فک رهن اموال چیست؟

فک رهن اموال چیست؟

زمانی که صاحب مال یا سازنده آن از بانک وامی دریافت می‌کند به این معناست که ملک خود را در گروی بانک قرار داده است و در صورتی که قصد معامله یا فروش آن ملک را داشته باشد باید پیش از تنظیم و انتقال سند ملک خود را از گروی بانک آزاد کند یا به اصطلاح فک رهن کند. ما در این مقاله از داسو به بررسی جزئیات این موضوع می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که فک رهن چیست؟

فک رهن چیست؟

این روزها به خاطر بالا رفتن هزینه‌های ساخت و ساز و مخارج جانبی غالباً مالکان یا کسانی که قصد ساخت و ساز دارند، اقدام به دریافت وام و اعتبار بانکی می‌کنند تا بتوانند قسمتی از هزینه‌ها مخارج مربوطه را پوشش دهند و در این بین، سند ملک مورد نظر در گرو (رهن) بانک قرار می‌گیرد.

در حالتی که سازنده یا مالک قصد فروش ملک را داشته باشد می‌بایست قبل از تنظیم سند، فک رهن انجام دهد. مواردی وجود دارد که اشخاص ملک خود را برای دریافت وام بانک و یا بدهی در رهن قرار دهند. در این حالت امکان دارد شخص گیرنده وام، همه اقساط را پرداخت کرده باشد اما فرد طلبکار ملک را از رهن آزاد نکند؛ در این مورد مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه دادخواست الزام به فک رهن را تنظیم کند.

مورد دیگر مربوط به حالتی است مالک مال مورد نظر را از طریق مبایعه‌نامه معمولی به شخص دیگری واگذار کرده است و تعهد می‌دهد که تا موعد مقرر برای تنظیم رسمی سند، ملک را از گرو و رهن خارج نماید اما در این تاریخ تعهد خود را به جای نیاورد.

در این مورد خریدار به دلیل عدم فک رهن دچار ضرر می‌شود و می‌تواند درخواست فک رهن را از فرد مالک داشته باشد. مورد دیگری هم وجود دارد که مربوط است به حالتی که طبق یک قرارداد برای مشارکت در ساخت و ساز، ملک به رهن بانک می‌رود و فرد سازنده تعهد می‌دهد که فک رهن را انجام دهد.

در این موارد، صاحب مال یا فرد ذینفع دیگری قادر است شکایتی را علیه سازنده تحت عنوان الزام به فک رهن تنظیم نماید. این دادخواست باید در دادگاه واقع در محل احداث ملک تنظیم شود.

موارد مربوط به فک رهن

در قانون درباره فک رهن صحبت مشخصی مطرح نشده است اما منابع قانونی مواردی را طرح کرده‌اند که به شرح آنها می‌پردازیم:

  • اولین گزینه برای فک رهن مربوط به زمانی است که شخص بدهکار طلب خود را تسویه می‌کند
  • دومین گزینه برای فک رهن مربوط به زمانی است که هر دو شخص برای فسخ رهن اقدام می‌کنند
  • گزینه بعدی مربوط به زمانی است که رهن گیرنده برای فسخ قرارداد اقدام می‌کند
  • گزینه بعد، موردی است که مالی که در رهن است به صورت کلی از بین می‌رود به خاطر دلایلی مانند آفت

روش های فک رهن

  • سپرده‌گذاری
  • تسویه حساب کامل
در این اپیزود، تمامی سوالات احتمالی شما در زمینه پرونده های ملکی پاسخ داده شده است.

سپرده‌ گذاری برای فک رهن

سپرده‌گذاری برای فک رهن به چه معناست؛ امکان دارد برای حالتی باشد که شخص وام‌گیرنده بخشی از وام یا طلب خود را تسویه نکرده باشد. در این مورد فرد به بانک مراجعه می‌کند و بانک مقدار باقیمانده از وام او را محاسبه می‌کند و به میزان 110 درصد از بدهی را به صورت سپرده در بانک قرار می‌دهد.

تا زمانی که وام مورد نظر به طور کامل تسویه نشود، راهن حق ندارد از سپرده خود بهره‌برداری یا برداشت نماید. لازم به ذکر است که بانک برای سپرده او حداکثر میزان سود را در نظر بگیرد و شخص قادر است که از طریق همین سود اقساط وام را تسویه کند.

تسویه حساب کامل برای فک رهن

یکی دیگر از راه‌های فک رهن این است که بدهی یا وام را به صورت کامل تسویه کنیم. چنانچه ملک مورد نظر دارای وام است و قسمتی از اقساط آن پرداخت شده باشد، در هنگام فروش می‌بایست مابقی اقساط را به بانگ پرداخت و آن را تسویه کرد تا ملک از گرو و رهن بانک رها شود.

