قانون جدید صدور چک، تغییرات گستردهای را در شیوه صدور، انتقال و دریافت چک ایجاد کرده است. بر اساس جدیدترین قانون چک صیادی، کلیه مراحل مرتبط با چک از جمله صدور، انتقال و تأیید، باید به صورت الکترونیکی در سامانه صیاد ثبت شود. در صورت عدم ثبت چک در این سامانه، امکان برگشت زدن چک ثبت نشده وجود ندارد. به همین دلیل، باید حواستان باشد چکی که دریافت میکنید، حتماً در سامانه ثبت شده باشد.
اگر در مورد چک صیادی و شرایط برگشت زدن آن سؤالی دارید یا درگیر دعاوی مربوط به چک شدهاید، میتوانید با کارشناسان و وکلای مؤسسه حقوقی دادسو مشورت کنید تا راهنماییهای لازم را در اختیار شما قرار بدهند.
آیا چک ثبت نشده را میتوان برگشت زد؟
با اجرای قانون جدید چک، تغییر بزرگی در نظام پرداخت کشور ایجاد شده است. این قانون با حذف تدریجی چکهای در وجه حامل و الزام به ثبت اطلاعات چک در سامانه sayad.bmi.ir، به شفافیت و نظارت بیشتر بر معاملات چکی کمک کرده است. نتیجه این اصلاحات، کاهش چشمگیر چک برگشتی و افزایش اعتماد در معاملات اقتصادی بوده است؛ به طوری که بانک مرکزی از کاهش قابلتوجه آمار چکهای برگشت خورده پس از اجرای این قانون خبر میدهد.
با وجود تصویب این قانون، برخی افراد به دلیل عدم آگاهی کافی، همچنان چکهای ثبتنشده دریافت میکنند. این مسئله مشکلات زیادی را برای دارندگان چک ایجاد کرده که یکی از آنها امکان برگشت زدن چک ثبت نشده است. در این راستا، سؤالی مطرح میشود که آیا چک ثبت نشده میشه برگشت زد؟ برای پاسخ به این سؤال باید قوانین جدید چک را بررسی کنیم:
- مطابق ماده 21 قانون، هر برگه چک باید به صورت منحصربهفرد شناسایی شود. برای این منظور، هنگام صدور چک، اطلاعاتی نظیر هویت دارنده، مبلغ و تاریخ آن در سامانه ثبت میشود. این اطلاعات، یک شناسه یکتا برای هر چک ایجاد میکند. همچنین، قانون اجازه میدهد که دارنده چک، پیش از تسویه، آن را به شخص دیگری منتقل کند؛ اما در این صورت، هویت شخص جدید نیز برای همان شناسه یکتای چک، ثبت خواهد شد.
- مطابق تبصره 1 قانون ذکر شده، برای چکهایی که پس از دو سال از اجرایی شدن این قانون صادر میشوند، تنها روش تسویه از طریق سامانه صیاد است. مبلغ و تاریخ دقیق پرداخت این چکها بر اساس اطلاعات ثبتشده در سامانه صیاد تعیین میشود و صرفاً به دارنده نهایی چک صیادی پرداخت خواهد شد.
- چنانچه مالکیت چکی در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، بانکها موظف هستند از پرداخت وجه آن خودداری کنند.
- با توجه به قوانین جدید صدور چک و الزام ثبت چک در سامانه صیاد، بانکها مجاز به پرداخت وجه چکهای صیادی ثبتنشده نیستند. به همین دلیل، برگشت زدن چک ثبت نشده برای دارنده آن امکانپذیر نخواهد بود. در واقع، با توجه به این قوانین، پاسخ به این سؤال که آیا چکی که ثبت نشده میشه برگشت زد، منفی است.

نحوه برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده
با توجه به الزام ثبت چکها در سامانه صیاد، قانون صراحتاً برگشت زدن چک ثبت نشده را ممنوع کرده است؛ اما آیا تحت شرایط خاصی میتوان چک را برگشت زد یا خیر؟ نحوه برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده چگونه است؟
برای برگشت زدن چک ثبت نشده، دارنده چک باید ابتدا با صادرکننده یا انتقالدهنده آن تماس گرفته و از او بخواهد تا چک را در سامانه صیاد ثبت کند. پس از آن، خود دارنده چک باید با مراجعه به سامانه، صحت چک را تأیید کند. در نهایت، دارنده چک میتواند با مراجعه به بانک، برای دریافت وجه چک یا در صورت عدم موجودی کافی، برای برگشت زدن آن اقدام کند.
در این شرایط، بانک موظف به پرداخت وجه چک صیادی است و امکان برگشت زدن چک ثبت نشده نیز وجود دارد. با این حال، در صورت بروز اختلاف یا عدم پرداخت، گیرنده چک میتواند با شکایت از چک، از طریق مراجع قضایی پیگیریهای حقوقی خود را انجام دهد.
برگشت زدن چک ثبت نشده و شکایت از آن
حال که میدانیم امکان برگشت زدن چک ثبت نشده وجود ندارد، این سؤال مطرح میشود که آیا میتوان از چکهای صیادی ثبتنشده شکایت کرد؟
دارنده چک میتواند به عنوان یک سند مدنی و مدرک بدهی، از آن در مراجع قضایی استفاده کرده و علیه صادرکننده چک شکایت کند. در واقع، اگرچه امکان برگشت مستقیم چک از طریق سیستم بانکی وجود ندارد، اما دارنده چک میتواند از طریق مبادی قانونی دیگر، حق خود را پیگیری کند. مطابق قانون، دارنده سندی که به صورت عادی صادر شده است، تنها میتواند علیه کسی که این سند را صادر کرده است، اقامه دعوی کند.

جمع بندی
برگشت زدن چک ثبت نشده، به دلیل تغییرات اخیر در قوانین چک و الزام ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد، با محدودیتهای جدی مواجه شده است. پیش از این، امکان برگشت زدن چکهایی که در سامانه ثبت نشده بودند، وجود داشت؛ اما با اجرای قانون جدید، چکهایی که اطلاعاتشان در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، عملاً بهمنزله یک سند عادی تلقی میشوند و بانکها موظف به پرداخت آنها نیستند.
با توجه به پیچیدگیهای قانونی مرتبط با چکهای ثبت نشده، توصیه میشود برای دریافت مشاوره دقیقتر، به یک وکیل چک متخصص در امور بانکی مراجعه کنید. مؤسسه حقوقی دادسو نیز با بهرهگیری از وکلای مجرب و متخصص در حوزه چک، آماده ارائه خدمات حقوقی جامع به شما در این زمینه است.
سؤالات متداول
آیا چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده است، اعتبار دارد؟
خیر؛ چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده است، اعتباری ندارد و به عنوان یک سند عادی تلقی میشود.
آیا امکان برگشت زدن چک ثبت نشده وجود دارد؟
خیر؛ طبق قوانین جدید صدور چک، امکان برگشت زدن چکهای صیادی که در سامانه صیاد ثبت نشدهاند، وجود ندارد.
نحوه برگشت زدن چک ثبت نشده به چه صورت است؟
برای برگشت زدن یک چک صیادی که در سامانه صیاد ثبت نشده است، دارنده چک باید ابتدا به صادرکننده مراجعه کند. دارنده چک باید از صادرکننده درخواست کند تا چک را در سامانه صیاد ثبت نماید. ثبت چک در سامانه صیاد نیز، پیشنیاز لازم برای انجام مراحل قانونی برگشت چک و پیگیری مطالبات دارنده چک است.
شکایت از چک صیادی ثبت نشده به چه صورت است؟
اگر چکی در سامانه صیاد ثبت نشود، به منزله از دست رفتن اعتبار آن به عنوان یک سند تجاری است. در این صورت، چک به یک سند عادی تبدیل شده و دارنده چک تنها میتواند با مراجعه به دادگاه حقوقی، از صادرکننده شکایت کرده و درخواست بازپرداخت وجه کند.