مالیات بر خانه خالی در سال ۱۴۰۳ چگونه محاسبه می‌شود؟

مالیات بر خانه خالی
مالیات بر خانه خالی طبق ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، به خانه‌هایی که بیش از 120 روز در طول سال خالی بمانند، تعلق می‌گیرد. در تاریخ 22 تیر ماه سال 1399 این طرح با 11 تبصره تصویب و در دستور کار دولت قرار گرفت. براین اساس تمامی خانه‌ها مشمول مالیات نمی‌شوند مگر خانه‌ای که تبصره‌های قانونی شامل حال آن‌ شود. امروزه یکی از راه‌های افزایش سرمایه‌گذاری و درآمدزایی، خرید ملک و اجاره آن است. در چنین شرایطی ملاک کشور که صاحب چندین ملک هستند، با خالی نگه داشتن خانه‌های خود، بر قیمت ملک تاثیر می‌گذارند و موجب ضرر عده کثیری می‌شوند. براین اساس دولت، قانونی را مقرر کرده تا دست سودجویان را ببندد و به‌تمامی اقشار جامعه کمک کند. تمامی افرادی‌که ساکن ایران یا خارج از کشور هستند، به‌عنوان اشخاص حقیقی و حقوقی موظفند املاک خود را اجاره دهند. محاسبه مالیات خانه‌های خالی با فرمولی ساده انجام می‌شود.
مالیات بر خانه خالی چگونه است؟
مالیات بر خانه خالی چگونه است؟

مالیات بر خانه‌ خالی چیست؟

ماده 54 مکرر قانون مالیات های مستقیم در این رابطه به‌طور مفصل توضیح داده است. درمورد تعلق مالیات به‌خانه‌های خالی، پیش از این نیز در قانون صحبت‌هایی صورت گرفته بود، اما از آن جایی‌که نرخ مالیات در نظر گرفته شده، مقدار کمی به‌نظر می‌رسید و قدرت مهار افراد سودجو را نداشت، طرح اصلاح ماده 54 در سال 1399 به‌تصویب رسید. براین اساس هر واحد مسکونی که به استناد اداره ثبت، بیش از 120 روز خالی بماند، بدون در نظر گرفتن معافیت‌های ذکر شده در تبصره 11 ماده 53 قانون، مشمول مالیات خواهد شد. مالیات درآمد بر اجاره در سال اول 6 برابر مالیات مقرره، سال دوم 12 برابر و سال سوم 18 برابر مالیات متعلقه در نظر گرفته می‌شود.
مالیات بر خانه‌ خالی چیست؟
مالیات بر خانه‌ خالی چیست؟

چه خانه‌هایی شامل مالیات خانه بدون سکونت می‌شوند؟

براساس قانون خانه‌هایی مشمول مالیات می‌شوند که دارای شرایط زیر باشند:
  • چنانچه یک واحد مسکونی بیش از 4 ماه یا 120 روز متوالی یا غیرمتوالی خالی از سکنه باشد و این ملک، خانه اصلی صاحب‌خانه در نظر گرفته نشود، شامل اخد مالیات می‌شود.
  • در صورتی‌که بیش از یک سال از صدور گواهی پایان کار ملک گذشته باشد.
  • شهری که ملک در آن واقع شده، جمعیتی بالای 100 هزار نفر داشته باشد. براین اساس شهرهای کوچک و روستاها مشمول مالیات بر خانه خالی نمی‌شوند اما اگر در سامانه ثبت نشده باشند، به‌آن‌ها مالیات تعلق می‌گیرد.
  • اگر در مورد اجاره خانه یا وقفی بودن آن مشکلی وجود داشته باشد.
  • بیش از 120 روز از تاریخ سند زدن ملک گذشته باشد.
  • انجام ثبت ملک، برای تمامی واحدهای مسکونی، تجاری و اداری انجام می‌شود. تمامی این املاک اگر بیش از 4 ماه خالی بمانند، مشمول مالیات خواهند شد.
  • صاحبان خانه‌های تازه ساخته شده پس از 12 ماه و در حالت ساخت انبوه پس از 18 ماه در صورتی خالی بودن موظف به‌پرداخت مالیات هستند.
  • مالیات واحدهای مسکونی شراکتی که خالی از سکنه هستند، براساس سهم هر شریک محاسبه می‌شود.
  • چنانچه فردی مالک 5 عدد خانه خالی یا کمتر باشد در صورت توالی روند خالی بودن خانه، در سال دوم خالی بودن، 12 درصد و سال سوم 18 درصد مشمول مالیات متعلقه خواهد شد. در غیر این‌صورت ( عدم توالی در خالی بودن ملک)، مالیات بر خانه خالی براساس خالی بودن سال اول و برابر با 6 درصد مالیات متعلقه خواهد بود.
  • اداره مالیاتی ذی‌ضلاح درمورد اشخاص حقیقی، اداره مالیات نشانی اصلی مالک یا مالکان در سامانه اسکان در نظر گرفته می‌شود. چنانچه هنگام ثبت ملک در سامانه املاک و اسکان، هیچ آدرسی ذکر نشده باشد، اداره مالیات، یکی از واحدهای خالی را به‌صورت سیستمی تعیین می‌کند. مگر اینکه مالک حقیقی، اقامتگاه قانونی خود را به‌صورت سیستمی به سازمان مالیات اطلاع دهد.
  • برای مالکان دارای بیش از 5 خانه خالی در سال مالیاتی، ضرایب مالیاتی نسبت به کل واحدها، دو برابر ضریب ذکر شده در ماده 54 اعمال می‌شود.
چه خانه‌هایی شامل مالیات بر خانه خالی می‌شوند؟
چه خانه‌هایی شامل مالیات بر خانه خالی می‌شوند؟

