تقسیم ترکه یعنی پایاندادن به مالکیت مشترک وراث بر اموال متوفی و مشخصکردن سهم هر یک از آنها.
به بیان ساده، پس از فوت، همه اموال شخص در قالب «ماترک» شناخته میشود و طبق قانون باید بدهیها و وصایا پرداخت شده و سپس دارایی باقیمانده میان وراث تقسیم شود.
البته برای انجام تحریر و تقسیم ترکه، ابتدا باید مراحل انحصار وراثت انجام شود تا تمامی وراث و اموال شخص متوفی مشخص گردد.
بدین ترتیب، وقتی میپرسیم تقسیم ترکه چیست، پاسخ این است که تمام داراییها اعم از املاک، حسابهای بانکی، اموال منقول، اموال غیر منقول و حتی مطالبات فرد فوتشده مشمول این قانون میشوند.
در دادسو، وکلای ما با تجربه عملی در پروندههای پیچیده تقسیم ترکه، از ابتدای تنظیم دادخواست تا صدور حکم نهایی در کنار شما هستند تا اموال متوفی به شکل عادلانه و قانونی میان وراث توزیع شود.
- اخذ گواهی انحصار وراثت و مالیات بر ارث
- بدون نیاز به حضور وراث در هیچ مرحلهای
- توسط وکلای متخصص تقسیم ارث
- مشاوره حقوقی رایگان
- برای انجام کار توسط وکلای متخصص دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید
تقسیم ترکه چیست؟
بر اساس قانون ترکه، برای محافظت از اموال شخص متوفی به منظور تقسیم درست، باید قبل از هر چیزی اقدام به تحریر ترکه کرد که شامل تهیه لیست داراییها و دیون و بدهیهای متوفی است.
پس از خارج کردن دیون و بدهیهای متوفی از ترکه، وراث میتوانند باقی مانده ارث را بین خود تقسیم کنند. توجه داشته باشید که تقسیم ماترک شامل تمام اموال منقول و غیر منقول، شامل حقوق، داراییها و بدهیها میشود.
طبق قانون جدید تقسیم ترکه، هر یک از وراث یا طلبکاران میتوانند درخواست تقسیم را به دادگاه ارائه دهند. دادگاه پس از ارزیابی ماترک و احراز حقوق محجورین یا غایبین، دستور تقسیم یا فروش اموال را صادر میکند.
فیلد های "*" اجباری هستند
مراحل تقسیم ترکه و نحوه آن
برای تقسیمکردن ترکه باید مراحل زیر طی شود:
- دریافت گواهی وفات: برای آغاز هرگونه اقدام رسمی مرتبط با اموال متوفی، ثبت واقعه فوت و دریافت گواهی فوت ضروری است.
- دریافت گواهی حصر وراثت: این گواهی سندی رسمی است که نشان میدهد چه کسانی از متوفی ارث میبرند و هر یک به چه نسبتی سهم دارند.
- گرفتن صورتجلسه تحریر ترکه: در تحریر ماترک، شناسایی دقیق اموال، بدهیها و مطالبات متوفی انجام میشود.
- مهر و موم ترکه: پس از مشخصشدن ماترک متوفی، هر یک از وراث میتوانند درخواست مهر و موم ترکه (توقیف و پلمپ اموال تا پایان فرآیند تقسیم ارث) کنند تا از تصرفهای غیرمجاز جلوگیری شود.
- تصفیه ترکه: انجام تصفیه ترکه به معنی رسیدگی به بدهیها و تعهدات مالی متوفی است. قبل از تقسیم ارث، باید دیون متوفی پرداخت شود و طلبکاران حقوق خود را بگیرند.
- تقسیم داراییها: پس از تکمیل مراحل فوق، نوبت به تقسیم اموال میرسد.
مدارک مورد نیاز برای تقسیم ترکه
پس از بررسی قانون جدید تقسیم ترکه، نوبت به بررسی مدارک لازم برای انجام این کار میرسد که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:
- دریافت گواهی برای انحصار وراثت
- تحریر ماترک
- ارائه درخواست تقسیم ترکه
- ارائه مشخصات درخواستدهنده تقسیم ماترک
- دادخواست تقسیم ماترک به همراه اطلاعات شخصی که دادخواست را ثبت کرده است. اگر تحریر ماترک انجام نشده باشد باید صورت اموال هم به دادگاه ارائه شود.
چه کسانی حق درخواست تقسیم ترکه را دارند؟
در ادامه با افرادی که میتوانند درخواست تقسیم ماترک داشته باشند، آشنا میشویم:
- ولی و وصی و قیم هر وارثی که محجور باشد
- هرکدام از ورثه
- امین غائب و جنین
- شخصی که سهم الارث بعضی از ورثه را دارد
- وصی منصوب از جانب وی

ابطال تقسیم ترکه
امکان ابطال تقسیمنامه ترکه وجود ندارد؛ چرا که فرض بر این است افراد با آگاهی و اشراف کامل نسبت به این موضوع، رضایت خود را اعلام کردهاند، مگر در شرایط خاصی که اثبات آن بسیار سخت است.
