرس‌زا می‌داند، به نمایش بگذارد. در حین بازی، می‌توانید روش‌هایی را که کودک از اسباب بازی‌ها برای بیان احساسات خود استفاده می‌کند را مشاهده کرده و به درستی تجزیه و تحلیل کنید.
افراد مارشمالو
این فعالیت با دعوت از کودک برای تکمیل یک اتفاق مانند «وقتی والدینم باهم بحث می‌کنند، احساس میکنم…» شروع می‌شود، سپس از کودک می‌خواهید با استفاده از مارشمالو و چوب شور، سه شکل بسازد، پدر، مادر و خودش. سپس از کودک دعوت می‌کنید تا یک رویداد واقعی را که در خانه شاهد آن بوده است (مانند مشاجره بین والدینش) را به نمایش بگذارد. سپس کودک تمرین می‌کند به مکان خلوت‌تری برود و این جملات را تکرار می‌کند که «پدر و مادر منو دوست دارن و دعوای اونها ربطی به دوست داشتن من نداره»
خانه سازی
لگوهای خانه سازی با رنگ‌های مختلف را در اختیار کودک قرار دهید و به او بگویید که هر رنگ نشان دهنده احساس متفاوتی است. سپس از کودک دعوت کنید تا بر اساس احساسی که دارد خانه بسازد. همانطور که کودک بلوک‌ها را روی هم می‌گذارد، از او بخواهید تا در مورد احساسی که انتخاب کرده صحبت کند و همچنین از او بخواهید نمونه‌ای از زمانی که آن احساس خاص را تجربه کرده تعریف کند.
بیشتر بخوانید:
راهنمای نوشتن وصیت نامه
بچه‌های طلاق در بزرگ‌سالی
- کسانی که در کودکی طلاق والدینشان را تجربه کرده‌اند ممکن است در بزرگ‌سالی دارای صمیمیت کمتر و منزوی‌تر باشند و دل‌بستگی کمتری نسبت به سایر بزرگ‌سالان داشته باشند.
- با توجه به نمونه‌های اندازه‌گیری شده غلظت اکسی توسین در بزرگ‌سالانی که والدینشان طلاق گرفته‌اند کمتر است.
- تجربه نامطلوب طلاق در کودکی با چالش‌های سلامت جسمی و روانی در بزرگ‌سالی مانند افسردگی و اضطراب مرتبط است.
- آنها در مقایسه با فرزندان خانواده‌های پایدار نگرش منفی نسبت به ازدواج داشته و نسبت به فرزندان خانواده‌های سالم در زندگی مشترک خود، بیشتر انتظار طلاق را دارند.
- زنان جوان خانواده‌های مطلقه نیاز بیشتری به محبت و توجه خواهند داشت و در عین حال از رها شدن می‌ترسند.
- فرزندان والدین مطلقه یک دهه پس از طلاق والدینشان هنوز اضطراب دائمی در مورد شانس ازدواج موفق را در درونشان حس می‌کنند. این استرس توانایی آنها را برای داشتن ازدواج خوب را زیر سؤال می‌برد.
- ممکن است آنها در بزرگ‌سالی روابطی با کیفیت پایین را تجربه کنند.
- یک مطالعه روی نوجوانان پس از طلاق نشان داد که بسیاری از آنها از این می‌ترسند که ازدواج‌های آینده آنها فاقد عشق، اعتماد یا ارتباط مؤثر باشد و همین موضوع آنها را در معرض خیانت، درگیری یا سوء استفاده قرار می‌دهد. آنها همچنین نگران‌اند که ازدواجشان با شکست مواجه شود، یا اینکه همسرشان آنها را رها کند.
علی رغم تمام این موارد بسیاری از کسانی که در کودکی والدینشان از هم جدا شده‌اند می‌توانند در بزرگ‌سالی روابط پایدار و معناداری را ایجاد کنند.
تأثیر طلاق والدین بر ازدواج فرزندان
نگرش مثبت نسبت به ازدواج در کودکان طلاق کمتر است و انتخاب و برگزیدن همسر برای آنها با تردید و ترس بسیاری همراه است. از تأثیر طلاق والدین بر کودکان، آینده و ازدواجشان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اعتماد در روابط
معمولاً طلاق والدین باعث ایجاد حس بی‌اعتمادی در فرزندانشان می‌شود. این حس در سنین بلوغ و بزرگ‌سالی و شروع روابط قبل از ازدواج بیشتر می‌شود. فرزندان مطلقه از طرد شدن می‌ترسند و حس بی‌اعتمادی به آنها اجازه داشتن روابطی عمیق را نمی‌دهد.
تردید نسبت به ازدواج
از سر گذراندن زندگی ناموفق والدین در فرزندان طلاق منجر می‌شود دیدگاه آنها نسبت به ازدواج دچار تردید و شک شود.
قبول طلاق
افرادی که در خانواده‌های مطلقه بزرگ شده‌اند کمتر از خانواده‌های دیگر معتقدند که ازدواج پایدار و دائمی است، کمتر بر تعهد زناشویی مادام‌العمر پافشاری می‌کنند و احتمال اینکه خودشان را والدین مثبت و موفقی بدانند کمتر است.
نگرش نسبت به ازدواج یا طلاق
فرزندان خانواده‌های مطلقه تمایل کمتری نسبت به ازدواج دارند، و اغلب دیدشان به ازدواج منفی است.
ارتباط زناشویی
فرزندان طلاق با توجه به تجربه تلخ روابط زناشویی والدینشان ممکن است نتوانند ارتباط مؤثر و خوبی با شریک زندگی‌شان برقرار کنند و در این مورد با مشکل مواجه شوند.
با تمام این اوصاف اگر والدین بعد از طلاق حواسشان به فراهم کردن زندگی سرشار از آرامش و امنیت برای فرزندشان باشد و در صورت ممکن ارتباط منظمی با والد غائب داشته باشد می‌تواند مانند سایرین ازدواج موفق وزندگی زناشویی پایداری را تجربه کند.
بچه‌های طلاق موفق
جدایی زن و مرد همیشه هم بد نیست، گاهی طلاق راه نجات است. گاهی ماندن در رابطه برای شما و فرزندتان مضرتر از طلاق است و قطعاً صدماتی که بودن در زندگی نامطلوب دارد بیشتر از پیامدهای طلاق است. اگر والدین با درک درست تشخیص دهند نمی‌توانند کنار هم باشند با طلاقشان می‌توانند زندگی توأم با آرامش و امنیت را به فرزندان خود هدیه دهند. اگر والدین حامی مناسبی برای فرزندشان باشند می‌توان از تأثیر طلاق والدین بر کودکان کاست وزندگی‌شان را به‌سوی موفقیت سوق داد.
- بچه‌های طلاقی که با والدینشان رابطه خوبی داشته باشند، شاید آنها جدا از هم زندگی کنند اما وقتی کنار هم قرار می‌گیرند اوقات خوبی را باهم می‌گذرانند.
- بچه‌های طلاقی که والدینشان ازنظر احساسی باثبات هستند و می‌توانند وظایف پدر و مادری خود را بدون هیچ مشکلی به‌درستی انجام دهند. آرامش و امنیت را برای فرزندان خود تأمین می‌کنند. والدین آنها کنار هم نیستند اما همیشه حامی فرزند خود بوده و او را تنها نمی‌گذارند.
- کودکان طلاق مانند سایر بچه‌ها به خانه، غذا و حمایت اجتماعی نیاز دارند، و این نیاز می‌تواند از طرف والدینی که از هم جدا زندگی می‌کنند تأمین شود.
وقتی فرزند شما بعد از طلاق محیطی آرام را در خانه داشته باشد، حضور منظم و مؤثر پدر یا مادری که با او زندگی نمی‌کنند را در کنار خود احساس کند، رابطه خوبی را با وجود جدا بودن تجربه کند و از تنش‌ها به دور باشد، آینده‌ای روشن را پیش روی خود خواهد داشت.
سلام وقت بخیر من ۱۲ سالمه پدر ومادرم ۵ سالگیم جدا شدن توافقی من با پدرم هستم مادرم هم میبینم همه چی خوب بود تاوقتی که پدرم با معلم شنای من آشنا شد آن خانم خودش هم جدا شده ویک دختر دارد او ۶ سالشه و من با آنها نمی توانم کنار بیایم من خیلی حالم بد است پدرم میخواهد من را وادار کند که آن خانم بهترین است هیچ شب خوابم نمیبرد و فکر میکنم وگریه میکنم نفسم بند میاید چه کنم لطفا جواب بدید
سلام، وقت بخیر
شما از دایره حضانت خارج شده اید و می توانید با مادر خود زندگی کنید.
