مراجعه به دادگاه مراحل مختلفی دارد که تجدیدنظر خواهی از احکام حقوقی، یکی از این مراحل محسوب می‌شود. در واقع تجدیدنظر زمانی درخواست خواهد شد که یکی از طرفین نسبت به رأی صادر شده، معترض باشد.
البته مبحث تجدیدنظر خواهی در دو حالت حقوقی و کیفری مطرح است که در این مطلب قرار است ما نوع حقوقی را بررسی کنیم و ببینیم که در قانون دادرسی مدنی، چه احکامی در مورد آن وجود دارند.
شما می‌توانید در صورت داشتن هر گونه سؤال در این زمینه، از مشاوره حقوقی رایگان مؤسسه حقوقی دادسو از طریق راه‌های ارتباطی تلفنی و واتساپی استفاده کنید.
تجدیدنظر خواهی از آراء حقوقی چیست؟
یکی از راه‌های توقف رأی دادگاه، درخواست تجدیدنظر خواهی از احکام حقوقی است که در اصل نوعی اعتراض به رأی صادر شده از سوی این مرجع قضایی محسوب می‌شود. در واقع بر اساس قانون، هر یک از طرفین دعوی یا وکلایی که از سوی آن‌ها منصوب شده اند، می‌توانند درخواست تجدیدنظر خود را نسبت به آرای حقوقی صادر شده با پرداخت هزینه دادرسی، خدمت دادگاه تقدیم کنند.
البته توجه به این نکته ضروری است که اصل بر این موضوع تمرکز دارد که تمامی آراء صادر شده از سوی یک دادگاه، قطعی محسوب می‌شوند، اما در برخی از موارد قانون امکان اعتراض را در قالب تجدیدنظر برای هر یک از طرفین در نظر گرفته است.
جهات تجدیدنظر خواهی از احکام حقوقی
بر اساس ماده 348 قانون آیین دادرسی مدنی، جهاتی برای تجدیدنظر کردن از احکام حقوقی در نظر گرفته شده اند که شخص تجدیدنظر خواه باید درخواست خود را با استناد به آن‌ها ارائه دهد. از جمله این جهات حقوقی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- در صورتی که شخص به مستندات دادگاه و اعتبار آن‌ها معترض باشد.
- در حالی که شهود ارائه شده در دادگاه فاقد شرایط قانونی برای شهادت باشند.
- در صورتی که شخص به صلاحیت قاضی یا دادگاه صادر کننده رأی معترض باشد.
- در شرایطی که شخص تجدید نظر خواه معتقد باشد که قاضی به دلایل ابزاری بی توجهی کرده است.
- در موقعیتی که فرد مورد نظر، رأی صادر شده را مخالف و مغایر با موارد شرعی یا قانونی بداند.
روش تجدیدنظر خواهی از احکام حقوقی
تجدید نظر از احکام حقوقی، مستلزم آگاهی از قوانین و مراحل خاصی است که تنها با حضور یک وکیل پایه یک دادگستری امکان پذیر خواهد بود. اما این نوع اعتراض، باید به صورت تنظیم یک دادخواست و تقدیم آن به مرجع قضایی مورد نظر، ثبت شود.
در نمونه دادخواست تجدیدنظر خواهی از احکام حقوقی، باید تمامی مشخصات طرفین از جمله نام، نام خانوادگی، نام پدر، شغل و محل اقامت آن‌ها با ذکر مواردی همچون تجدیدنظر خواه، تجدیدنظر خوانده، وکیل یا نماینده قانونی، تجدیدنظر خواسته و دلایل و منضمات دادخواست ارائه شوند. در ادامه به بخش کوتاهی از یک نمونه دادخواست تجدیدنظر در احکام حقوقی اشاره خواهیم کرد:
«بسمه تعالی
ریاست محترم مرجع قضایی …. با سلام، احتراماً به استحضار می‌رساند: اینجانب نسبت به دادنامه صادره شماره …. که در تاریخ …. از دادگاه عمومی …. صادر گردیده و در تاریخ …. ابلاغ شده، معترض بوده و درخواست رسیدگی …. می‌نمایم. رونوشت دادنامه بدوی و لایحه اعتراضیه جمعاً …. برگ می‌باشد که به پیوست دادخواست تقدیم می‌شود.»