برای این امر فرد باید به بانک مراجعه کند و درخواست تسویه حساب کند، بانک باید بدهی باقیمانده را حساب کند و پس از آن با پرداخت کل این مبلغ، سند از رهن بانک آزاد می‌شود و برای معامله هیچ‌گونه منع قانونی نخواهد داشت.

فروش و معامله املاک در رهن

در دعاوی مربوط به فک رهن، در هنگام معامله و یا خرید و فروش ملکی که سند آن در رهن بانک است، مصائب و مشکلاتی را برای طرفین معامله ایجاد می‌شود. امکان دارد که شخص فروشنده در زمان تنظیم قرارداد تعهد دهد که ملک در رهن را تا پیش از موعد مقرر فک رهن کند و از گرو بانک آزاد نماید اما نتواند به قول خود عمل کند، در چنین حالتی معامله خودبه‌خود فسخ است.

مورد دیگری برای فروش ملک در رهن زمانی است که میزان بدهی وام را از مبلغ نهایی مال کم کنند. به عنوان مثال یک واحد آپارتمان با قیمت واقعی 500 میلیون دارای 30 میلیون بدهی از اقساط وام است، در چنین موردی خریدار می‌تواند ملک را با قیمت 470 میلیون و یا حتی کمتر خریداری نماید و پس از آن برای تسویه اقساط وام اقدام کند؛ یا فروشنده ملک را با قیمت واقعی 500 میلیون بفروشد اما خود او به شخصه وام را تسویه کند.

لازم به ذکر است که در معاملاتی که ملک مورد نظر در رهن باشد تا هنگامی که سند در گرو بانک باشد سند ملک قابل واگذاری نیست و معامله مورد نظر باید به صورت قولنامه‌ای و وکالت‌نامه‌ای انجام شود. در این حالت امکان دارد که فروشنده ملک را به چند نفر به صورت هم‌زمان بفروشد و قولنامه تنظیم نماید.

در نتیجه معاملات املاک در رهن دارای چنین ریسکی خواهد بود. در جریان معامله چنین ملک‌هایی هر دو طرف معامله دچار دعوی خواهند شد.

فروش و معامله املاک در رهن

باقی ‌مانده بدهی بانک در فک رهن

در صورتی که بخشی از اقساط وام پرداخت نشده باشد و فرد راهن قصد تسویه کامل را داشته باشد، این تصور وجود دارد که میزان بدهی عبارت است از کسر اقساط بدهی از مبلغ کل وام؛ در صورتی که محاسبه این مبلغ به طریق دیگری انجام می‌شود. هر قسط پرداختی به صورت ماهیانه برای آزادسازی رهن، دو بخش اصل بدهی و سود را در بر می‌گیرد.

مبلغ قسط ماهانه ثابت است اما مبلغ مورد نظر برای هر بخش اصلی و سود، به صورت تدریجی قابل تغییر است. اقساط اولیه معمولاً برای تسویه سود وام است و به صورت تدریجی و در ماه‌های آتی میزان سود کم می‌شود و به مقدار اصل بدهی اضافه می‌شود.

دعوای فک رهن و انواع آن

همان‌طور که بیان شد معامله بر روی سندی که در رهن بانک باشد قابل انجام است؛ در چنین معاملاتی دعوی الزام به فک رهن از دو طریق الزام به تنظیم سند و دعوی فک رهن مستقل انجام می‌شود.

  • دعوی الزام به فک رهن مستقل
  • دعوی الزام به فک رهن تنظیم سند

در این دعوی، شخصی که رهن می‌دهد ملک خود را در اختیار طلبکار و یا بانک می‌گذارد و برای پرداخت بدهی خود تعهد می‌دهد و تا زمان تسویه کامل مال مورد نظر در گرو شخص سوم قرار می‌گیرد. در چنین موردی اگر تسویه انجام شود اما فک رهن صورت نگیرد، شخص می‌تواند برای طرح دعوی فک رهن اقدام کند.

در صورتی که فروشنده ملک در رهن را پیش از پایان مار ساخت و ساز (تکمیل ساختمان) و واگذاری آن به خریدار با سند، وام بگیرد و تعهد دهد که پیش از واگذاری، سند را از گرو بانک آزاد کند اما این کار را انجام ندهد و به عهد خود وفادار نباشد، خریدار می‌تواند برای طرح دعوی الزام به فک رهن و همچنین برای تنظیم سند رسمی اقدام نماید.

