صفر تا صد شکایت از چک ثبت نشده

چک به عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد تجاری در کشور شناخته می‌شود که به کمک آن می‌توان روند معاملات تجاری را سریع و آسان پیش برد. در عین حال زمانی‌که افراد یا شرکت‌ها قصد خرید نسیه یا مدت‌دار کالا و خدماتی را داشته باشند، استفاده از چک یکی از بهترین گزینه‌ها برای آن‌ها در این مواقع خواهد بود. امکان صدور چک برای اولین بار در سال ۱۳۳۳ با توجه به قانونی که دارای ۱۲ ماده و ۵ تبصره بود، برای مردم فراهم شد و از آن سال تا به امروز شاهد تغییراتی در روند صدور چک بوده‌ایم. با توجه به ماده ۳۱۰ قانون تجارت، چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادر کننده، وجوهی را که در نزد محال علیه (بانک) دارد، کلا یا بعضا می‌تواند مسترد یا به دیگری واگذار کند.

صدور چک همواره راهی برای خرید به‌صورت نسیه یا به عنوان ضمانت است، اما این امکان وجود دارد که صادر کننده چک در هنگام ثبت آن مشکلاتی داشته باشد و چک او در سامانه صیاد به ثبت نرسد. در این حالت دارنده چک هنگام وصول آن با مشکل رو به رو ‌می‌شود و ممکن است قصد شکایت از چک ثبت نشده را داشته باشد. از این رو ما در موسسه حقوقی دادسو می‌خواهیم صفر تا صد شکایت از چک ثبت نشده را برای شما عزیزان بیان کنیم. پیشنهاد می‌کنیم که تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.

سامانه صیاد چیست ؟

صیاد در واقع سامانه‌ای است که برای صدور یکپارچه چک فعالیت دارد. هدف از ثبت چک‌ در سامانه صیاد‌، نظارت بر تقاضای صدور دسته چک، منع از صدور دسته چک برای افراد فاقد صلاحیت، استعلام و پیگیری وضعیت چک و امکان اعتبار سنجی صاحبان حساب و امضاء است.

ویژگی‌های استفاده از سامانه صیاد

چک در واقع یک دستور پرداخت در قالب سند تجاری است که طبق ماده ۲ قانون صدور چک، از سال ۱۳۹۷ و با اصلاحات صورت گرفته در این زمینه در سال ۱۴۰۰، باید برای اطمینان از صحت چک، آن‌را در سامانه صیاد ثبت کنید. در این حالت ۳ طرف صادر کننده چک، دارنده چک و شخصی که دستور پرداخت چک را می‌دهد (معمولا بانک این وظیفه را بر عهده دارد)، برای صدور و وصول چک نقش دارند.

سامانه صیاد که برای ثبت چک استفاده می‌شود ویژگی‌هایی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.

• با کمک این سامانه در بخش اعتبار پرداختی، می‌توان جریان چک‌ برگشتی و روند پرداختی چک‌ها را  رصد کرد.
• با وجود استفاده از سامانه صیاد دیگر نیازی به مراجعه حضوری به شعب بانکی برای صدور دسته چک نیست و فرد از طریق بانک مرکزی اعتبار سنجی می‌شود و در صورت داشتن صلاحیت، دسته چک برای او صادر خواهد شد.
• با سامانه صیاد، تنش اعتباری کاهش می‌یابد و در عین حال قدرت نظارت بر فرآیند صدور چک‌ها نیز افزایش می‌یابد.
• چک‌ها همگی متحدالشکل هستند، روی آن‌ها لوگوی بانک مربوطه ثبت می‌شود و امکان جعل چک وجود نخواهد داشت.
• امکان بررسی میزان اعتبار صادر کننده چک از طریق سامانه صیاد توسط ذینفع وجود دارد.

تفاوت قوانین چک‌های قدیمی و جدید

در قانون چک‌های قدیمی و جدید تفاوت‌هایی وجود دارد که در ادامه این بخش از مطالب به آن‌ها اشاره شده است:

• بر اساس قوانین قدیم، برای دریافت دسته چک نیازی به ثبت نام در هیچ سامانه‌ای نیست، اما برای دریافت دسته چک‌های جدید بایستی در سامانه صیاد ثبت نام کنید.
• رنگ چک‌های جدید به بنفش تغییر کرده است.
• رنگ بندی و محتوای همه چک‌ها برای بانک‌های صادر کننده یکی است و تنها با چاپ لوگو هر بانک تفاوت آن‌ها مشخص می‌شود که این مورد نیز در قانون جدید لحاظ شده است.
• چک‌های قدیمی و جدید شناسه ۱۶ رقمی را دارند، اما تفاوت آن‌ها در این است که در چک‌های جدید که در سامانه صیاد بایستی ثبت شوند، یک عبارت تاکیدی نیز درج شده است.
• در چک‌ صیادی از بارکد ۲ بعدی استفاده شده است و به این ترتیب برای اسکن و اعتبار سنجی صادر کننده قابل استفاده هستند.
• در چک‌های جدید تاریخ اعتبار بر روی برگه‌ها قید می‌شود که در این حالت فقط صاحب دسته چک مجاز به استفاده از آن تا زمان مشخص شده خواهد بود.

