چه کسانی حق انحصار وراثت دارند؟

در این مقاله قرار است درباره اینکه چه کسانی حق انحصاروراثت دارند ، توضیح دهیم. همان طوری که می‌دانید بعد از فوت متوفی‌ای که اموالی (هر چند کم) از ایشان به جا مانده باشد، باید انحصار وراثت انجام شود. انحصار وراثت به مجموعه بررسی اموال متوفی، وراث ایشان و تقسیم اموال موفی بین وراث گفته می‌شود.

وراث یا به واسطه سبب و یا نسب با متوفی ارتباطی دارند. ولی بعضا موارد وجود دارد که افرادی غیر از وراث می‌توانند برای دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام کنند.

در ادامه مقاله به صورت کامل درباره وراث سببی و نسبی متوفی و همچنین افراد ذینفع در انحصار وراثت توضیح می‌دهیم. هم چنین توضیح می‌دهیم که هر کدام به چه صورت می‌توانند برای انحصار وراثت اقدام کنند. در صورتی که برای تقسیم ترکه به وکیل انحصار وراثت نیاز دارید با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید.

چه کسانی می توانند درخواست انحصار وراثت کنند؟

همان طوری که توضیح دادیم وراث سببی و نسبی متوفی بر اساس طبقه‌ای که در آن قرار دارند و هم چنین افراد ذینفع در انحصار وراثت می‌توانند برای انحصار وراثت اقدام کنند.

به صورت تقریبی روش اقدام هر دو دسته (یعنی افراد ذینفع و وراث سببی و نسبی) یکی می‌باشد. که در ادامه مراحل انحصار وراثت را نیز برای شما توضیح می‌دهیم. حتما به این نکته توجه کنید که  امکان انتقال سند بدون انحصار وراثت وجود ندارد.

وراث سببی و نسبی

افرادی که به واسطه ازدواج با متوفی نسبتی پیدا کردند جز وراث سببی متوفی محسوب می‌شوند. افرادی که به واسطه رابطه خونی با متوفی ارتباط دارند جز وراث نسبی متوفی به حساب می‌آیند. این افراد بسته به دوری و نزدیکی نسبتی که با متوفی دارند و هم چنین طبقه‌ای که در آن قرار دارد، از متوفی ارث می‌برند.

افراد ذینفع در انحصار وراثت

برای جواب به این سوال که چه کسانی حق انحصاروراثت دارند باید درباره افراد ذینفع هم توضیح بدهیم.

• افراد ذینفع در انحصار وراثت به چند دسته تقسیم می‌شوند:
• فرد طلبکار از متوفی می‌تواند با اثبات موضوع طلب برای دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام کند.
• فرد وصی (یعنی فردی که به واسطه وصیت متوفی اختیار بخشی از اموال را دارد)
• فرد موصی له (زمانی که متوفی در وصیت نامه خود از فردی یاد می‌کند که به واسطه انجام انحصار وراثت ایشان نفع می‌برد)
• فردی که در صورت به اثبات رساندن وارث بودن شخص دیگری سود ببرد. (فرض کنید شخصی بخشی از مال متوفی را از وراث خریداری کرده)

مراحل انحصار وراثت

تا این قسمت مقاله درباره این که چه کسانی حق انحصار وراثت دارند توضیح دادیم. برای انجام مراحل انحصار وراثت چه وراث متوفی و چه افراد ذینفع در انحصار وراثت اقدام کنند باید در یک مرحله مشخص وارث بودن یا ذینفع بودن خود را اثبات کنند.

برای شروع دریافت گواهی انحصار وراثت باید وارث سبب یا نسبی یا افراد ذینفع گواهی فوت متوفی را از ثبت احوال دریافت کنند. بعد به همراه گواهی فوت به شورای حل اختلاف شهری که اخرین محل زندگی متوفی بوده مراجعه کنند. بعد باید به دفتر ثبت اسناد مراجعه کنند تا استشهادیه انحصار وراثت را دریافت و وراث تائید شوند.

بعد از این مرحله باید مالیات برارث مشخص شود. در نهایت باید با گواهی فوت، برگه مالیات، استشهادیه انحصار وراثت و مدارک هویتی به شورای حل اختلاف مراجعه و دادخواستی برای دریافت گواهی انحصار وراثت ثبت کنند.

بعد از این کار دادگاه به هزینه خود وراث یا افراد ذینفع آگهی در روزنامه کثیر الانتشار چاپ می‌کند تا از عدم حضور وراث دیگر مطمعن شود و بعد گواهی انحصار وراثت صادر می‌شود.

نمونه دادخواست انحصار وراثت برای وراثت

خواهان: در این قسمت نام و مشخصات متقاضی ذکر می‌شود

خوانده:در این قسمت نام و مشخصات سایر وراث ذکر می‌شود

وکیل: در این قسمت در صورت دارا بودن وکالت نام و مشخصات وکیل انحصار وراثت ذکر می‌شود

دلایل و منضمات:

الف: کپی مصدق ۱- شناسنامه و گواهی فوت متوفی ۲- شناسنامه و کارت شناسایی وراث ۳- وصیت نامه متوفی ۴-عقدنامه رسمی ۵- گواهی مالیات بر ارث

ب: اصل ۱- استشهادیه محضری ۲- عندالزوم وکالتنامه

شرح دادخواست

با سلام

احتراماً به استحضار می‌رساند:

شادروان …………… (مورث اینجانب/ مورث موکل اینجانب) فرزند ……… به شماره شناسنامه ………… متولد سال ……… صادره از ………… که نسبت ………… با بنده/ موکل بنده دارند، به شرح گواهی فوت صادره در تاریخ …………… به علت …… در منزل/ بیمارستان در شهر …… مرحوم گردیده‌اند. متوفی پیرو دین …… و مذهب ……… بوده‌اند و وراث در زمان فوت ایشان عبارتند از:

• ……… فرزند ……… به شماره شناسنامه …………… متولد ………… ( فرزند متوفی)
• ……… فرزند ……… به شماره شناسنامه ………….… متولد ..………  (فرزند متوفی)
• ……… فرزند ……… به شماره شناسنامه …….……… متولد …………… (همسر متوفی)
• ……… فرزند ……… به شماره شناسنامه ……….…… متولد…….……… (مادر متوفی)
• ……… فرزند ……… به شماره شناسنامه ………….… متولد …….…… (پدر  متوفی)

متوفی به جز ورثه فوق وراث دیگری ندارند و دارایی ایشان کمتر از/ بیش از پانصد میلیون ریال می‌باشد. لذا رسیدگی و صدور گواهی انحصار وراثت مورد استدعاست.

نمونه دادخواست فرد ذینفع در انحصار وراثت

خواهان: خانم/اقا ………….. فرزند: ……….. آدرس: …………………

خوانده: خانم/اقا …….….. فرزند: ……….. آدرس: ………………….

خواسته و بهای: …………………………

دلایل و منضمات: ……………………

شرح خواسته:

ریاست محترم مجتمع قضایی شهر……

با سلام،

احتراما اینجانب خواهان مراتب ذیل را به عرض می‌رسانیم:

شش دانگ یک قطعه زمین و اعیانی را در تاریخ …………….. به مبلغ ……………… ریال و به مساحت ………… متر مربع واقع در………………………………………….. به شماره پلاک ثبتی ………………… فرعی از پلاک ثبتی به شماره …………. اصلی قطعه ………………. حوزه ثبتی ……………….، را از ……………. که مالک قانونی ملک بوده خریداری نمودم. مطابق با قرارداد تنظیم شده فی مابین خوانده متعهد شدند که در تاریخ ………….. با حضور در دفترخانه شماره …….. نسبت به تنظیم سند به نام اینجانب اقدام نمایند.

که مع الاصف فروشنده فوت نموده و وراث قانونی مرحوم به موجب حکم انحصار وراثت به شماره دادنامه ………………… مورخه ………………….. صادره از شعبه … شورای حل اختلاف عبارتند از خواندگان اول الی پنجم می‌باشد.

فلذا با تقدیم این دادخواست رسیدگی و صدور حکم به الزام به تنظیم سند رسمی و تهیه مقدامت آن شرح خواسته را به استناد مواد ۱۰، ۲۱۹، ۲۲۰، ۲۲۳ قانون مدنی و بند ۳ ماده ۳۶۲ و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی مورد استدعاست.

سوالات متداول