من خیلی دوست دارم پیش مامانم زندگی کنم پیش مامانم خیلی بهتره و راستی اینو یادم رفت بگم که پدر و مادر من هر دوشون شاغل هستند حتی زن بابام و من مدت خیلی زیادیو تنها می‌مونم صبح‌ها بابام منو بیدار می‌کنه برای مدرسه وقتی که از مدرسه برمی‌گردم خونه تنها و خودم باید کلید بندازم و در رو باز کنم و تا ساعت ۷ یا بعضی وقتا حتی ۹ هم تنها و به بابام میگم همش منو یه کلاس باشگاهی چیزی بزار ولی گوش نمیده لطفاً هرچه زودتر جوابم رو بدید
سلام اسم من عسل هست من ۱۲ سالمه از وقتی ۸ یا ۹ سالم بود پدر مادرم با هم طلاق گرفتند من پیش مامانم زندگی می‌کردم ولی بعد با مامانم دعوام شد و اومدم پیش بابام بابام یک زن دیگه داره ولی خب اونم مهربونه و خیلی منو دوست داره ولی همش بهم میگه که مامان تو رو نمی‌خواد تو مدرسه همه دلشون برام می‌سوزه ولی من دوست ندارم که کسی دلش برام بسوزه من دوست دارم که دوباره مامان بابام پیش همدیگه باشن درسته که خیلی سال گذشته ولی من هنوزم عادت نکردم همش بهم میگن باید یکیو انتخاب کنی یا باید پیش بابا باشی یا باید پیش مامان باشی ولی من بیشتر دوست دارم پیش مامانم باشم ولی نی‌دونم چطوری به بابام بگم من با زن بابام خیلی راحتم و به اون گفتم اونم گفته که بابات مشکلی نداره فقط اینکه مامانت تو رو نمی‌خواد
سلام، وقت بخیر 🙂
بعد از ۹ سالگی شما از دایره حضانت خارج می شید و خودتون میتونید انتخاب کنید با پدر یا مادرتان زندگی کنید.
اما در خصوص تصمیم مادرتون، باید باهم صحبت کنید مشکل حل بشه.
امیدوارم که سر بلند و پیروز باشید با حال دل خوب 🙂
چه خبر
سلام، وقت بخیر
خداروشکر، شما چه خبر؟ 🙂
سلام من بچه طلاقم و ۱۱ سالم هست و با بابام دارم زندگی میکنم و از سه سالگی مادرم را ندیدم از ۸ سالکی سالی دوبار می بینمش از پدرم شندیم من قرار بود در رود خانه گذاشته بشم الان هم بابام و هم مامانم دارد ازدواج می‌کنند نمی تونم دیکه زنده بمونم تو ی مدرسه هی درباره مامانم باهام صحبت می کنن وقتی می بینم بقیه ی بچه ها با مامانشون هستند نمی تونم تاقت بیارم من نمی تونم با زن بابام زندگی کنم اگر از زنده موندنم نمی ترسیده بودم که بعدش زجر بکشم خودم رو از بالای پشت بام پایین می انداختم تر خدا کمکم کنید دارم زجر زیادی میکشم من فقط ۱۱ سالم هست و دخترم
سلام، وقت بخیر
لطفا آرامش خود را حفظ کنید و نگران نباشید 🙂
شما از دایره حضانت خارج شده اید و می توانید خودتان انتخاب کنید که با پدر یا مادرتان زندگی کنید.
از طریق شماره تماس با کارشناسان حقوقی دادسو تماس بگیرید تا شما را به طور کامل راهنمایی کنند.
منم دقین مثل توهم و درکت میکنم منم ۱۱ سالم هس مامانو بابامم تو ۸ سالگیم طلاق گرفتن
باعرض سلام.خدا راضی باشد ازتون من مادری مطلقه هستم فرزندم را ازدست دادم حال که ازدواج مجدد داشتم خداهدیه ای گرانبها بهم عتافرمود.بسیاردوستش دارم اما چون ۵ساله بوده که مادرش طلاق گرفته واصلاارتباطی باهم نداشتن حتی تلفنی کاملاً درگیرذهنی دارد.منم نمی‌دانستم چگونه رفتار کنم که مراجای مادر نداشته اش بداند وبپذیرد.زیراشوهرم هرگز نمی‌گذارد کوچکترین ارتباطی با مادرش بوجود بیاد.من نمی‌دانستم چکار کنم.حداقل جایی در دل ودرون دخترم بوجود بیاورم.ازشما بسیار ممنونم که راهنمایی کردین.خدا خیرتون بده.حالا بهتروبیشتر برام قابل درک شده
سلام، وقت بخیر
سپاس از همراهی شما 🙂