در انتهای برگه دادخواست تجدید نظر هم باید اطلاعات دیگری از جمله شماره و تاریخ ثبت دادخواست، شعبه دادگاه عمومی و نام و نام خانوادگی مقام ارجاع کننده ذکر شوند. برای اطلاع دقیق تر از یک نمونه دادخواست تجدید نظر از احکام حقوقی می‌توانید از یک وکیل باسابقه کمک بگیرید.
شرایط پرونده بعد از درخواست تجدیدنظر
زمانی که یکی از طرفین دعوا درخواست تجدیدنظر خود را ثبت می‌کند، پرونده از دادگاهی که رأی تجدیدنظر خواسته را صادر کرده، به دادگاه تجدیدنظر منتقل خواهد شد. مطابق با اصول موجود، رسیدگی به پرونده‌های تجدیدنظر خواهی از احکام حقوقی، جلسات این دادگاه به صورت غیر حضوری برگزار خواهند شد.
به این معنا که جلسه ای برای دادرسی این نوع دادخواست به شکل علنی برگزار نمی‌شود. البته استثنائاتی هم در این زمینه وجود دارد که مطابق با آن اگر دادگاه تشخیص دهد که جلسه دادرسی نیاز به تشکیل دارد، دستورات لازم را در این زمینه اعمال خواهد کرد.
شرایط رد دادخواست تجدیدنظر
همانطور که قانون شرایطی را برای ثبت دادخواست تجدیدنظر اعلام کرده است، مواردی نیز وجود دارند که می‌توانند منجر به رد این درخواست از سوی محاکم قضایی شوند. در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد.
- در صورتی که درخواست تجدیدنظر از احکام حقوقی در زمان قانونی از پیش تعیین شده ثبت و پیگیری نشود.
- اگر دادخواست تجدیدنظر، شامل نقض باشد و شخص تجدیدنظر خواه ابلاغیه را مبنی بر اخطار رفع دریافت کرده و به آن توجهی نکند.
- در موقعیتی که دادخواست تجدیدنظر، بر اساس مقررات قانونی تنظیم نشده باشد.
نکته: علاوه بر موارد بالا در برخی شرایط هم ممکن است دلایل یا جهات دیگر مثل مواردی که موجبات نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته را فراهم نکند، باعث رد درخواست تجدیدنظر شوند.
هزینه تجدیدنظر خواهی
بر اساس قانون، شخصی که نسبت به رأی صادر شده از دادگاه اعتراض داشته باشد، باید هزینه ای را برای تشکیل دوباره دادگاه پرداخت کند که در اصطلاح به آن پول تمبر می‌گویند. این هزینه معادل 4.5 درصد از ارزش خواسته به عنوان هزینه دادرسی است که باید به دادگستری پرداخت شود.
بر این اساس اگر هزینه دادرسی دوباره پرداخت نشود، قاضی اعلام رد دعوا را صادر خواهد کرد. البته قانون در زمانی که تجدیدنظر خواه امکان پرداخت این هزینه را نداشته باشد هم تدابیری را اندیشیده است که مطابق با آن در چنین زمانی باید درخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را به دادگاه ارائه کند.
البته درخواست اعسار زمانی قابلیت ثبت خواهد داشت که دعوا مالی باشد و خواهان بتواند عدم توانایی مالی خود را برای پرداخت هزینه ثبت تجدیدنظر، به اثبات برساند. در این حالت خواهان لازم است که علاوه بر طرح دعوای مورد نظر، در ستون مربوط به خواسته، درخواست اعسار از هزینه دادرسی را نیز اضافه کند.
بررسی تفاوت بین تجدیدنظر و واخواهی
در تجدیدنظر یکی از طرفین دعوا می‌تواند نسبت به رأی صادر شده از دادگاه اعتراض کند. این در حالی است که اعتراض به رأی دادگاه در حالت واخواهی زمانی رخ می‌دهد که رأی به صورت غیابی صادر شود.
به عبارت ساده تر، اگر خوانده دعوا بعد از دریافت اخطاریه و ابلاغیه‌های لازم، از یک سو در هیچ یک از جلسات دادگاه حضور نیابد و حتی نماینده قانونی یا وکیلی نیز برای خود معرفی نکند و از طرف دیگر لایحه دفاعیه خود را به دادگاه ارائه نکند، رأی صادر شده برای وی در زمره آراء غیابی قرار می‌گیرد و قابل واخواهی خواهد بود.
تفاوت دیگر بین تجدیدنظر و واخواهی، دادگاه برگزار کننده جلسات است که در نوع اول دادگاهی عالی تر از دادگاه اولیه و در حالت دوم همان دادگاه صادر کننده رأی خواهد بود.
جمع بندی
در این مطلب از دادسو به بررسی تجدیدنظر خواهی از احکام حقوقی، شرایط، هزینه و مراحل آن پرداختیم و گفتیم که در هر یک از مراحل ثبت دادخواست، حضور یک وکیل خبره به پیشبرد بهتر پرونده کمک خواهد کرد.
دقت داشته باشید که دادگاه تجدیدنظر در برخی از مواقع مثل وقتی که رأی صادر شده از دادگاه اولیه با موازین قانونی مطابقت نداشته باشد، می‌تواند رأی را نقض کند.
در موارد خاصی هم این امکان وجود دارد که دادگاه تجدیدنظر بدون نقض رأی، تنها به ایجاد برخی تغییرات در رأی نهایی اکتفا کند. شما برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با برقراری تماس با وکلای مؤسسه حقوقی دادسو، از امکان مشاوره رایگان بهره مند شوید.
شرایط تماس به اشکال گوناگون با شماره گیری تلفن مجموعه یا برقراری ارتباط واتساپی فراهم است.
سؤالات متداول
تجدیدنظر خواهی از احکام حقوقی به چه معناست؟
زمانی که یکی از طرفین دعوا نسبت به رأی صادر شده از دادگاه معترض باشند، می‌توانند مراتب اعتراض خود را در قالب تنظیم دادخواست به دادگاه ارائه کنند.
تفاوت بین واخواهی و تجدیدنظر در چیست؟
در تجدید نظر، طرفین دعوا نسبت به رأی صادر شده از دادگاه در حالت معمول معترض هستند، این در حالی که است که محکوم علیه در واخواهی به رأی صادر شده به صورت غیابی معترض خواهد بود. در حالت اول پرونده به دادگاهی عالی تر ارجاع داده می‌شود، این در حالی است که در حالت دوم پرونده در همان دادگاه اولیه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
هزینه دادرسی به تجدیدنظر خواهی چقدر است؟
این هزینه معادل 4.5 درصد از ارزش کل خواسته خواهد بود که در قالب هزینه تمبر از تجدیدنظر خواه دریافت خواهد شد. البته قانون بر اساس شرایط خاصی امکان ثبت اعسار را برای افراد ناتوان در پرداخت مالی این هزینه در نظر گرفته است.
مهلت تجدیدنظر خواهی چقدر است؟
این زمان بسته به کیفری یا حقوقی بودن پرونده متفاوت است که بر اساس ماهیت محتوا، این زمان برای احکام حقوقی افراد ساکن در ایران 20 روز در نظر گرفته شده است. در حالی که افراد مقیم خارج از کشور تا 2 ماه فرصت تجدیدنظر خواهی خواهند داشت.
دادسو چیست؟
دادسو یک موسسه حقوقی است که تمامی مجوزهای لازم را از کانون وکلای دادگستری مرکز، قوه قضاییه و اداره ثبت اسناد اخذ کرده است. دادسو کلیه خدمات حقوقی، وکالتی و کنسولی را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه می‌کند.
چگونه می‌توانم با دادسو در ارتباط باشم؟
شما می‌توانید از طریق واتساپ، تلگرام و یا تماس با شماره ۰۲۱۹۱۰۷۹۱۰۳ با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید. همکاران ما با حوصله پاسخگوی شما هستند.
چگونه می توانم با وکلای دادسو جلسه داشته باشم؟
جلسات مشاوره وکلای دادسو به دو صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شود. برای برگزاری جلسه با وکلای دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید تا برای شما وقت ملاقات تنظیم کنند.
