ماترک متوفی یک کلمه عربی است که در معنای لغوی به معنای آنچه به جا مانده است. ماترک متوفی به معنای تمامی اموال و داراییهای به جا مانده از متوفی است. این اموال می تواند شامل اموال منقول و اموال غیر منقول باشد. ماترک شامل خانه، ماشین، زمین، حسابهای بانکی (از هر نوعی) ، لوازم خانه، بدهیهای مختلف و … است. ماترک به دو دسته داراییهای مثبت و منفی تقسیم میشود. منظور از داراییهای مثبت اموال منقول و غیر منقولی است که بین وراث تقسیم میشود و منظور از دارایی منفی بدهیها و دیونی است که چه به صورت قانونی و چه به صورت تعهدی بر گردن متوفی بوده که بعد از مرگ ایشان پرداخت این بدهیها با وراث است و تا پرداخت نکردن آنها وراث حق تقسیم ماترک را ندارند.
تفاوت ماترک متوفی و سهم الارث چیست؟
به اشتباه بین مردم عادی که دانش حقوق را ندارند جا افتاده که ماترک و سهم الارث معانی مشابهی دارند. ولی باید بدانید که متفاوت هستند. همانطور که گفتیم ماترک به تمامی اموال و بدهیهای باقی مانده از متوفی گفته میشود ولی سهم الارث به ارث باقی مانده از متوفی بعد از پرداخت بدهیها و دیون ایشان گفته میشود.

بدهیهای ماترک شامل چه مواردی میشود؟
بر اساس ماده 869 قانون مدنی باید بعد از رسیدگی به مواردی که در ادامه توضیح میدهیم عمل تقسیم ارث بین وراث اجام شود. 1- قیمت کفن میت و حقوقی که متعلق است به اعیان ترکه مثل عینی که متعلق رهن است. در این قسمت صحبتی از هزینه مراسم ختم و قبر متوفی به میان نیامده ولی مطلوب است که از ماترک متوفی برای خرید قبر و مراسم هزینه شود. 2- دیون و واجبات مالی متوفی: پرداخت دیون مالی متوفی از نظر قانون اولویت بندی شده که به ترتیبی که در ادامه توضیح میدهیم باید رسیدگی شود. حقوق خدمهای که به مدت یک سال آخر در خانه متوفی کار میکردند.
- حقوق کارگرانی که به صورات روزانه یا ساعتی به مدت سه ماه آخر برای متوی کار میکردند.
- طلب اشخاصی که اموال آنها به جهت قیومیت نزد متوفی بوده است.
- هزینه خدمات پزشکی که ک سال آخر به مداوای متوفی رسیدگی کرده.
- نفقه و مهریهی همسر متوفی تا سقفی که قانون گذار مشخص کرده باشد.
- سایر بدهیها
3- وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه آنها: همانطور که در مقالات دیگر توضیح دادیم شخص میتواند با اختیار کامل برای یک سوم اموال خود وصیت کند و بعد از فوت ایشان متوفی باید به آن وصیت علم کنند.

دادخواست ماترک متوفی
برگ دادخواست به دادگاه عمومی- دادخواست تقسیم ترکه مشخصات طرفین: نام و نام خانوادگی……….. نام پدر ……. شغل……… محل اقامت شهر……. خیابان…….. کوچه ……. پلاک …….. خواهان……… خوانده…….. وکیل یا نماینده ………….. تعین خواسته و بهای آن: الزام به تقسیم ماترک مرحوم ……. با تعیین قدرالسهم هر یک از وراث طبق فرم ۱۹ اداره مالیاتی ومطالبه هزینه دادرسی وفق ماده ۵۱۹ ق. آ. د. م وخسارت وارده ناشی از دادرسی. دلایل و منضمات: 1- گواهی انحصار وراثت شماره …… صادره از شعبه….. دادگاه عمومی ” نام شهرستان “2- عندالاقتضا و جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری 3- مدرک مورد نیاز دیگر ریاست محترم احتراماً به عرض می رساند اینجانب و خوانده های محترم همگی ورثه حین الفوت مرحوم …………. می باشند که در تاریخ ………………. درگذشته است که گواهی انحصار وراثت شماره ………………. صادره از شعبه اول حقوقی حصر وراثت مبارکه نیز موید این امر می باشد. نظر به عدم توافق وراث به تقسیم ترکه، تقاضای صدور حکم بر تقسیم ماترک فیمابین ورثه به استناد ۳۰۰ و ۳۱۷ قانون امور حسبی و در صورتیکه ماترک قابل تقسیم نباشد صدور دستور فروش و تقسیم ثمن حاصله فی مابین ورثه بر اساس حصههای قانونی مندرج در گواهینامه انحصار وراثت فوق الذکر به انضمام کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی مورد استدعاست.