شکایت از چک ثبت نشده

چک‌های جدید و بنفش رنگ که دارای عبارت “کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است” مشمول قانون جدید چک می‌شوند و فرآیند تبادل آن‌ها با چک‌های قدیمی متفاوت است.

در این نوع از چک‌ها صادر کننده باید مشخصات چک را هم‌چون تاریخ، مبلغ، علت صدور، هویت دریافت کننده و هویت خود را در سامانه صیاد ثبت کند. اگر چک صادر شده در سامانه صیاد ثبت نشود، گیرنده نباید آن‌را دریافت کند. چرا که چک ثبت نشده در سامانه صیاد قابلیت نقد شوندگی را ندارد و به همین دلیل است که گیرنده چک باید به سامانه صیاد مراجعه کرده و از اطلاعات درج شده بر روی چک استعلام بگیرد و آن‌ها را از طریق قسمت ثبت چک صیاد، تایید کند. همچنین ظهر نویسی و پشت نویسی چک نیز باید در سامانه صیاد انجام شود. در واقع هدف از انجام این‌کار جلوگیری از جعل چک و در عین حال پولشویی است.

لازم به ذکر است که اگر چک‌های صیاد در سامانه ثبت نشوند، مشمول سازوکارها و الزام‌های مقرر در قانون چک نخواهند شد و به عنوان یک سند مدنی به این منظور که از شخصی طلب دارید، نقش خواهند داشت. همان‌طور که در مطالب مکررا اشاره شده چک ثبت نشده در قانون جدید، بی اعتبار است و مزایای قانونی چک را نخواهد داشت. با توجه به این موضوع شکایت از چک ثبت نشده  یا مفقودی چک نیز نسبت به چک‌های ثبت سخت‌تر خواهد بود و بزرگ‌ترین مزیت چنین چکی این است که دارنده آن می‌تواند چک را تنها به عنوان مدرکی که نشانگر طلب او از فرد دیگری است، نزد خود نگه دارد.

از آن‌جایی که صدور چک بدون ثبت در سامانه صیاد از مزایای اسناد تجاری بهره نخواهد برد، اعتباری در حد سند عادی را دارد. به این منظور که برای شکایت از چنین سندی که به صورت رسمی ثبت نشده است، نیاز به مراجعه به دفتر خدمات الکترونیکی قضایی خواهد بود.

از این رو بایستی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی شهر خود مراجعه کرده و شکایت خود را در آن‌جا تنظیم و ثبت کنید تا برای رسیدگی به دادگاه عمومی ارسال شود. در عین حال بایستی در نظر داشته باشید که برای رسیدگی به مبالغ کمتر از ۲۰ میلیون تومان، درخواست شما به شورای حل اختلاف فرستاده خواهد شد و رسیدگی به مبالغ بیشتر از ۲۰ میلیون تومان در دادگاه عمومی امکان پذیر است.

اگر در این مرحله با وجود در اختیار داشتن سند عادی (چک ثبت نشده) به نتیجه نرسیدید، می‌توانید دادخواهی خود را در رابطه با رای صادر شده اعلام کرده تا پرونده شما مجددا در دادگاه تجدید نظر مورد بررسی قرار گیرد و بتوانید به حق و حقوق خود برسید. همچنین برای رسیدگی به چنین مواردی یک وکیل چک مختصص و حرفه‌ای می‌تواند شما در رسیدن به خواسته‌تان یاری کند.

جمع بندی:

با توجه به قوانین جدید در رابطه با چک، شکایت از چک ثبت نشده یکی از مواردی است که بسیاری از افراد به دنبال کسب اطلاعاتی کاربردی در مورد آن هستند. از این رو ما در دادسو سعی بر این داشتیم که در مطالب بالا صفر تا صد شکایت از چک ثبت نشده را برای شما همراهان عزیز مجله حقوقی دادسو بیان کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با مشاوران دادسو در ارتباط باشید.

سوالات متداول: