مرحله قانونی پس از انجام مراحل دادگاهی طلاق، ثبت طلاق در شناسنامه است. انجام آن ضرورت قانونی دارد و عدم ثبت آن نیز با مجازات همراه است. در این مقاله مراحل، مدارک مورد نیاز و مجازات عدم انجام آن را به تفضیل و مرحله به مرحله شرح داده ایم.
الزام ثبت طلاق در شناسنامه
ثبت طلاق در شناسنامه توسط زوجین یک اقدام قانونی و ضروری به حساب میآید و سرپیچی از آن مجازات به دنبال دارد. طبق ماده 20 قانون حمایت خانواده ثبت نکاح دائم در شناسنامه الزامی است. علاوه بر آن ثبت فسخ نکاح و انفساخ آن، ثبت طلاق، رجوع از طلاق و بطلان نکاح نیز ضرورت دارد. برای ثبت طلاق در شناسنامه زوجین مدارک لازم را تهیه کرده و به دفاتر ثبت طلاق مراجعه میکنند.
این مدارک نیز شامل گواهی عدم سازش از دادگاه خانواده و چند مدرک شناسایی دیگر است. لزوم ثبت طلاق در شناسنامه تا به حدی است که انجام ندادن آن مجازاتهایی در پی دارد. اگر فردی صیغه طلاق بخواند اما آن را در دفاتر رسمی ثبت نکند به پرداخت جریمه نقدی یا تحمل حبس تعزیری محکوم میشود. ضمن آنکه الزاماً باید به ثبت طلاق در دفاتر مربوطه نیز اقدام کند.
مقدمات ثبت طلاق در شناسنامه
قبل از اقدام به ثبت طلاق در دفاتر رسمی و در شناسنامه نیاز است که اجازه دادگاه خانواده در این زمینه گرفته شود، اولین قدمی که برای طلاق باید برداشته شود، نوبت گرفتن در سامانه تصمیم طلاق است. سپس دادخواست طلاق از طرف مرد یا زن یا به صورت توافقی، با مراجعه به دفترهای خدمات قضایی تنظیم شده و به دادگاه ارجاع داده میشود.
پس از آن دادگاه خانواده به درخواست طلاق رسیدگی کرده و پیش نیازهای آن که شامل مشاوره یا ارجاع به داوری است انجام میشود. در نهایت اگر تمامی این مقدمات طی شود و رسیدگی به دادخواست طلاق به اتمام برسد گواهی عدم سازش یا همان حکم طلاق صادر میشود. پس از دریافت حکم طلاق طبق مراحلی که در ادامه میآید میتوانید آن را شناسنامه ثبت کنید.
مراحل ثبت طلاق در شناسنامه
ثبت طلاق در شناسنامه به لحاظ شرعی الزامی ندارد. هنگامی که صیغه طلاق جاری شود اما در دفترخانه به صورت رسمی ثبت نشود نیز رابطه شرعی بین زوجین به لحاظ شرعی تمام شده است. اما به جهت شناسایی وضعیت تأهل و حفظ نظم در جامعه نیاز است در شناسنامه زن و شوهر مهر طلاق زده و در دفتری رسمی ثبت شود. مراحل ثبت طلاق در شناسنامه به صورت زیر است:
- گرفتن اجازه مخصوص دادگاه خانواده: اگر دادخواست طلاق از سمت زن باشد و دادگاه در نهایت با آن موفقت کند حکم طلاق صادر میشود. در صورتی که دادخواست طلاق از طرف مرد یا به صورت توافقی باشد در انتها گواهی عدم سازش صادر میشود.
- تحویل مدارک لازم به دفتر ازدواج و طلاق: دومین قدم تهیه مدارک لازم و بردن آن به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق است. توجه داشته باشید که گواهی عدم سازش تنها سه ماه اعتبار دارد و حکم طلاق تا شش ماه. اگر از این زمان بگذرد نیاز است دوباره گواهی از دادگاه گرفته شود.
- گرفتن نوبت از دفتر طلاق و مراجعه به آن: در قدم سوم، از یک دفتر رسمی ازدواج و طلاق نوبت گرفته و در زمان مقرر شده به آنجا مراجعه کنید. در دفتر برگههای لازم را پر کرده و اسناد مربوط به طلاق را امضا میکنید. هر چند در طلاقهای غیر توافقی نیازی به حضور زوجین در دفتر نیست.
- دریافت شناسنامه و سند طلاق از محضر: در آخرین مرحله نیز هنگامی که طلاق در شناسنامه هر دو فرد ثبت شد به محضر مراجعه کرده و شناسنامه و سند طلاق را تحویل میگیرید.
مدارک مورد نیاز برای تحویل به دفتر طلاق
- مهم ترین مدارکی که هنگام مراجعه به محضر باید با خود به همراه داشته باشید عبارت است از:
- اصل سند ازدواج یا رونوشت آن
- حکم طلاق یا گواهی عدم سازش در بازه 3 یا 6 ماهه، با توجه به نوع دادخواست
- شناسنامه و کارت ملی هر دو طرف به همراه کپی آنها
- گواهی عدم بارداری برای خانمها به جز خانمهای یائسه و دوشیزگان
- معرفی دو نفر شاهد عادل
- پرداخت هزینههای قانونی محضر با توجه به تعرفه ثبت ازدواج و طلاق
مجازات عدم ثبت طلاق در شناسنامه
در قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391 عدم ثبت طلاق در شناسنامه جرم انگاری شده است و برای مردان مجازات در نظر گرفته شده است. طبق ماده 49 قانون حمایت از خانواده مجازات ثبت نکردن طلاق در شناسنامه برای مردان به شرح زیر است:
اگر مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم ، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع ، تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه، به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم میشود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است.

طبق این قانون مردی که نسبت به ثبت طلاق در شناسنامه اقدام نکند باید جزای نقدی درجه پنج معادل 80 تا 180 میلیون ریال بپردازد یا حبس تعزیری درجه هفت معادل 91 روز تا 6 ماه را بگذراند. زن نیز میتواند به جرم عدم ثبت طلاق از مرد شکایت کند.
فرآیند ثبت طلاق چقدر زمان میبرد؟
هر چند در هیچ پرونده حقوقی و کیفری نمیتوان به طور دقیق زمان آن را مشخص کرد اما به طور میانگین از زمان تنظیم دادخواست طلاق تا ثبت طلاق در شناسنامه حداقل 5 ماه زمان میبرد. در صورت غیر توافقی بودن طلاق این مدت زمان میتواند بیشتر شود. در فرآیند گرفتن طلاق، حداقل 6 جلسه مشاوره اجباری در مرکزهای بهزیستی وجود دارد که ممکن است تا چند هفته زمان ببرد.
در این مقاله از دادسو، پس از آشنایی با مراحل ثبت طلاق در شناسنامه، مدت زمان لازم برای ثبت طلاق و مجازات عدم ثبت آن را مرور کردیم. هر پرسشی که در این زمینه یا دیگر موضوعات حقوقی داشتید را میتوانید از مشاورین حقوقی ما بپرسید. دادسو تمامی مشاورههای حقوقی خود را به صورت رایگان از طریق تلفن یا واتس اپ در اختیار شما مخاطبین گرامی میگذارد.
سؤالات متداول
ثبت طلاق در محضر چه مدارکی نیاز دارد؟
برای ثبت طلاق در محضر به اصل سند ازدواج، حکم طلاق و شناسنامه و کارت ملی زوجین نیاز است.
آیا برای ثبت طلاق در محضر محدودیت زمانی وجود دارد؟
بله، اگر دادخواست طلاق از سمت زن داده شده باشد و دادگاه خانواده در نهایت حکم طلاق صادر کرده باشد تنها تا 6 ماه فرصت برای ثبت آن وجود دارد. اگر دادخواست به صورت توافقی یا از سمت مرد باشد و دادگاه گواهی عدم سازش صادر کرده باشد تا 3 ماه این گواهی اعتبار دارد.
دادسو چیست؟
دادسو یک موسسه حقوقی است که تمامی مجوزهای لازم را از کانون وکلای دادگستری مرکز، قوه قضاییه و اداره ثبت اسناد اخذ کرده است. دادسو کلیه خدمات حقوقی، وکالتی و کنسولی را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه میکند.
چگونه میتوانم با دادسو در ارتباط باشم؟
شما میتوانید از طریق واتساپ، تلگرام و یا تماس با شماره ۰۲۱۹۱۰۷۹۱۰۳ با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید. همکاران ما با حوصله پاسخگوی شما هستند.
چگونه می توانم با وکلای دادسو جلسه داشته باشم؟
جلسات مشاوره وکلای دادسو به دو صورت حضوری و آنلاین برگزار میشود. برای برگزاری جلسه با وکلای دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید تا برای شما وقت ملاقات تنظیم کنند.
طلاق آخرین راه حل برای حل مشکلات زندگی مشترک است. لطفا قبل از اینکه به صورت جدی به طلاق فکر کنید با مشاور خانواده مشورت نمایید. در صورتی که تصمیم شما قطعی است، همکاران ما در دادسو راهنماییتان می کنند.
باسلام،میخواستم بدونم طلاق غیابی از سوی همسرم انجام شده و من پس از مدتی به دفتر ثبت طلاق مراجعه کردم و یک برگ طلاق نامه به بنده نوشتن و دادند،آیا حالا که چند سال ازش میگزره اما توی شناسنامه ثبت نشده میتونم حالا که شناسنامه جدید میخوام بگیرم در اداره ثبت احوال انجام میشه؟و آیا این مدت که ثبت نشده در شناسنامه جرم دارد؟
سلام، وقت بخیر
شما می توانید با مراجعه به دفترری که ثبت طلاق انجام شده درخواست ثبت طلاق در شناسنامه را داشته باشید. حتی در المثنی هم طلاق ثبت می شود.