تحریر ترکه
تحریر ترکه به معنای لیست کردن اموال متوفی است. به این صورت که وراث متوفی میتوانند دادخواستی مبنی بر تحریر ترکه را به دادگاه تقدیم کند. دادگاه بعد از بررسیهای لازم و دادن آگهی در روزنامههای کثیرالانتشار تکلیف ورثه و ماترک را مشخص میکند. در این مرحله دادخواستی که توسط بدهکارارن متوفی و موصی له ایشان مطرح شود قابل قبول از جانب دادگاه نیست و ایشان فقط میتوانند دادخواستی مبنی بر مهر و موم کردن اموال متوفی داشته باشند. دادخواست تحریر ترکه فقط توسط وراث قانونی متوفی پذیرفته میشود و در صورت غیبت هر کدام تحریر انجام میشود. در این قسمت، مراحل مربوط به مالیات بر ارث متوقف میشود.


مهر و موم ترکه چیست؟
به اقدامی که از سمت مراجع قضایی و دادگاه صورت میگیرد تا وراث دخل و تصرفی در ماترک متوفی نداشته باشند مهر و موم ترکه میگویند. مهر و موم ترکه میتواند توسط وراث قانونی متوفی، موصی له ایشان و طلبکاران متوفی صورت گیرد تا دادگاه درباره تقسیم اموال تصمیم گیرند باشد.
روش های تقسیم ماترک متوفی
ترکهای که تقسیم نشده باشد مشاع محسوب میشود. وقتی ترکه مشاع باشد بسته با نوع اموال که متوفی به جا گذاشته و بعد از پرداخت بدهیهای ایشان، دادگاه به چند روش تقسیم ماترک را انجام میدهد. در صورتی که مال متوفی تجزیه پذیر باشد، بسته به میزان دارایی و نسبت وراث اموال تقسیم به صورت افراز انجام میشود. برای مثال اگر متوفی حساب بانکی یا چند آپارتمان داشته باشد، سهم هر یک از متوفی بر اساس آن مشخص میشود. اگر ماترک متوفی قابل تقسیم نباشد دادگاه به روش تعدیل اموال را تقسیم میکند. فرض کنید متوفی لوازم خانهای مانند گاز و یخچال و اتومبیلی دارد که ارزش اتومبیل 50 میلیون و ارزش گاز و یخچال روی هم 50 میلیون است. در این صورت یکی از وراث میتواند گاز و یخچال و دیگری اتومبیل را بردارد. حالتی را در نظر بگیرید که اموال قابل تقسیم نباشند و ارزشهای کاملا متفاوتی از هم داشته باشند. برای مثال متوفی دو وارث دارد و یک فرش به ارزش 50 میلیون تومان و یکی ماشین به ارزش 100 میلیون تومان به جا گذاشته باشد. در این صورت یکی از وراث فرش و دیگر ماشین را بر میدارد. مجموع ارزش اموال به جا مانده 150 میلیون تومان است که باید به هر کدام 75 میلیون تومان برسد. پس وارثی که ماشین را برداشته باشد 25 میلیون به وارث دیگر بدهد. به این روش تقسیم به رد میگویند. در شرایطی که هیچ کدام از حالتهای گفته شده مقدور نبود باید وراث با درخواست غیر قابل افراز بودن اموال به دادگاه مراجعه کنند تا دادگاه اموال را به مزایده و فروش بگذارد و پول بدست آمده را بین وراث تقسیم کند.

مالیات ماترک متوفی
در صورتی که ماترک متوفی ارزشی بیشتر از سه میلیون تومان داشته باشد مالیات تعلق میگیرد. بعضی از اموال مانند وجوه بازنشستگی و اثاث خانه به جا مانده از متوفی معاف از مالیات و بقیه اموال مشمول مالیات هستند. نرخ مالیات بر ماترک در اموال مختلف متفاوت است که در مقاله دیگر به صورت کامل درباره لیست اموال مشمول و معاف از مالیات با نرخ قانونیشان توضیح دادیم که میتوانید مطالعه کنید.

