مبادلات بزرگ و خرید و فروش‌هایی که نیازمند به انتقال میزان زیادی پول هستند، با استفاده از چک انجام می‌شوند. چک بانکی انواع مختلفی دارد که از هر کدام از چک‌ها با توجه به نوع انتقال و میزان مبلغ مورد نظر، استفاده می‌شود. دلیل ایجاد چک‌های مختلف این است که به روند نوع انتقال و میزان پول، سرعت بیشتری می‌بخشند و شرایط پیگیری جابجایی پول را آسان تر می‌کنند.
یک نوع از این چک‌ها، چک بین بانکی بوده که در این مقاله از مجله حقوقی دادسو قصد داریم به بررسی این نوع چک بپردازیم. بنابراین برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه چک بین بانکی و نحوه شکایت برای چک برگشتی با کارشناسان حقوقی و وکیل چک برگشتی مؤسسه حقوقی دادسو ارتباط برقرار کنید.
چک بین بانکی چیست؟
یکی از پرکاربردترین چک‌ها در معاملات مختلف، چک بین بانکی است. چک بین بانکی، نوعی چک رمزدار بوده که امکان انتقال پول به میزان دلخواه از بانکی به بانک دیگری را فراهم می‌کند و از معتبرترین وجوه غیر نقد به شمار می‌رود.
همچنین به این علت که امنیت این نوع چک وظیفه بانک است، بنابراین احتمال مفقود شدن و سرقت چک بین بانکی صفر خواهد بود. چک بین بانکی نیز مانند چک تضمینی بوده و از طرف بانک با توجه به مبلغ مورد نظر مشتریان صادر می‌شود و در این صورت افراد به صدور دسته چک نیازی نخواهند داشت.
مدت زمان وصول چک بین بانکی چقدر است؟
چک بین بانکی به صورت نقدی وصول نمی‌شود، بلکه به صورت مستقیم، از سوی بانک به حساب صاحب چک، انتقال می‌یابد. در مجموع مدت زمان وصول چک بین بانکی توسط صاحب چک در هر روز کاری بانک تا ساعت 13 بوده و اگر بعد از این ساعت به بانک مراجعه شود، وصول چک بین بانکی امکان پذیر نخواهد بود.
نحوه وصول چک بین بانکی به چه صورت است؟
نحوه وصول چک بین بانکی به این صورت است که این چک بعد از درخواست مشتری، توسط بانک صادر شده و دارای یک رمز مشخص است. برای وصول چک بین بانکی، بانک مبلغ چک را به صورت نقدی از حساب صادر کننده چک، برداشت کرده و به صورت چک بین بانکی با رمز مشخص برای بانک دیگر صادر می‌کند.
همچنین برای وصول چک بین بانکی باید شماره حساب و کد شعبه بانکی صاحب چک که در آن بانک حساب دارد، مشخص شود. سپس صاحب چک به شعبه بانک قید شده در چک بین بانکی مراجعه کرده و با ارائه چک و تأیید رمز چک توسط بانک، پول واریزی را دریافت می‌کند.
تفاوت چک بانکی و چک بین بانکی چیست؟
تفاوت چک بین بانکی و چک بانکی عبارتند از:
- چک بین بانکی نوعی چک رمزدار بوده که به درخواست مشتری صادر می‌شود.
- چک بین بانکی از سوی یک بانک برای بانک دیگری صادر می‌گردد.
- رمزدار بودن چک بین بانکی، امنیت آن را بالا برده و از ایجاد هر گونه خطر احتمالی نظیر سرقت و جعل محافظت می‌کند.
- با استفاده از چک بین بانکی برای معاملات بزرگ می‌توان میزان زیادی پول جابجا کرد.
- چک بین بانکی توسط بانک تضمین شده و در صورت ایجاد مشکل یا مفقودی برای چک، بانک پیگیری می‌کند.
- چک بانکی بر خلاف چک بین بانکی در تمام شعبه‌های بانکی نقد می‌شود.
- اگر صادر کننده چک بانکی، پشت چک را در وجه شخص حقیقی یا حقوقی امضا کرده باشد، هر شخصی می‌تواند چک را نقد کند. بنابراین نسبت به چک بین بانکی از امنیت کمتری برخوردار است.
قانون جدید چک بین بانکی
«قانون اصلاح صدور چک با هدف اعتبار بخشیدن به چک و کاهش صدور چک بلامحل در سال 1397 توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و از ابتدای سال 1400 اجرایی شده است.» در قانون جدید چک مواردی نظیر نحوه صدور چک، دریافت و جابجایی چک دچار تغییراتی شده است. بنابراین اشخاصی که دارای دسته چک هستند و برای انجام معاملات خود از دست چک استفاده می‌کنند، باید به موارد فوق در قانون جدید به درستی عمل کنند.
صادر کننده چک باید نوشته‌های موجود در چک، نظیر تاریخ سررسید، مبلغ و اطلاعات هویتی صاحب چک را علاوه بر درج روی چک، در سامانه صیاد (سامانه صیاد که مکانی برای ثبت اطلاعات چک) نیز ثبت کند.
در ادامه صاحب چک بعد از دریافت چک باید اطلاعات چک را در سامانه صیاد، استعلام و با نوشته‌های چک مطابقت دهد. همچنین افراد برای انتقال چک، نیازی به پشت نویسی چک ندارند و تنها باید اطلاعات هویتی صاحب جدید چک را در سامانه صیاد ثبت کنند.
بر اساس ماده 6 قانون جدید صدور چک «بانک‌ها مکلفند برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، صرفاً از طریق سامانه صدور یکپارچه چک (صیاد) نزد بانک مرکزی اقدام نمایند.»
چک صیادی چیست؟
چک صیادی بر طبق قانون جدید صدور چک، نوع جدیدی از چک به شمار می‌رود که از طریق سامانه صیاد و تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی صادر می‌شود. مواردی نظیر رنگ بنفش چک، امکان اجرای مستقیم و الزام به ثبت در سامانه صیاد از ویژگی‌های چک صیادی محسوب می‌شوند.
همچنین در قسمت بالا سمت چپ چک صیادی، عددی 16 رقمی قید شده که شناسه صیادی چک است. تمام عملیات مربوط به چک صیادی اعم از انتقال چک در سامانه صیاد، با استفاده از این شماره در سامانه صیاد انجام می‌گیرد.
چک بدون تاریخ چیست؟
بر اساس ماده 311 قانون تجارت «در چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضای صادر کننده برسد، پرداخت وجه نباید وعده داشته باشد.» بنابراین بر طبق قانون تجارت، محل و تاریخ صدور چک از اساسی ترین ارکان چک به شمار می‌روند و چک بدون تاریخ، فاقد اعتبار قانونی است.
مهلت برگشت زدن چک
مطابق ماده 11 قانون جدید صدور چک «در صورتی که دارنده چک، تا شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن، به بانک مراجعه نکرده و ظرف شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، شکایت کیفری خود را مطرح نکند، دیگر حق شکایت نداشته و صرفاً برای مطالبه وجه چک برگشتی می‌تواند به شیوه حقوقی اقدام نماید.» بنابراین مهلت برگشت زدن چک از طریق بانک، شش ماه از تاریخ صدور چک است و صاحب چک باید ظرف مدت 6 ماه بعد از دریافت گواهی، در دادگاه، شکایت برای چک برگشتی را پیگیری کند.
با توجه به موارد ذکر شده در این مقاله از مجله حقوقی دادسو، برای دریافت مشاوره و راهنمایی بیشتر در زمینه چک بین بانکی یا روند شکایت از چک ثبت نشده با وکلا و مشاوران حقوقی دادسو در ارتباط باشید و از خدمات این مؤسسه حقوقی استفاده کنید.
سوالات متداول
چک بین بانکی چیست؟
چک بین بانکی، نوعی چک رمز دار بوده که توسط بانک به درخواست مشتری صادر شده و مبلغ مورد نظر از بانکی به بانک دیگر جابجا می‌گردد.
نحوه وصول چک بین بانکی چگونه است؟
نحوه وصول چک بین بانکی به این صورت است که بانک مبلغ مورد نظر را از حساب صادر کننده چک برداشت کرده و به حساب صاحب چک در شعبه بانک مقصد، انتقال می‌دهد.
مدت زمان وصول چک بین بانکی چقدر است؟
مدت زمان وصول چک‌های بین بانکی هر روز کاری تا ساعت 13 است. اگر بعد از این ساعت، برای وصول چک به بانک مراجعه شود، وصول چک امکان پذیر نبوده و باید یک روز منتظر بماند.