فک رهن خودرو

به صورت کلی و همان‌طور که گفته شد، هر زمان که سند هر نوع دارایی به عنوان وثیقه در گرو یک سازمان باشد و مالک آن مال بخواهد دارایی مورد نظر را از رهن آزاد کند به این اقدام فک رهن سند گفته می‌شود. در صورتی که یک شخص اقدام به خرید اقساطی خودرو از شرکت ایران‌خودرو یا سایپا کند، سند اتومبیل یا برگ سبز خودرو به همراه مهر “سند در رهن” صادر خواهد شد.

با تسویه کامل و پایان مراحل مربوط به فک رهن آن، یک مهر دیگر با عنوان “خودرو فک رهن شده است” بر روی برگ سبز یا سند خودرو قید می‌شود و در پایان مالک مورد نظر به عنوان مالک اصلی شناخته می‌شود. نکته: برای انجام مراحل فک رهن خودرو مراجعه به یکی از مراکز تعویض پلاک الزامی است.

شرایط و پرداختی ‌ها برای فک رهن خودرو

  • معرفی‌نامه از طرف شرکت خودروسازی که خودروی مورد نظر در گرو آن است و صدور نامه مربوطه به بخش تعویض پلاک.
  • تنظیم و ارائه نامه تسویه حساب از بخش اجرائیات چنانچه پرداخت جرایم معوقه انجام نشده باشد.
  • مالک یا وکیل قانونی وی خودرو را به مرکز تعویض پلاک ببرد تا امور اداری فک رهن خودرو را انجام دهد.
  • ارائه سابقه اطلاعات مرتبط با فک رهن خودرو در سایت پلیس راهور مربوط به محصولات شرکت سایپا و ایران‌خودرو
  • تهیه و ارائه برگه معاینه فنی که از طرف مراکز مکانیزه مجاز برای اتومبیل‌های دولتی یا شخصی صادر شده است.
  • در حالتی که پلاک اولیه به اسم شرکت خودروسازی باشد، یک قبض بانکی با مبلغ 1.000.000 ریال به شماره حساب 2171159013002 در بانک ملی به نام «خزانه‌داری کل به خاطر مخارج نقل و انتقال خودرو» واریز و ارائه شود.
  • در حالتی که پلاک اولیه خودرو به نام فرد (خریدار) و اتومبیل جز محصولات ایران‌خودرو باشد، یک قبض بانکی به مبلغ 400.000 ریال از طریق شماره حساب 015180100112432 در بانک قوامین برای فک رهن خودرو واریز و ارائه شود.
  • در حالتی که پلاک اولیه به نام شخص (خریدار) و اتومبیل جز محصولات سایر شرکت‌های دیگر باشد، یک قبض بانکی به مبلغ 550.000 ریال از طریق شماره حساب 015180100112432 در بانک قوامین برای فک رهن خودرو واریز و ارائه شود.
  • وجه تصویب شده برای صدور و ارسال کارت هوشمند خودرو پرداخت شود.

مدارک لازم برای فک رهن خودرو

  • اصل سند رسمی مالکیت خودرو که از طریق پلیس راهور ناجا صادر شده است (برگ سبز خودرو)
  • کارت خودرو
  • اصل مدارک شناسایی و هویتی مالک یا وکیل وی که شامل شناسنامه، کارت ملی و همچنین در صورت نیاز وکالت‌نامه است
  • اسناد مربوط به احراز محل اقامت مالک بر اساس نشانی قید شده در سند
  • بیمه‌نامه معتبر شخص ثالث
وکالت فروش خودرو چیست؟ بیشتر بخوانید: وکالت فروش خودرو چیست؟

نمونه متن فک رهن

رئیس محترم و دادگاه تجدید نظر استان گیلان

با سلام و احترام

با احترام به وکالت از جناب آقای … در پرونده مورد نظر به شماره … برای فسخ قرار رد دعوی شماره … صادره از دادگاه محترم واقع در شعبه … عمومی حقوقی رشت به دلیل بی‌توجهی به دلایل ابرازی و مخالفت رأی صدوری با قانون دفاعیه به شرح ذیل به عرض جنابعالی می‌رساند.

موکل مورد نظر مردی است که تنها اندوخته او یک منزل مسکونی است که و این منزل هم برای پرداخت طلب تعویق یافته خوانده به شرکت لیزینگ … غارت شده است. در سال 1393 خوانده یک بیل مکانیکی بالغ بر ارزش دو میلیارد ریال را به صورت اقساطی از شرکت لیزینگ … با قرارداد اجاره به شرط تملیک خریده است و خوانده با ایجاد اعتماد و طبق مکالماتی که با موکل داشته است او را متقاعد ساخته که منزل خود را برای ضمانت باز پرداخت اقساط بیل مکانیکی در رهن شرکت بگذارد و اعتماد او را جلب کرده است.

بر اساس اینکه قسط وام را به صورت ماهانه پرداخت کرده و ضرر و زیانی به منزل مسکونی موکل وارد نشده و مطابق با سند عادی به تاریخ … که اصل پرونده حاضر است، خوانده به موکل متعهد می‌شود که طی مدت سه سال خانه موکل را با پرداخت قسط و بدهی خود به شرکت لیزینگ سند را از رهن آزاد نماید و برای این مسئله درخواست حضور شهود را دارد.

در حال حاضر با گذشت پنج سال از موعد مقرر برای این تعهد، خوانده نام برده برای انجام تعهد خود اقدام خاصی انجام نداده و فک رهن را انجام نداده است.

قاضی محترم دادگاه تجدید نظر هیچ توجهی به اصل ادله موکل نشده است. این تعهد که در سال … ثبت شده است صریحاً قید شده است خوانده ملزم به فک رهن منزل مسکونی موکل پس از سه سال است؛ به عبارت دیگر خوانده به موکل تعهد داده است که تا پایان سال … با تسویه اقساط ناشی خرید بیل مکانیکی، منزل مسکونی موکل را از گرو شرکت لیزینگ خارج کند و فک رهن را انجام دهد.

بر اساس سند مربوطه (اجاره به شرط تملیک) بیل مکانیکی خریداری شده که ضمیمه پرونده شده است، کاملاً واضح است که بیل مکانیکی تحت مالکیت و اختیار خوانده است. سند منزل مسکونی موکل نیز پیوست پرونده است که در آن قید شده است که منزل مسکونی در رهن شرکت لیزینگ قرار دارد؛ بنابراین تقاضای احضار شاهدان، احضار شرکت لیزینگ برای صدور تصمیم صحیح از آن مرجع محترم را دارد.

سوالات متداول

آیا خرید و معامله املاکی که در رهن بانک هستند، مشکلی دارد؟

به طور کلی خیر، ملک مورد نظر را می‌توان از طریق قولنامه معامله کرد. اما از آنجا که فروشنده می‌تواند همین کار را هم‌زمان برای چند خریدار دیگر هم انجام دهد، بهتر است پیش از ورود به معامله تمام جوانب قانونی را در نظر بگیرد.

آیا تنظیم سند ملک یا خودرویی که وام دارد، امکان‌پذیر است؟

خیر، ابتدا باید فک رهن انجام شود و سپس برای تنظیم و واگذاری سند به صورت رسمی اقدام شود.

برای فک رهن خودرو و آزادسازی سند آن باید به کجا مراجعه کرد؟

برای این کار، مراجعه به یکی از مراکز تعویض پلاک الزامی است.

دادسو چیست؟

دادسو یک موسسه حقوقی است که تمامی مجوزهای لازم را از کانون وکلای دادگستری مرکز، قوه قضاییه و اداره ثبت اسناد اخذ کرده است. دادسو کلیه خدمات حقوقی، وکالتی و کنسولی را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه می‌کند.

چگونه می‌توانم با دادسو در ارتباط باشم؟

شما می‌توانید از طریق واتساپ، تلگرام و یا تماس با شماره ۰۲۱۹۱۰۷۹۱۰۳ با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید. همکاران ما با حوصله پاسخگوی شما هستند.

چگونه می توانم با وکلای دادسو جلسه داشته باشم؟

جلسات مشاوره وکلای دادسو به دو صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شود. برای برگزاری جلسه با وکلای دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید تا برای شما وقت ملاقات تنظیم کنند.

4.7/5 - (40 امتیاز)

برای اطلاع از آخرین اخبار دادسو را در تلگرام دنبال کنید

برای اطلاع از آخرین اخبار دادسو را در اینستاگرام دنبال کنید

مطالب پیشنهادی

تحریریه دادسو

این مقاله توسط تیم تحریریه دادسو گردآوری، تنظیم و تحریر شده است.
اعضای تحریریه در جهت افزایش آگاهی و اطلاعات کاربران سایت، همه روزه مقالات کاربردی در حوزه فعالیت‌های دادسو منتشر و بروز رسانی می نمایند. لازم به ذکر است که این مقالات هیچ وقت جای مشاوره با وکیل متخصص را نخواهد گرفت. در صورت تمایل برای مشاوره با وکیل با دادسو در ارتباط باشید.

4 پاسخ

  1. سلام من یک پسر عموی دارم که چندین سال است که زمین های کشاورزی ارسال ۸۵ تا هاله پولی به من نداده است باید چکار کنم

  2. برای فک رهن وکیل نیاز دارم. چیکار باید بکنم شما وکیل من باشید؟

    1. سلام؛ وقت بخیر
      لطفا با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید شما رو راهنمایی می کنند.

  3. فک رهن اموال کار پیچیده ای هستش. خصوصا اگر تجربه امور اداری نداشهت باشین

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *