حذف نام فرزند از شناسنامه پدر و مادر

پدر و مادر ممکن است با توجه به برخی شرایط، تصمیم به حذف نام فرزند از شناسنامه خود بگیرند؛ اما طبق قانون مدنی ایران، والدین نمی‌توانند بدون دلیل و به صورت دلخواه،‌ اسم فرزند را از شناسنامه خود پاک کنند. به طور کلی، قانون اجازه خط زدن اسم فرزند از شناسنامه را به والدین نمی‌دهد؛ اما والدینی که تصمیم به پاک کردن اسم فرزند از شناسنامه می‌گیرند، می‌توانند از مشاوره حقوقی بهره ببرند و با قوانین و عواقب این کار آشنا شوند.

در صورتی که نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حذف نام فرزند یا همسر سابق خود دارید، می‌توانید از مشاوره رایگان وکیل خانواده مؤسسه حقوقی دادسو بهره ببرید. تنها کافی است از طریق واتس‌اپ یا تماس تلفنی با ما در ارتباط باشید.

ایا پدر میتواند اسم فرزند را از شناسنامه حذف کند؟

اگر حاصل ازواج زوجین فرزند یا فرزندانی باشد و زن یا مرد یا هر دو از نگهداری آن‌ها اجتناب کنند، موضوع پاک کردن اسم فرزند از شناسنامه نیز مطرح می‌شود. اگر اسم فرزند در شناسنامه مرد ثبت نشده باشد و مرد او را به عنوان فرزندش نپذیرد، ارتباط مرد و فرزند قطع می‌شود و فرزند از مرد ارث نخواهد برد؛ اما همچنان به دلیل ثبت‌ نامش در شناسنامه مادر به عنوان وارث او شناخته می‌شود.

بدین ترتیب، در پاسخ به سؤال ایا میشود اسم فرزند را از شناسنامه پاک کرد، باید بگوییم در صورتی که نام فرزند در شناسنامه والدین ثبت شده باشد، مرد یا زن نمی‌توانند برای حذف نام فرزند از شناسنامه اقدام کنند؛ چرا که رابطه پدر و فرزندی یا رابطه مادر و فرزندی یک رابطه خونی است و هیچ فردی نمی‌تواند به دلیل منافع یا اهدافی که دارد، آن را انکار کند.

در صورتی که فرد برای دریافت شناسنامه المثنی اقدام کرده باشد و نام فرزند در شناسنامه او ثبت نشده باشد، امکان پیگیری قضایی این موضوع با ارائه دلایل و مستندات وجود خواهد داشت.

حذف نام فرزند از شناسنامه در صورت رضایت فرزند

اگر رابطه پدر و مادر و فرزند دچار تنش‌های فراوانی شده باشد و هر دو طرف قصد پاک کردن اسم فرزند از شناسنامه را داشته باشند؛ قانون این اجازه را به آن‌ها نمی‌دهد. بدین ترتیب، حتی در صورت رضایت والدین و فرزند نیز امکان حذف نام فرزند از شناسنامه پدر و مادر وجود نخواهد داشت.

حذف نام فرزند فوت شده از شناسنامه

اگر فرزندی پس از تولد و دریافت شناسنامه فوت شده باشد، برای باطل کردن شناسنامه او و حذف نام فرزند از شناسنامه پدر و مادر لازم است که به اداره ثبت ‌احوال مراجعه کنید؛ اما در صورتی که فوت فرزند ثبت نشده باشد و اطلاعات دقیقی درباره تاریخ و زمان فوت او در دسترس نباشد، لازم است که دادخواست اثبات واقعه فوت به دادگاه‌های حقوقی عمومی ارائه شود. سپس، باید مدارکی مانند استشهاد عمومی برای اثبات فوت فرزند و پاک کردن اسم فرزند از شناسنامه ارائه شود.

طبق ماده 33 قانون ثبت ‌احوال، تمام اتفاقات مهم زندگی یک فرد مانند ازدواج، طلاق، تولد فرزند، ازدواج مجدد و … در شناسنامه ثبت می‌شود و امکان حذف آن‌ها مگر به صلاحدید قانون وجود ندارد.

اگر اسم فرزند در شناسنامه مادر نباشد ارث میبرد؟

اگر اسم فرزندان در شناسنامه مادر نباشد؛ اما نام مادر در شناسنامه فرزندان ثبت شده باشد، این امکان برای آن‌ها در نظر گرفته شده که با مراجعه به اداره ثبت ‌احوال، این مشکل را مانند مشکلات اسمی دیگر نظیر تغییر اسم شناسنامه خود اصلاح کنند.

در صورتی که مادر فوت شده و تنها نام بعضی از فرزندان در شناسنامه درج شده باشد، قانون تنها آن‌ها را به عنوان وراث متوفی در نظر می‌گیرد. البته سایر ورثه نیز می‌توانند با ارائه مستندات، ارتباط خونی خودشان را ثابت کنند و به عنوان وارث فرد شناخته شوند.

اگر اسم فرزند در شناسنامه پدر نباشد ارث میبرد؟

در ازدواج‌های موقت ممکن است مرد از ثبت ‌نام فرزندانش در شناسنامه اجتناب کند؛ اما فرزندان می‌توانند با ارائه مدارک و شواهد، ارتباط خودشان با پدرشان را ثابت کنند. در این صورت، فرزندان به عنوان وارث پدر شناخته می‌شوند.

بدین ترتیب، عدم ثبت‌ نام فرزندان در شناسنامه مرد باعث حذف آن‌ها از طبقات ارث نمی‌شود و حتی در صورت اثبات ازدواج به صورت موقت یا رابطه ژنتیکی مرد و فرزندان، آن‌ها می‌توانند از پدرشان ارث ببرند.

شناسنامه المثنی و حذف نام فرزند

در فرآیند دریافت شناسنامه المثنی که معمولاً به دلیل مفقودی، سرقت یا آسیب شناسنامه اصلی انجام می‌شود، گاهی اشتباهاتی رخ می‌دهد که منجر به حذف نام فرزند از شناسنامه المثنی می‌گردد. این مسئله نه تنها بار حقوقی و اداری برای والدین و فرزند به همراه دارد، بلکه می‌تواند پیامدهای اجتماعی و روانی نیز بر جای گذارد؛ زیرا شناسنامه نمایانگر تعلق قانونی و شناسایی فرد در نظام مدنی است.

در مواجهه با حذف نام فرزند در شناسنامه المثنی، اولویت با اقدام قضایی و اداری است. والدینی که نام فرزندشان از شناسنامه آن‌ها حذف شده است، باید به مراکز قضایی مراجعه کرده و دادخواست رسمی جهت اصلاح شناسنامه تنظیم کنند. ادله و مستندات مرتبط با نسب شامل شهادت شهود، مدارک پزشکی، گواهی ولادت نخستین، اسناد خانوادگی و هرگونه سند دیگری که نسبت خونی را تأیید کند، نقش مهمی در اثبات ادعای والدین دارند.

در صورتی که دادگاه پس از بررسی مدارک مطمئن شود که حذف نام ناشی از اشتباه یا قصور بوده و نسبت خونی وجود دارد، حکم به درج مجدد نام فرزند در شناسنامه المثنی صادر می‌کند و پس از ابلاغ حکم، سازمان ثبت احوال باید تغییر مورد نظر را ثبت کند.

مجازات حذف نام فرزند از شناسنامه

در نظام حقوقی ما، ثبت واقعی رویدادهای مهم زندگی از قبیل تولد، ازدواج و طلاق یکی از وظایف قانونی نهادهای ذی‌ربط است و این اطلاعات باید ثبت گردد. بر اساس ماده ۳۳ قانون ثبت احوال، امکان حذف این رویدادها به طور خودسرانه وجود ندارد و هر تغییر اساسی مستلزم ضابطه‌مند بودن و صدور حکم قضایی یا دلایل قانونی مشخص است. بدین ترتیب، والدینی که به دلخواه یا به صورت غیرقانونی اقدام به حذف نام فرزند از شناسنامه کنند، از حیث حقوقی مجاز به انجام چنین کاری نیستند.

در عمل، چون حذف نام فرزند از شناسنامه بدون رعایت ضوابط قانونی امکان‌پذیر نیست، قانون‌گذار به طور مستقیم مجازات ویژه‌ای برای والدینی که نام فرزند را از شناسنامه حذف کنند، تعیین نکرده است؛ زیرا فرض بر این است که دستگاه ثبت احوال و مراجع اداری-قضایی، اجازه انجام چنین عملی را نخواهند داد.

با این حال، اگر کسی به صورت تقلبی یا با ارائه مدارک متقلبانه مانع ثبت نسبت یا اقدام به تغییر غیرمجاز در اسناد هویتی کند، آن فرد ممکن است تحت مقررات جرم‌انگاری‌شده در زمینه جعل اسناد، ارائه مدارک مجعول یا سایر تخلفات اداری و کیفری قرار گیرد. به عبارت دیگر، مجازات‌ها نه برای حذف نام به عنوان یک اقدام مشروع، بلکه برای اقدام‌های مجرمانه یا متقلبانه در جهت تغییر یا جعل اسناد پیش‌بینی شده‌اند.

جمع بندی

با شروع زندگی مشترک زن و مرد در برابر هم مسئولیت‌هایی را برعهده دارند. این مسئولیت‌ها بعد از تولد فرزند چند برابر می‌شود و پدر و مادر با به دنیا آوردن کودک مسئول زندگی، سلامتی و آرامش او خواهند بود. با این حال، در برخی شرایط ممکن است والدین تصمیم به حذف نام فرزند از شناسنامه خود بگیرند؛ اما قانون اجازه چنین کاری را به آن‌ها نمی‌دهد و نمی‌توانند نام فرزند را حذف کنند. در صورتی که در مورد حذف نام همسر سابق یا فرزند خود ابهاماتی دارید، مشاوران و وکلای مؤسسه حقوقی دادسو می‌توانند شما را در این مسیر همراهی کنند و راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه دهند.

سؤالات متداول