در صورتی که درباره این موضوع نیاز به راهنمایی بیشتر دارید میتوانید با کارشناسان حقوقی دادسو در تماس باشد تا به صورت رایگان مشاوره دریافت کنید و یا به صفحه وکیل انحصار وراثت مراجعه نمایید.
سوالات متداول
- تحریر ماترک متوفی چیست؟
- معنی ماترک متوفی چیست؟
تحریر ماترک متوفی یعنی نوشتن و کپی برداری از کلیه اموال و ترکه و همچنین دینها و بدهیهای متوفی است. ماترک به معنی تمام اموال و بدهیهای به جا مانده از فرد فوت شده است که ممکن است شامل اموال منقول و اموال غیر منقول شود.
با سلام.آیا کنتور آب و برق جزو ماترک متوفی حساب میشود؟
سلام؛ وقت بخیر
کنتور آب و برق روی ملک هستش.
پدرم فوت شده ویکسری ملک هست که به صورت قلنامه هست اگه درخواست ماترک داده بشه جز ماترک میاد؟
سلام، وقت بخیر
در صورتی که کد رهگیری داشته باشد بله
سلام من پدرم که دارای مجوز باشگاه ورزشی و انتشارات بوده فوت کرده و در حال حاضر مجوز باشگاه ایشون تاریخ انقضا نداره میخواستم بدونم حق امتیاز نشریه و مجوز باشگاه ورزشی هم جز ماترک هست و ارزش ریالی داره یا خیر؟
سلام، وقت بخیر
بله میتواند جزو ماترک محسوب شود.
با درود بر شما در مورد کالاهاییکه پدر خریداری میکرده و با تعدادی از فرزندان مشغول به کار بوده اند، آیا این اجناس باقیمانده نیز باید بین تمام وارثان تقسیم گردد یا تنها فرزندانی که در کار سهیم بوده اند و همسر ایشان سهم دارند؟
با تشکر
سلام، وقت بخیر
در صورتی که مالکیت این اموال با پدر باشد مانند باقی اموال بین وراث تقسیم می شود.
سلام وقت بخیر بردار من فوت شده و همسرش درخواست مهریه کرده و دادگاه حکم به معادل قیمت سکه ها از ماترک مورث خواندگان داده است از طرفی برادرم مالی نداشته ایا همسر برادرم میتواند از پدر شوهرش (پدر من) مهریه ش را بگیرد
سلام، وقت بخیر
در صورتی که پدرتان ضامن مهریه شده شده باشد بله می توانند از پدر شما درخواست مهریه کنند. در غیر این صورت از سهم الارث برادرتان که فوت شده است به ایشان مهریه تعلق می گیرد.
ماترک متوفی بهتره از قبل مشخص باشه. اینج.ری بهتره
سلام و ادب.آیا موافقت اصولی احداث مجتمع خدماتی رفاهی ماترک متوفی محسوب میشود یا خیر؟توضیح اینکه هیچ عملیات اجرایی آغاز نگشته و طبیعتا هیچگونه پروانه بهره برداری هم صادر نگردیده است.تنها و تنها موافقت اصولی از ارگان متولی اخذ گردیده است.
و اگر در این خصوص قانون خاصی وجود دارد لطفا به آن اشاره کنید.
سلام، وقت بخیر.
به اموال به جا مانده از متوفی ماترک گفته میشود. سوال شما گویا نیست. لطفا با کارشناسان ما تماس بگیرید و اطلاعات بیشتری دهید تا شما را راهنمایی کنیم.
پدر من یه سیم کارت ۹۱۲ کد ۲ داره. اون هم ماترک متوفی محسوب میشه؟
سلام.
بله. جز ماترک متوفی محسوب می شود
برادر من فوت شده و هیچ چیزی به نامش نبوده. ماترکش هیچی نیست پس؟ انحصار وراثت محدود کافیه؟ شما انجامش می دین برامون. ممنون میشم.
سلام.
شما به گواهی انحصار وراثت محدود نیاز دارید.
کلیه خدمات انحصار وراثت در دادسو انجام می شود. برای اطلاعات بیشتر لطفا با ما تماس بگیرید
انحصار وراثت چقدر طول میکشه ؟
سلام، وقت بخیر
در حال حاضر انحصار وراثت نامحدود تقریباً ۴۰ روز کاری و انحصار وراثت محدود حدود ۲۰ روز توسط وکلای موسسه حقوقی دادسو زمان می برد.