طبقات ارث چگونه تعیین می شوند؟

هنگامی که فردی فوت شود، اقوام و نزدیکان وی باید انحصار وراثت و تقسیم ارث را انجام دهند. اما ارث و اموال باقی مانده از متوفی چگونه تقسیم می شود و به چه کسانی ارث تعلق می گیرد؟

در این مطلب از موسسه حقوقی دادسو قصد داریم طبقات ارث را توضیح دهیم. در صورتی که درباره انحصار وراثت و مسائل مربوط به تقسیم ارث سوالی دارید، می‌توانید با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید.

طبقات ارث

به دسته بندی که بر اساس آن اموال متوفی بین بازماندگان ایشان تقسیم می‌شود طبقات ارث می‌گویند. این طبقه بندی بر اساس قانون مدنی صورت گرفته. از نظر قانون افراد از دو طریق نسبی یا سببی با یک دیگر خویشاوند هستند و از طریق گواهی انحصار وراثت سهم الرث وراث مشخص می شوند.

خویشاوند نسبی از پایه تولد شخص است و خویشاند سببی بر پایه ازدواج می‌باشد. در طبقه بندی وراث همیشه خویشاوند نسبی اولویت بالاتری دارد مگر همسر متوفی که خویشاوند سببی محسوب می‌شود و قبل از وراث دیگر باید ارث ایان پرداخت شود. هر کدام از طبقات نسبت به طبقه دیگر سهم متفاوتی ارث می‌برند که در ادامه بررسی می‌کنیم.

طبقات ارث بر اساس قانون مدنی

اشخاصی که به موجب نسب ارث میبرند سه طبقه‌اند:

•  پدر و مادر و اولاد
•  اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها و فرزند اولاد (نوه)
•  اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها

طبقه اول وراث

همانطوری که در متن ماده قانونی نیز آورده شده طبقه اول شامل پدر، مادر، فرزندان و نوه‌های متوی می‌شود. بهتر است بدانید هر طبقه بندی به دو درجه تقسیم می‌شود که درجه اول نسبت به درجه دوم اولویت بیشتری دارد.

درجه اول در این طبقه بندی شامل پدر، مادر و فرزندان متوفی می‌شود و درجه دوم شامل نوه‌های متوفی می‌شود. در صورتی که هیچ کدام از افرادی که در درجه‌ی اول تقسیم بندی شدند، وجود نداشته باشند، اموال بین درجه دوم از طبقه اول تقسیم می‌شود.

میزان سهم الارث طبقه اول وراث

•  در صورتی که متوفی فقط پدر یا مادر یا فرزند داشته باشد همه‌ی اموال به ایشان می‌رسد.
•  اگر متوفی مادر داشته باشد بسته به داشتن فرزند به میزان یک سوم تا یک ششم به مادر ارث می‌رسد.
•  اگر متوفی پدر و مادر و یک دختر یا پسر داشته باشد به میزان یک ششم به پدر و مادر و سه ششم به فرزند دخترش می‌رسد.
•  اگر متوفی پدر، مادر،دختر و پسر داشت باشد به میزان یک ششم به پدر و یک ششم به مادر می‌رسد و بقیه اموال به نسبت دو به یک بین دختر و پسر تقسیم می‌شود.
•  اگر متوفی همسر داشته باشد در تقسیم بندی طبقات ارث بین وراث طبقه اول قرار می‌گیرند. شوهر در صورت فوت همسرش اگر فرزند داشته باشند یک چهارم و اگر نداشته باشند یک دوم ارث می‌برد. خانم در صورت فوت همسرش اگر فرزند داشته باشند یک هشتم و اگر نداشته باشند یک چهارم ارث می‌برد.

طبقه دوم وراث

طبقه دوم ار طبقات ارث را پدر بزرگ، مادر بزرگ، خواهر، برادر و فرزندان آنها تشکیل می‌دهند. در درجه اول پدر بزرگ، مادر بزرگ، خواهر و برادر و در درجه دوم رزندان خواهر و فرزندان برادر قرار دارند. بهتر است بدانید که در صورت وجود هر یک از افراد طبقه اول هیپ ارثی به طبقه دوم نمی‌رسد. در دسته بندی طبقه دو وراث درجه اول اولویت بالاتری نسبت به درجه دوم دارد.

میزان سهم الارث طبقه دوم

در طبقات ارث بسته به دوری و نزدیکی نسبت‌ها میزان ارث نیز متغیر است.

•  اگر متوفی پدر بزرگ یا مادر بزرگ یا خواهر و برادر داشته باشد همه اموال به ایشان می‌رسد.
•  اگر پدر بزرگ و مادر بزرگ پدری داشته باشد به نسبت دو به یک پدر بزرگ اموال بیشتری می‌برد. پدر بزرگ و مادر بزرگ مادر به یک اندازه ارث می‌برند.
•  هم از سمت پدر و هم مادر چند خواهر و برادر وجود داشته باشند به یک اندازه ارث می‌برند.

طبقه سوم وراث

طبقه سوم از طبقات ارث شامل عمه‌، عمو، خاله، دایی و فرزندان آنها می‌شود. در درجه اول از این طبقه عمه، عمو، دایی و خاله قرار دارد و در درجه دوم فرزندان آنها قرار می‌گیرند. اگر افرادی از طبقه اول و دوم وجود داشته باشد هیچ سهم الارثی به طبقه سوم تعلق نمی‌گیرد.

میزان سهم الارث طبقه سوم

• اگر فقط یک خاله یا عمه یا عمو یا دایی از وراث متوفی باقی مانده باشد، همه‌ی ارث به ایشان می‌رسد.
• اگر همه‌ی افراد از درجه اول طبقه اول وجود داشته باشند به یک میزان ارث به ایشان تعلق می‌گیرد.
• اگر متوفی چند دایی و خاله یا چند عمه و عمو داشته باشد باز هم به یک میزان اموال بینشان تقسیم می‌شود.

چه مواردی مانع به ارث بردن  در طبقات ارث می‌شود؟

از طبقات ارث که نام بردیم اگر هر یک از افرادر شامل موارد زیر شوند، ارثی به ایشان تعلق نمی‌گیرد.

•  اگر وارثی قاتل متوفی باشد دیر از ایشان ارث نمی‌برد.
•  اگر هر کدام از وراث کافر باشد ارث به ایشان تعلق نمی‌گیرد.
•  اگر فرزندی از رابطه زنا به دنیا آمده باشد، نه فرزند از پدر و مادر و نه آنها از فرزند ارث می‌برند.
•  اگر شخصی از وراث برده متوفی بوده، دیگر از ایشان ارث نمی‌برد و فقط مالی که برای خرید ایشان پرداخت شده به او تعلق می‌گیرد.
•  اگر مردی قسم به رابطه نامشروع همسرش با شخص دیگری بخورد، دیگر همسر شامل وراث محسوب نمی‌شود.

در پایان پیشنهاد می کنیم قبل از اقدام با کارشناسان حقوقی دادسو به صورت تلفنی و واتساپی و رایگان مشاوره نمایید و یا به وکیل انحصار وراثت مراجعه نمایید.

برای اطلاع از هزینه وکیل انحصار وراثت از طریق واتساپ با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید. همچنین در صورتی که خارج از ایران زندگی می‌کنید می‌توانید برای تقسیم ترکه، تحریر ترکه و انحصار وراثت با وکیل انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور در ارتباط باشید.

سوالات متداول