آیا سرقفلی به ارث میرسد؟ بله. درست مانند سایر حقوق مالی متوفی، انتقال سرقفلی به ورثه نیز پس از فوت مالک، انجام می‌شود.
بدین ترتیب، برای انتقال سرقفلی به ورثه، باید گواهی انحصار وراثت دریافت شود. پس از صدور گواهی، وراث می‌توانند نسبت به فروش سرقفلی ورثه ای یا انتقال آن به نام یکی از وراث اقدام کنند.
البته حق مالک در انتقال سرقفلی بین وراث همچنان باید رعایت شود و رضایت همه شرکای ملکی اهمیت دارد. در صورت بروز اختلاف، دادگاه بر اساس مقررات موجر و مستأجر و مواد مربوط به سرقفلی تصمیم‌گیری می‌کند.
به همین دلیل، آشنایی با قوانین و مراحل قانونی اهمیت زیادی دارد. وکلای دادسو با تجربه در دعاوی سرقفلی و ارث، آماده‌اند تا وراث را در انتقال یا فروش سرقفلی همراهی کنند.
- اخذ گواهی انحصار وراثت و مالیات بر ارث
- بدون نیاز به حضور وراث در هیچ مرحله‌ای
- توسط وکلای متخصص تقسیم ارث
- مشاوره حقوقی رایگان
- برای انجام کار توسط وکلای متخصص دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید
نحوه انتقال سرقفلی به ورثه
فرض کنید شما ملک تجاری را اجاره کرده و کسب و کاری در آن راه‌اندازی کردید و بعد از مدتی، کار شما دچار رونق شده و اعتبار زیادی به ملک داده شده است.
برای انتقال و فروش سرقفلی ورثه ای چند راه وجود دارد. این که مستاجر و مالک ملک تجاری در قراردادی به توافق برسند که مستاجر مبلغی را به مالک تحت عنوان سرقفلی پرداخت کند.
در حالت بعدی، وقتی سرقفلی به مستاجر تعلق می‌گیرد که مستاجر و مالک در قراردادی به توافق برسند که مستاجر هر سال اجاره (با توجه به تعرفه هر سال) را پرداخت کند و به صورت مجدد قرارداد سالانه تمدید شود.
در این صورت، اگر مالک به هر دلیلی حکم تخلیه به مستاجر دهد، باید سرقفلی را به نرخ روز به ایشان پرداخت کند.
به طور کلی، انتقال سرقفلی به ورثه به ۳ طریق انجام می‌شود:
- انتقال اختیاری که مالک و مستاجر در قراردادی و با مبلغی پول، سرقفلی را واگذار می‌کنند.
- انتقال قهری که بعد از فوت مستاجر به صورت غیرارادی، حق سرقفلی به وراث میرسد و آن‌ها حق دخل و تصرف در سرقفلی را دارند.
- در انتقال قضایی سرقفلی، حق واگذاری یا انتقال به مستاجر داده شده است.
فیلد های "*" اجباری هستند
انتقال سرقفلی به ورثه چگونه انجام می‌شود؟
سرقفلی مغازه یا یک ملک تجاری مانند دیگر اموال به‌جامانده از متوفی است. پس باید با توجه به طبقات ارث بین وراث تقسیم شود.
برای تقسیم سرقفلی بین وراث باید مراحل انحصار وراثت به صورت کامل طی شود.
در صورتی که وراث برای حصر وراثت سرقفلی به توافق نرسند، باید از طریق دادگاه اقدام کنند. در این حالت، ارزش سرقفلی محاسبه می‌شود، وراث تأیید شده و تقسیم سرقفلی انجام خواهد شد.
چه کسانی از سرقفلی ارث می‌برند؟
در نظام حقوقی ایران، وراث بر اساس طبقات و درجات مقرر در قانون مدنی مشخص می‌شوند؛ نزدیک‌ترین طبقه وراث حق ارث را دارند و در صورت وجود وراث در طبقه‌ای نزدیک‌تر، طبقات بعدی ارث نمی‌برند.
وراث به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- وراث نسبی که به واسطه پیوند خونی با متوفی ارتباط دارند، مانند فرزندان، والدین، برادران و خواهران و بستگان دیگر.
- وراث سببی شامل زوج و زوجه است؛ یعنی شوهر یا زن متوفی که به سبب عقد نکاح دائم از حقوق ارث برخوردارند.
این تقسیم‌بندی در تعیین مشمولان ارث سرقفلی نیز ملاک قرار می‌گیرد؛ بدین معنی که حق سرقفلی به عنوان بخشی از ماترک متوفی میان وراث قانونی تقسیم می‌شود.
قانون مدنی ایران، وراث را در طبقات تعیین‌شده‌ای قرار می‌دهد که ترتیب دعوت به ارث بر اساس آن تعیین می‌گردد:
- طبقه اول: شامل والدین و اولاد (پدر و مادر، فرزندان و نوه‌ها) است.
- طبقه دوم: در صورت نبودن وراث طبقه اول، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، برادران و خواهران و فرزندان آن‌ها از ارث بهره‌مند می‌شوند.
- طبقه سوم: در صورتی که هیچ یک از وراث طبقات اول و دوم وجود نداشته باشند، اقوامی مانند عموها، عمه‌ها، خاله‌ها و دایی‌ها و فرزندان آن‌ها در شمار وراث قرار می‌گیرند.
آیا زن از سرقفلی ارث می‌برد؟
با توجه به قانون مدنی که زن و مرد در نکاح دائم از یکدیگر ارث می‌برند، زن در مواردی که همسرش فوت کند می‌تواند از سرقفلی ارث ببرد.
میزان سهم زوجه در عمل به وجود اولاد و سایر وراث وابسته است: چنانچه متوفی دارای فرزند باشد، سهم زوجه معین و برابر یک هشتم از مجموع ماترک متوفی تعیین می‌شود.
همچنین، اگر متوفی فرزندی نداشته باشد، سهم زوجه به یک چهارم افزایش می‌یابد.
قوانین مربوط به انتقال سرقفلی به ورثه
طبق ماده ۱۱ قانون روابط موجر و مستاجر 1356، دفا‌تر اسناد رسمی مؤظف هستند علاوه بر نکاتی که به موجب قوانین و مقررات باید رعایت شود، نکات زیر را در اجاره‌نامه تصریح کنند:
- شغل موجر و مستاجر و اقامتگاه موجر به طور کامل و مشخص
- نشانی کامل مورد اجاره و قید اینکه از لحاظ رابطه اجاره این محل اقامتگاه قانونی مستاجر می‌باشد مگر اینکه طرفین به ترتیب دیگری تراضی نموده باشند.
- عین مستاجره در تصرف کدام یک از طرفین می‌باشد و در صورتی که در تصرف مستاجر نیست تحویل آن در چه مدت و با چه شرایطی صورت خواهد گرفت.
- مهلت مستاجر برای پرداخت اجاره بها منتهی ده روز از تاریخ سررسید هر قسط خواهد بود، مگر اینکه طرفین به ترتیب دیگری زاید برین مدت توافق کرده باشند که در این صورت ترتیب مذکور باید در سند قید گردد.
- اجاره به منظور سکنی یا کسب یا پیشه یا تجارت با تعیین نوع کسب و پیشه و تجارت و هر‌گاه به منظور دیگری باشد قید آن به طور صریح.
- مستاجر حق انتقال به غیر را کلاً یا جزئاً یا به نحو اشاعه دارد یا خیر.
- تعهد مستاجر به پرداخت اجرت‌المثل پس از انقضاء مدت و یا فسخ اجاره تا موقع تجدید اجاره یا تخلیه ملک به میزان اجرت‌المسمی.
نمونه دادخواست مطالبه سرقفلی
برای انتقال سرقفلی به ورثه باید دادخواست زیر تنظیم گردد:
ریاست محترم دادگاه؛
احتراما به استحضارمی رساند به موجب سند اجاره رسمی شماره…مورخ…دفترخانه…..عادی مورخ……توافق شفاهی مستأجر شش دانگ، یک باب مغازه در ملک خوانده محترم واقع در نشانی….. بودم.
برابردرخواست موجر مجبور به تخلیه ملک شده‌ام. نظر به اینکه مطابق اجاره‌نامه در بدو انعقاد عقد اجاره مبلغ… ریال به عنوان سرقفلی به موجر پرداخت شده است.
لذا با تقدیم این دادخواست تقاضای صدور حکم به پرداخت سرقفلی به ارزش… ریال با احتساب کلیه هزینه‌های دادرسی از محضر عالی مورد استدعاست.
جمع بندی
سرقفلی همانند سایر اموال متوفی است و بعد از فوت بین تمام وراث تقسیم می‌شود.
فروش سرقفلی ورثه ای تا قبل از حصر وراثت آن امکان‌پذیر نیست. بهترین راه برای انتقال سرقفلی به ورثه، داشتن وکیل ارث است تا پرونده را در سریع‌ترین زمان ممکن به نتیجه برساند.
اگر به وکیل پایه یک دادگستری برای پرونده ارثیه خود نیاز دارید، با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
تکلیف سرقفلی مغازه پس از فوت چگونه است؟
سرقفلی مغازه نیز مانند باقی اموال متوفی بین ورثه تقسیم می‌شود.
چه کسانی از سرقفلی ارث می‌برند؟
وراث سببی و وراث نسبی از سرقفلی ارث می‌برند.
آیا زن از سرقفلی ارث می برد؟
بله سرقفلی بین تمام وراث بر اساس طبقه وراث تقسیم می‌شود و تفاوتی بین مرد و زن ندارد.
مالیات در ارث سرقفلی چقدر است؟
بر اساس قانون جدید انتقال سرقفلی به ورثه، مالیات ارث سرقفلی برای وراث طبقه اول 3 درصد، برای وراث طبقه دوم 6 درصد و برای وراث طبقه سوم 12 درصد است.
