انحصار وراثت در تغییر جنسیت همانند سایر افراد انجام می‌شود و تنها تفاوت در نحوه محاسبه سهم‌الارث است.
برای نمونه، اگر شخص پس از تغییر جنسیت، زن شناخته شود، سهم او مطابق مقررات ارث زنان محاسبه خواهد شد و اگر مرد محسوب شود، سهم مردان در نظر گرفته می‌شود.
بدین ترتیب، فردی که تغییر جنسیت داده ارث می‌برد؟ بله، قانون مدنی ایران تغییر جنسیت را مانعی برای ارث بردن نمی‌داند و چنین فردی همچنان از مورّث خود ارث می‌برد.
با این اوصاف، مدارک رسمی تغییر جنسیت و ثبت آن در اسناد هویتی، نقش تعیین‌کننده‌ای در تقسیم ترکه دارند.
به دلیل پیچیدگی‌های قانونی، آگاهی از جزئیات این موضوع و استفاده از مشاوره تخصصی حقوقی می‌تواند از بروز اختلاف میان وراث جلوگیری کند.
کلیه خدمات مربوط به گواهی انحصار وراثت و دعاوی مرتبط، توسط وکلای متخصص دادسو انجام می‌شود.
- اخذ گواهی انحصار وراثت و مالیات بر ارث
- بدون نیاز به حضور وراث در هیچ مرحله‌ای
- توسط وکلای متخصص تقسیم ارث
- مشاوره حقوقی رایگان
- برای انجام کار توسط وکلای متخصص دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید
انحصار وراثت در تغییر جنسیت فرزند
فقهای شیعه ملاک ارث بردن در این موارد را جنسیت قبل از فوت متوفی می‌دانند. برای مثال، اگر خانمی قبل از فوت مادرش تغییر جنسیت به آقا را انجام داده باشد، چون در زمان فوت پسر است، مانند پسر ارث می‌برد.
طبق ماده 904 قانون مدنی ایران، اگر متوفی ابوین نداشته و یک یا چند نفر اولاد داشته باشد، ترکه به شکل زیر تقسیم می‌شود:
- اگر فرزند منحصر به یکی باشد، خواه پسر خواه دختر، تمام ترکه به او می‌رسد.
- اگر اولاد متعدد باشند ولی تمام پسر یا تمام دختر، ترکه بین آن‌ها به طور مساوی تقسیم می‌شود.
- اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آن‌ها پسر و برخی دختر، پسر دو برابر دختر سهم می‌برد.
- فردی که قبل از فوت متوفی تغییر جنسیت داده باشد، به میزان سهم الارثی که در قانون قید شده است، ارث می‌برد.
فیلد های "*" اجباری هستند
انحصار وراثت در تغییر جنسیت والدین
گاهی ممکن است عمل تغییر جنسیت توسط والدین صورت بگیرد؛ به این صورت که بعد از تولد فرزند خود، مادر به آقا یا پدر به خانم تغییر جنسیت بدهند.
در این شرایط، انحصار وراثت در تغییر جنسیت والدین چگونه است؟ آیا والدین بعد از تغییر جنسیت و فوت فرزند خود ارث می‌برند؟
امام خمینی و سایر فقهای شیعه اصل انحصار وراثت در تغییر جنسیت را پذیرفته‌اند و با دلایل زیر آن را اثبات می‌کنند:
با استناد به آیه 7 سوره نسا، والدین و اقوام نزدیک از ماترک متوفی ارث می‌برند و تردیدی نیست که پدر یا مادر (حتی در صورت تغییر جنسیت) جزو والدین متوفی محسوب می‌شوند.
بعد از عمل تغییر جنسیت پدر یا مادر، نسبت میان والدین و فرزندان استمرار دارد و فرزند عرفا و شرعا، فرزند آن‌ها بوده و به دلیل ثبوت نسب، ارث نیز ثابت است.
به بیان دیگر، نسب به منزله علت و ارث به منزله معلول است و تغییر جنسیت از موانع ارث محسوب نمی‌شود.
با استناد به آیه 75 سوره انفال که در آن به سزاوار بودن خویشاوندان نسبه به یکدیگر اشاره شده است، تردیدی نیست که مرد یا زن فعلی (که تغییر جنسیت داده) از اولی الارحام نسبه به فرزند متوفی می‌باشند.
در نتیجه، پدر یا مادر در صورت تغییر جنسیت ارث می‌برند و میزان ارث آن‌ها بستگی به جنسیت‌شان در زمان انعقاد نطفه دارد؛ اما مانند تغییر نام در شناسنامه، فرد همان فرد است و ارث خواهد برد.
میزان سهم الارث والدین در صورت تغییر جنسیت
سهم الارث پدر دو سوم و میزان سهم ارث مادر از فرزند یک سوم اموال است.
بر مبنای انحصار وراثت، مرد فعلی پدر محسوب نمی‌شود، چون فرزند از نطفه ایشان به وجود نیامده است. زن فعلی نیز مادر فرزند محسوب نمی‌شود، چون فرزند از تخمک ایشان به وجود نیامده است.
بدین ترتیب، جنسیت زمان انعقاد فرزند، ملاک انحصار وراثت در تغییر جنسیت والدین قرار می‌گیرد.
جمع بندی
انحصار وراثت در تغییر جنسیت درست مانند بقیه افراد انجام می‌شود؛ اما تفاوت‌هایی دارد. برای مثال، اگر فرزند تغییر جنسیت بدهد، ملاک محاسبه ارث، جنسیت او قبل از فوت والدین خواهد بود.
همچنین، اگر پدر و مادر تغییر جنسیت بدهند، ملاک محاسبه ارث آن‌ها از فرزندشان، جنسیت در زمان انعقاد نطفه کودک خواهد بود.
اگر سؤال یا ابهامی در مورد انحصار وراثت در تغییر جنسیت دارید، می‌توانید با کارشناسان مؤسسه حقوقی دادسو در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
آیا تغییر جنسیت مانع ارث می‌شود؟
خیر؛ تغییر جنسیت مانع ارث‌بردن نمی‌شود.
انحصار وراثت در تغییر جنسیت فرزندان چگونه است؟
برای تقسیم ارث، جنسیت فرزند قبل از فوت والدین ملاک قرار می‌گیرد.
انحصار وراثت در تغییر جنسیت والدین به چه صورت است؟
در تقسیم ارث فرزند، جنسیت والدین در زمان انغقاد نطفه ملاک قرار می‌گیرد.