نحوه محاسبه مالیات خانه خالی

روش محاسبه مالیات در ماده 53، 54 و 131 قانون مالیات های مستقیم بیان شده است به‌این صورت که:
  • ابتدا ارزش اجاره یک خانه براساس متر مربع مشخص می‌شود. برای مثال خانه‌ای 90 متری با ارزش اجاره برای هر متر مربع از قرار 50 هزار تومان مقدار اجاره ماهانه آن 4500000 تومان خواهد بود. 50*90=4500000
  • سپس مقدار 25 درصد استهلاک به‌آن تعلق می‌گیرد که در ماده 53 اینگونه بیان شده است: ” درآمد مشمول مالیات بر خانه‌ی املاکی که به‌صورت اجاره به‌فرد دیگری واگذار می‌شوند عبارت است از: کل مال اعم از نقدی و غیر نقدی منهای 25 درصد استهلاک و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.” بر همین اساس مثال اینگونه محاسبه می‌شود.
4500000*25%= 1125000. 1125000-4500000=3375000
  • سپس نرخ اجاره بر اساس قانون محاسبه می‌شود:”نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به‌استثنای مواردی که طبق این قانون شامل مالیات جداگانه‌ای می‌شوند به‌این صورت محاسبه خواهد شد: درآمدی تا حدود 500 میلیون ریال مشمول مالیات 15 درصدی می‌شود. مازاد 500 تا یک میلیارد ریال مالیات سالانه 20 درصد را شامل خواهد شد.” براین اساس، مثال ذکر شده اینگونه ادامه پیدا می‌کند.
3375000*15%= 506250
  • در نهایت براساس آنچه در قانون مالیات بر خانه که در ماده 54 به‌آن اشاره شده در سال اول 6 برابر، سال دوم 12 و سال سوم 18 برابر مالیات تعلق می‌گیرد، براساس اعداد بالا چنین خواهد بود:
  • سال اول مالیات خانه‌ای 90 متری برابر است با: 6*506250=3037500
  • سال دوم با فرض اینکه ارزش ملک تغییری نداشته: 506250*12=6075000 مالیات بر خانه خالی
  • سال سوم براساس 18 درصدر اینگونه محاسبه می‌شود: 506250*18=9112500
به‌بیان ساده‌تر باید گفت، اگر مالک خانه خود را اجاره دهد و بابت آن مالیاتی پرداخت کند، هزینه کمتری را متحمل می‌شود.
نحوه محاسبه مالیات خانه خالی
نحوه محاسبه مالیات خانه خالی
در این اپیزود، تمامی سوالات احتمالی شما در زمینه پرونده های ملکی پاسخ داده شده است.

نحوه معاف شدن از مالیات بر خانه خالی

در صورتی‌ می‌توان از این مالیات معاف شد که ملک، اقامتگاه اصلی یا فرعی صاحب‌خانه در نظر گرفته شود. هر فرد تنها می‌تواند یک مسکن را به‌عنوان اقامتگاه اصلی در سامانه اسکان و املاک کشور ثبت کند و کد پستی آن را در این سامانه به‌ثبت برساند. همچنین این فرد می‌تواند ملکی را در شهری غیر از محل سکونت خود به‌عنوان اقامتگاه فرعی به‌ثبت برساند. مثلا ویلا یا واحدی در شهر دیگر که تفریح‌گاه شخص به‌شمار می‌رود. این دو ملک شامل مالیات بر خانه‌های خالی نمی‌شوند و از مالیات معاف هستند. البته مالکان می‌توانند تحت دو شرایط، ملک را به‌عنوان اقامتگاه فرعی تحت تکلف خود به‌ثبت برسانند:
  • فرد می‌تواند ملکی که در آن ساکن است را به‌عنوان اقامتگاه اصلی ثبت کند و سپس یکی از افراد تحت تکفل، آن ملک را ‌به‌عنوان اقامتگاه معرفی نماید تا این ملک، جز اقامتگاه فرعی شناخته شود.
  • چنانچه فردی که تحت تکلف قرار دارد، دانشجو، بیمار یا طلبه‌ای باشد که در شهر دیگری غیر از شهری که اقامتگاه اصلی یا فرعی به‌نام او ثبت شده، شاغل و مجبور باشد که در آن شهر نیز سکونت کند، می‌تواند در شهر سوم ملکی را به‌عنوان اقامتگاه فرعی ثبت کرده و مشمول مالیات بر خانه خالی نمی‌شود.
  • وکیل ملکی راه حلی صحیح در این رابطه ارائه دهد که با قوانین دولتی منطبق باشد.
نحوه معاف شدن از مالیات بر خانه خالی
نحوه معاف شدن از مالیات بر خانه خالی

املاک کلنگی مشمول مالیات می‌شوند؟

درصورتی‌که ملک کلنگی به‌دلیل فرسودگی قابل اجاره دادن نباشد از نظر قانون همچنان شامل مالیات بر خانه خالی خواهد شد، چراکه فرسودگی، ملاک عدم مشمولیت نیست و به‌هرحال فردی وجود دارد که بتواند در آن ساکن شود یا مورد بازسازی یا نوسازی قرار گیرد. چنانچه این خانه متعلق به وراث باشد، ممکن است شامل مالیات بر ارث نیز بشود.
املاک کلنگی مشمول مالیات می‌شوند؟
املاک کلنگی مشمول مالیات می‌شوند؟

نحوه شناسایی خانه‌های خالی برای پرداخت مالیات

شناسایی خانه‌های خالی از سکنه از طریق سامانه املاک و اسکان انجام می‌شود. براین اساس مالکان یا صاحبان خانه باید اطلاعات املاک خود را در سامانه ثبت کنند تا چنانچه خانه خود را به‌شخصی اجاره داده‌اند، مشمول مالیات بر خانه خالی نشوند. در این سامانه برای هر واحد مسکونی، یک کد پستی تعریف می‌شود که مشخص کردن وضعیت آن بر عهده مالک و مستاجر است. تمامی نهادهای دولتی و بانک‌ها موظفند برای سرعت بخشیدن به‌روند شناسایی محل سکونت، با دریافت کد پستی، اقدام به‌خدمت‌رسانی کنند.
نحوه شناسایی خانه‌های خالی برای پرداخت مالیات
نحوه شناسایی خانه‌های خالی برای پرداخت مالیات

مهلت پرداخت مالیات خانه خالی

مالکان باید در طول یکسال، اطلاعات ملک خود را در سامانه املاک و اسکان را ثبت کنند. تا پایان تیرماه هرسال به‌مالکان مهلت داده می‌شود تا تکمیل و تحویل اظهارنامه املاک خود را انجام دهند. بهتر است برای پر کردن اظهارنامه مالیاتی از یک کارشناس کمک گرفته شود. اطلاعات ثبت شده در سامانه با اطلاعات موجود تطبیق داده شده و پس از صحت سنجی توسط اداره مالیات مربوطه، برگ تشخیص مالیات برای مالک ارسال می‌شود. چنانچه مالک به‌ مالیات تعلق گرفته اعتراضی نداشته باشد، تا یک ماه فرصت پرداخت مالیات را خواهد داشت.
مهلت پرداخت مالیات خانه خالی
مهلت پرداخت مالیات خانه خالی

نحوه پرداخت مالیات بر خانه‌های خالی

-ابتدا لازم است مالک از طریق درگاه ملی خدمات مالیات my.tax.gov.ir استعلام مالیات را انجام دهد. به‌این منظور یکی از مرورگرها را باز کرده و آدرس my.tax.gov.ir را وارد و بر روی اولین گزینه کلیک کنید. پس از انجام ثبت نام مطابق با بخش راهنما، نام کاربری و رمز عبور خود را در کادرهای مربوطه وارد کرده و دکمه ورود را فشار دهید. -یک کد شش رقمی به شماره موبایل شما ارسال می‌شود که باید آن را برای پرداخت مالیات بر خانه خالی در کادر مربوطه وارد کنید. – در نوار کناری، گزینه پرداخت قبض های مالیات را بیابید. پس از رویت قبض مربوطه، برای ‌پرداخت آن اقدام نمایید.
نحوه پرداخت مالیات بر خانه‌های خالی
نحوه پرداخت مالیات بر خانه‌های خالی

جمع بندی: مالیات بر خانه خالی در سال 1401 چگونه محاسبه می‌شود؟

قانون‌گذاران در سال 1399 برای جلوگیری از سودجویی برخی ملاک کشور که با خالی نگه‌داشتن املاک خود، سعی در بالابردن قیمت املاک داشته‌اند، قانون مالیات بر خانه‌ خالی را مقرر کردند که به‌نفع تمامی اقشار جامعه خواهد بود. طبق ماده 54 مالیات های مستقیم، چنانچه خانه‌ای بیش از 120 روز به‌صورت متوالی یا غیرمتوالی خالی بماند، مشمول مالیات خواهد شد. نحوه محاسبه مالیات براساس دستورالعمل، با کسر 25% استهلاک از ارزش اجاره ماهانه براساس مترمربع و محاسبه مالیات بر اجاره خواهد بود. مالکان براساس تعداد سال‌هایی که ملک آن‌ها خالی مانده، مشمول جرایم و مالیاتی چند برابری می‌شوند. برای جلوگیری از خالی شناسایی شدن خانه، مالک باید خانه خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کند.   سوالات متدوال:
  • مالیات بر خانه خالی بر چه خانه‌هایی تعلق می‌گیرد؟ طبق ماده 54 مکرر مالیات‌های مستقیم، به خانه‌هایی که بیش از 120 روز در طول یکسال خالی بمانند، مالیات تعلق می‌گیرد.
  • نحوه محاسبه مالیات خانه‌های خالی چگونه است؟ ابتدا ارزش خانه براساس متر مربع مشخص شده، سپس مقدار 25 درصد استهلاک به آن تعلق می‌گیرد. نرخ اجاره بر اساس قانون مشخص شده و در نهایت براساس آنچه در ماده 54 ذکر شده مالیات محاسبه می‌شود. این میزان در سال اول 6برابر، سال دوم 12 برابر و سال سوم 18 برابر خواهد بود.
  • چگونه می‌توان از مالیات خانه خالی معاف شد؟ 1- ملک به عنوان اقامتگاه اصلی ثبت شود. 2- ملک برای یکی از افراد تحت تکفل، اقامتگاه اصلی ذکر شود. 3-فرد مورد تکفل به دلایلی لازم باشد که مداوم ملک اصلی که به نام او ثبت شده را ترک کرده و در ملکی در شهر دیگر اقامت کند. که ملک سوم، اقامتگاه فرعی خوانده می‌شود.
  • ملک کلنگی شامل مالیات می‌شود؟ فرسودگی ملاک عدم مشمولیت نیست و از نظر قانون شامل مالیات می‌شود.
  • مهلت پرداخت مالیات خانه‌های خالی چقدر است؟ این زمان، یکسال در نظر گرفته شده که تا پایان تیر ماه هرسال قابل پرداخت است.
  • نحوه پرداخت مالیات خانه خالی چگونه است؟ مالیات از طریق سامانه my.tax.gov.ir صورت می‌گیرد.
4.3/5 - (12 امتیاز)

برای اطلاع از آخرین اخبار دادسو را در تلگرام دنبال کنید

برای اطلاع از آخرین اخبار دادسو را در اینستاگرام دنبال کنید

مطالب پیشنهادی

تحریریه دادسو

این مقاله توسط تیم تحریریه دادسو گردآوری، تنظیم و تحریر شده است.
اعضای تحریریه در جهت افزایش آگاهی و اطلاعات کاربران سایت، همه روزه مقالات کاربردی در حوزه فعالیت‌های دادسو منتشر و بروز رسانی می نمایند. لازم به ذکر است که این مقالات هیچ وقت جای مشاوره با وکیل متخصص را نخواهد گرفت. در صورت تمایل برای مشاوره با وکیل با دادسو در ارتباط باشید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *