اظهارنامه طبق ماده 156 قانون آیین دادرسی از جمله ابزار و امکاناتی است که قانون گذار در اختیار افراد قرار داده تا مطالبه رسمی حق خود را داشته باشد. برخی از مواقع تحت شرایطی خاص، ممکن است نتوانیم یا نخواهیم که در مراجع قضایی برای به دست آوردن حق یا طلبی که از دیگران داریم، حضور پیدا کنیم. در عین حال شاید برای این‌که بخواهیم با مصالحه این روند را طی کنیم قبل از رفتن به دادگاه، درخواست خود را به طرف مقابل اعلام کنیم. در این حالت راه‌کاری وجود دارد و می‌توان از طریق یک اظهارنامه قضایی که برای طرف مقابل ارسال خواهیم کرد، روند پرونده و درخواست خود راحت‌تر پیش ببریم.
با توجه به این موضوع ما در موسسه حقوقی دادسو می‌خواهیم مطالبی کاربردی را در رابطه با این‌که اظهارنامه چیست و چه کاربردی دارد، برای شما همراهان عزیز مجله حقوقی دادسو بیان کنیم. پیشنهاد می‌کنیم که برای کسب اطلاعاتی جامع درباره اظهارنامه تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
اظهارنامه چیست ؟
بر طبق ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی، اظهارنامه در واقع نوشته‌ای است که طبق مقررات قانونی تنظیم خواهد شد و راهی رسمی برای مطالبه حق شما است. همچنین، می‌توان به وسیله تنظیم یک اظهارنامه، آمادگی خود را برای تسلیم مواردی هم‌چون مال، وجه نقد و غیر نقد یا سند به طرف مقابل اعلام کنیم. به‌طور کلی می‌توان این‌گونه بیان کرد که اظهارنامه یک سند عادی است که به‌صورت رسمی توسط اداره ثبت اسناد، املاک کشور یا دفاتر دادگاه‌ها به شخص دیگری ابلاغ خواهد شد تا از این طریق بتوان ثابت کرد که چیزی را به او تسلیم کرده‌ایم یا مطلبی را به این شخص اطلاع داده‌ایم. اظهارنامه به عنوان ادله اثبات دعوا در نظر گرفته نمی‌شود.
چه مواردی در اظهارنامه بایستی ذکر شود ؟
اظهارنامه طی یک فرم تنظیم و ثبت می‌شود که بایستی بخش‌های آن‌را به‌صورت صحیح تکمیل کنید. از این رو در ادامه مواردی که بایستی در اظهارنامه ذکر شود را بیان کرده‌ایم.
- مشخصات اظهارکننده : کسی که اظهارنامه را برای شخص دیگری می‌فرستد (اظهارکننده)، بایستی مشخصات خود را از جمله نام، نام خانوادگی و نشانی محل سکونت خود در فرم اظهارنامه ذکر کند.
- مشخصات مخاطب : بایستی نام، نام خانوادگی، نشانی محل سکونت مخاطب در فرم اظهارنامه ذکر شود.
- موضوع اظهارنامه : برای تکمیل فرم اظهارنامه بایستی در متن آن، موضوع اظهارنامه بالاتر از قسمت خلاصه اظهارات ذکر شود.
- خلاصه اظهارات : مواردی که مد نظر اظهارکننده است و می‌خواهد به مخاطب خود ابلاغ کند، در این قسمت تشریح و توضیح داده خواهد شد.
- خلاصه جواب : در این قسمت از فرم اظهارنامه، مخاطب به اظهارات ذکر شده توسط اظهارکننده، پاسخ خواهد داد.
همچنین لازم به ذکر است که فرم اظهارنامه در 3 نسخه تهیه می‌شود که یک نسخه در دادگستری بایگانی خواهد شد، نسخه‌ای به مخاطب ابلاغ می‌شود و نسخه دیگر آن نیز به همراه نتیجه ابلاغ یا پاسخ مخاطب، در اختیار اظهارکننده قرار خواهد گرفت.
اظهارنامه به چه نحوی تنظیم می‌شود ؟
همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شد، هر فردی می‌تواند اظهارنامه‌ای را به‌صورت رسمی تنظیم و ثبت کند، اما بایستی اصول تنظیم و ارائه آن نیز در نظر گرفته شود تا مورد بررسی قرار گیرد. در ادامه به نحوه تنظیم اظهارنامه اشاره شده است.
- بایستی در هنگام تنظیم اظهارنامه در فرم آن از الفاظ صحیح بدون نشر کذب و افترا استفاده شود.
- متن اظهارنامه باید حتی‌الامکان کوتاه، بدون ابهام، دقیق و با آگاهی کامل از مفاهیم آن باشد.
- در صورتی‌که به همراه متن اظهارنامه، چیز دیگری ارسال شده باشد؛ بایستی در متن تنظیم شده به آن اشاره شود. همچنین باید محل نگهداری، شماره یا مشخصات ظاهری اسناد، قراردادها، چک‌ها و … نیز قید شود. وکیل چک در این زمینه به شما کمک خواهد کرد.
- برای این‌که متن اظهارنامه را به دفاتر خدمات قضایی ارائه کنید، بهتر است قبل از مراجعه به این دفاتر، آن‌را آماده کرده باشید.
اظهارنامه به چه صورت ارسال می‌شود ؟
پس از این‌که اظهارنامه شما تنظیم شد، برای ارسال آن به دفتر دادگاه یا اداره ثبت اسناد، تمبر بر روی آن زده می‌شود و پیامکی که حاوی متن تایید ارسال اظهارنامه است برای فرد اظهارکننده، ارسال خواهد شد. بعد از گذشت حدودا 20 روز پیامکی جهت این‌که مخاطب اظهارنامه را دریافت کرده و این‌که شما می‌توانید برای دریافت نتیجه به همان مکان که اظهارنامه را ارائه کرده بودید، مجددا مراجعه کنید؛ برای شما ارسال خواهد شد.
به چه نحوی می‌توان به اظهارنامه پاسخ داد ؟
زمانی‌که اظهارنامه‌ای از طرف اظهارکننده برای مخاطبی ارسال می‌شود، مخاطب الزامی به پاسخ دادن به آن‌را ندارد. اما با این حال اگر مخاطب تمایل داشته باشد که به اظهارنامه‌ای که برای او ارسال شده است، پاسخ دهد؛ می‌تواند این‌کار را پس از بررسی دقیق متنی که به دست او رسیده است، انجام دهد. همچنین در این مواقع برای این‌که اظهارنامه بر علیه مخاطب به اجرا گذاشته نشود، بهتر است با یک وکیل متخصص دادگستری مشورت کرده و پس از آن اقدام به پاسخگویی به اظهارنامه کند.
اظهارنامه چه کاربردی دارد ؟
اظهارنامه یک سند عادی است که برای اطلاع مطلبی یا تسلیم چیزی به شخص دیگری تنظیم و ثبت می‌شود و در نهایت به مخاطب ابلاغ خواهد شد. اما این نوشته کاربردهایی دارد که در ادامه به آن اشاره کرده‌ایم.
- زمانی‌که شخصی به ما بدهی داشته باشد، می‌توانیم قبل از این‌که اقدام به ثبت دادخواست برای مطالبه وجه مورد نظر در مراجع قضایی کنیم، از طریق یک اظهارنامه این موضوع را به او اطلاع دهیم.
- زمانی‌که زن منزل را ترک کرده باشد، مرد می‌تواند برای دعوت زن به تمکین، برای او اظهارنامه‌ای در این رابطه ارسال کند.
- اگر کسی در مقابل شخص دیگری متعهد به انجام امری باشد، می‌تواند قبل از ثبت دادخواست، برای او اظهارنامه‌ای جهت ایفای تعهدی که دارد، ارسال کند.
- افراد برای این‌که بخواهند با یکدیگر صلح و سازش کنند نیز می‌توانند این موضوع را با ارسال یک اظهارنامه به اطلاع هم برسانند.
- وقتی‌که قصد داریم چیزی را به کسی تسلیم کنیم یا اصطلاحا وفای به عهد را به جا آوریم، اگر طرف مقابل از پذیرش آن امتناع کند، می‌توانیم به کمک یک اظهارنامه این‌کار را انجام دهیم.
- اگر در هنگام معامله هر یک از طرفین متعهد به معرفی و تعیین داور شده باشند، در صورتی‌که نتوانند یا از انجام این‌کار امتناع کنند، طرف مقابل می‌تواند از طریق اظهارنامه این مورد را خواستار شود.
- اگر مستاجر به علت انقضای مدت زمان اجاره خود بخواهد مکانی که در اختیار او است را تخلیه کرده و موجر از تحویل گرفتن آن امتناع کند، در این حالت مستاجر می‌تواند با یک اظهارنامه از او درخواست کند که مال اجاره داده شده را تحویل بگیرد.
- طبق قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب 1359، اگر مالک یا استفاده کننده؛ سهم خود را از هزینه‌های مشترک مربوط به آپارتمان نپردازند، هر یک از آن‌ها می‌توانند از طریق یک اظهارنامه، این هزینه را از دیگری مطالبه کنند. در این رابطه می‌توان از یک وکیل ملکی کمک گرفت.
- طبق ماده 13 قانون بیمه مصوب 1316، اگر شخص بیمه شده بخواهد بیمه خود را فسخ کند، بایستی از طریق یک اظهارنامه آن‌را به اطلاع بیمه کننده برساند.
اظهارنامه با دادخواست چه تفاوتی دارد ؟
به‌طور کلی اظهارنامه با دادخواست چند تفاوت دارد که در ادامه این بخش از مطالب به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
- برای ارسال اظهارنامه به یک شخص دیگر، نیازی به رعایت تشریفات دادرسی نخواهد بود. اما این موضوع برای دادخواست متفاوت است و برای ثبت دادخواست و ارسال آن به مخاطب، بایستی تشریفات دادرسی انجام شود.
- برای ارسال اظهارنامه به مخاطب، اظهارکننده فقط هزینه ارسال آن‌را از طریق دفاتر ثبت اسناد می‌پردازد. اما برای ارسال دادخواست بایستی هزینه دادرسی پرداخته شود.
- اظهارنامه برای اعلام موضوعی و یا اخطار است، اما دادخواست در واقع نوعی شکایت است که منجر به ایجاد پرونده قضایی و در نهایت صدور رای می‌شود.
ما در موسسه حقوقی دادسو سعی بر این داشتیم که در مطالب ذکر شده هر آنچه که باید در رابطه با اظهارنامه بدانید را برای شما همراهان همیشگی بلاگ دادسو بیان کنیم. امیدواریم که مطالب گفته شده برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد.
در عین حال شما مخاطبین عزیز دادسو می‌توانید برای دریافت مشاوره در رابطه با اظهارنامه و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید، به سایت موسسه حقوقی دادسو مراجعه کرده و از طریق شماره تماس‌های موجود با مشاورین و وکلای ما در ارتباط باشید.
سوالات متداول:
[su_accordion]
[su_spoiler title=”اظهارنامه چیست ؟” open=”no” style=”default” icon=”plus” anchor=”” anchor_in_url=”no” class=””]
اظهارنامه در واقع یک سند عادی و در عین حال یک راه مسالمت آمیز برای حل مسئله، مطالبه طلب و یا مواردی از این دست است که در مطالب بالا به‌طور کامل به آن‌ها اشاره شد.[/su_spoiler]
[su_spoiler title=”در فرم اظهارنامه به چه مواردی بایستی اشاره شود ؟” open=”no” style=”default” icon=”plus” anchor=”” anchor_in_url=”no” class=””]
در فرم اظهارنامه به‌طور کلی مشخصات اظهار کننده و مخاطب، موضوع و خلاصه اظهارنامه و خلاصه جواب مخاطب ذکر خواهد شد که در مطالب بالا به‌طور کامل به آن‌ها اشاره شد.[/su_spoiler] [su_spoiler title=”اظهارنامه چه کاربردی دارد ؟” open=”no” style=”default” icon=”plus” anchor=”” anchor_in_url=”no” class=””] همان‌طور که در مطالب بالا نیز گفته شد اظهارنامه کاربردهای بسیاری دارد که به‌طور مثال می‌توان برای مطالبه طلب و یا اطلاع موضوعی به شخص دیگر از آن بهره برد. [/su_spoiler]
[/su_accordion]
3 پاسخ
سلام. آپارتمانی به خانواده سه نفره اجاره داده ام. مرد خانواده طرف قرارداد بوده و ایشان اخیرا به همس خود وکالت بلاعزل در خصوص اخذ مبلغ ودیعه داده است. اکنون شوهر به استناد قرارداد و همسر با دست داشتن وکالت طلب مبلغ ودیعه را دارند. طرف قرارداد برایم اظهار نامه ارسال کرده است.آیا می توانم از ایشان شکایت کنم؟
هزینه نوشتن اظهارنامه توسط وکیل پایه ۱ دادگستری چقدر است
سلام، وقت بخیر
تعرفه هر وکیل ممکن است متفاوت باشد. برای راهنمایی بیشتر با کارشناسان ما در رارتباط باشید