نمونه دادخواست تقسیم ماترک متوفی
ریاست محترم مجتمع قضایی ” نام شهرستان محل اقامت متوفی “
با سلام احتراماً به استحضار می رساند:
شادروان ….. فرزند…….. مورث قانونی در تاریخ …….. در محل اقامت دائمی خود در………. در گذشته اند و اینجانب………. به شماره شناسنامه ……. و خوانده/خواندگان به ترتیب به شمارههای شناسنامه ………. ورثه حین الفوت میباشیم. که گواهی انحصار وراثت صادره به شماره ….. مورخ ……. صادره از شعبه ” شماره و نام شهرستان”مستند قانونی وراثت میباشد. نظر به اینکه ما ترک فیمابین ورثه تقدیم نگردیده است فلذا صدور حکم بر تقسیم ماترک فیمابین ورثه به استناد 300 و 317 قانون امور حسبی مورد استدعاست. در صورتیکه ماترک قابل تقسیم نباشد صدور دستور فروش و تقسیم ثمن حاصله فی مابین ورثه بر اساس حصههای قانونی مندرج در گواهینامه انحصار وراثت فوق الذکر به انضمام کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی مورد استدعاست.

مدت زمان تقسیم ترکه
مدت زمان تقسیم ترکه تابع شرایط و وضعیت پرونده است و نمیتوان زمان ثابتی برای آن تعیین کرد.
عواملی مانند کاملبودن مدارک، وجود یا عدم وجود اختلاف میان وراث، داشتن یا نداشتن وکیل انحصار وراثت و … بر طول فرآیند تأثیر میگذارند.
وکیل برای تقسیم ترکه
اگر وراث متوفی قصد داشته باشند برای مراحل انحصار وراثت و تحریر و تقسیم ترکه به یک وکیل وکالت بدهند، دیگر نیاز به حضورشان در هیچ مرحلهای نیست؛ چرا که وکیل به جای آنها در همه مراحل دادگاه و دفتر ثبت اسناد حضور پیدا میکند.
وکیل میتواند در مدت زمان کوتاهی، گواهی انحصار وراثت را دریافت کرده و در نهایت، برای تقسیم ماترک اقدام کند. بدنی ترتیب، اگر میخواهید سریع و بدون دردسر قانونی به سهم الارث خود دست یابید، بهتر است به یک وکیل وکالت بدهید.
جمع بندی
تقسیم ترکه به معنی دادن سهم الارث هر یک از وراث به آنها است که پس از طی مراحل قانونی بین وراث تقسیم خواهد شد. اولین کار در تقسیم ترکه، تحریر ماترک (مشخصکردن اموال و دیون) و پس از آن، انحصار وراثت است. پس از اینکه گواهی برای انحصار وراثت صادر شد و تحریر ماترک مشخص گردید، باقی مانده اموال متوفی بین وراث تقسیم میشود.
از آنجایی که تقسیم ترکه مراحل پیچیده و زمانبری دارد، بهتر است به یک وکیل ارث وکالت بدهید تا کارها را از جانب شما انجام دهد. شما میتوانید برای گرفتن سهم الارث خود به وکلای مجرب مؤسسه حقوقی دادسو اعتماد کنید. همچنین، میتوانید برای مشاوره رایگان حقوقی از طریق واتساپ با کارشناسان دادسو در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
تقسیم ترکه چیست؟
تقسیم ترکه به مشخصکردن تمامی دارایی و دیون (اموال و بدهیها) متوفی گفته میشود که پس از طی مراحل قانونی بین وراث انجام خواهد شد.
برای تقسیم ترکه چه کاری باید انجام شود؟
اولین کار در تقسیم ترکه، تحریر ماترک (مشخص کردن اموال و دیون) و انحصار وراثت است.
مدت زمان تقسیم ترکه چقدر است؟
زمان تقسیم ماترک معمولاً به پیچیدگیهای پرونده مربوط است. تعداد نفرات وراث، میزان اموال، اختلاف بین وراث و … عواملی هستند که روی مدت زمان پرونده تأثیرگذار خواهند بود.
مدارک مورد نیاز برای انجام تقسیم ماترک چیست؟
برای تقسیم ترکه به مدارکی مانند گواهی برای انحصار وراثت، تحریر ماترک، دادخواست تقسیم ماترک، ارائه مشخصات درخواستدهنده تقسیم ماترک و … نیاز است.