زمین و املاک مشاع به این معنی است که یک ملک چند مالک دارد. در برخی شرایط، مالکین تمایلی به داشتن ملک مشاع ندارند و می‌خواهند سهم خود را جدا کنند؛ به تفکیک و جدا کردن سهم هر مالک، افراز ملک مشاع می‌گویند.
اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد املاک مشاع و نحوه جدا کردن سهم خود به دست آورید، همین حالا می‌توانید از مشاوره رایگان مؤسسه حقوقی دادسو در واتساپ یا به صورت تلفنی بهره ببرید.
افراز ملک مشاع چیست؟
برای پاسخ به این سؤال که افراز ملک چیست، باید بگوییم که ملک و مال مشاع عبارت است از مالی که چندین نفر در آن سهیم باشند و سهم هر یک از آن‌ها را نتوان به صورت دقیق، مشخص و تفکیک کرد. این نکته را در نظر داشته باشید که افراز ملک مشاع مختص اموال غیرمنقول است.
افراز ملک مشاع به معنی جدا کردن و تفکیک سهام مشاعی افراد از آن ملک و تقسیم آن بین شرکا است. با تقاضای افراز ملک مشاع، زمین یا ملک مورد نظر تقسیم شده و به هر یک از شرکا، زمین مشخص با توجه به میزان سهام اولیه آن‌ها تعلق می‌گیرد.
فیلد های "*" اجباری هستند
نحوه و شرایط افراز ملک مشاع
برای انجام افراز ملک مشاع، متقاضی باید درخواست اولیه خود را توسط وکیل ملکی تقدیم دادگاه کنند. تقاضای افراز ملک مشاع را باید در مراجع قضایی و از طریق دادگاه پیگیری کرد؛ اما باید در نظر داشت که پیگیری آن از طریق مراجع ثبتی و دفاتر ثبت اسناد نیز امکان‌پذیر است. در افراز ملک مشاع، سهام هر یک از شرکا از قطعه اصلی جدا شده و بدین طریق می‌توان اختلافات بین آن‌ها را پایان داد.
همچنین، لازم است بدانید که توافق یا عدم توافق هر یک از شرکا در تقاضای افراز ملک مشاع نیز مطرح است. به این معنی که هر یک از آن‌ها می‌توانند تقاضای افراز را مطرح کنند.
مراحل افراز ملک مشاع
شاید این سؤال برای شما هم پیش آمده باشد که برای افراز ملک مشاع چه باید کرد؟ در پاسخ باید بگوییم که برای مطرح‌کردن تقاضای افراز ملک مشاع، ملک مورد نظر باید دارای سند باشد. از نظر قانونی، ملکی که دارای سند نیست، امکان افراز نخواهد داشت. بدین ترتیب، لازم است که افراز ملک مورد نظر محرز باشد. رئیس اداره ثبت محل، پرونده ملک را برای نقشه‌برداری ثبتی ارسال کرده و با این کار، عملیات نقشه‌برداری و بررسی محلی آن ملک صورت می‌گیرد.
پس از انجام مراحل فوق، اگر مشخص شود که ملک مورد نظر قابلیت افراز دارد، این موضوع به تمامی شرکا اطلاع داده می‌شود.سپس، 10 روز برای تمام شرکا به عنوان حق اعتراض در نظر گرفته خواهد شد. شرکا و مالکین می‌توانند اعتراض خود را در دادگاه حقوقی مطرح کنند و در صورتی که ادعایی خلاف آنچه دادگاه صادر کرده وجود نداشته باشد، افراز ملک مشاع صورت خواهد گرفت.
در این مرحله، نماینده ثبت با توجه به نقضه ملک مورد نظر، صورت‌جلسه افراز را تنظیم می‌کند. هر یک از قطعات از زمین اصلی جدا شده و بر اساس توافق بین شرکا تقسیم می‌شوند. اگر توافق بین شرکا حاصل نشود، تقسیم قطعات بر اساس قرعه‌کشی صورت می‌پذیرد.
در پایان این روند، با امضای نماینده ثبت، نقشه بردار و متقاضی افراز و سایر مالکین و شرکا، افراز ملک مشاع پایان می‌یابد. علاوه بر این، نتیجه نهایی افراز ملک و صورت‌جلسه آن نیز برای مسئول اداره ثبت منطقه ارسال خواهد شد.
- رادیو دادسو
- پرونده های ملکی
افراز ملک مشاع در دادگاه و اداره ثبت
تقاضای افراز ملک مشاع را در دادگاه و اداره ثبت می‌توان ارائه کرد:
- اداره ثبت: درخواست افراز ملک زمانی به اداره ثبت داده می‌شود که جریان ثبتی ملک پایان گرفته باشد. پس از ثبت تقاضا در اداره ثبت، مدارک و درخواست مورد نظر بررسی شده و در مورد قبول یا رد آن تصمیم‌گیری می‌شود. این تصمیم به مدت 10 روز پس از صدور، امکان اعتراض در دادگاه را دارد.
- دادگاه: این درخواست زمانی داده می‌شود که جریان ثبتی ملک پایان نگرفته باشد. در برخی موارد حتی اگر جریان ثبتی نیز به پایان رسیده باشد، باید دعوای افراز در دادگاه ارائه شود. مثلاً زمانی که بین مالکین، یک نفر محجور یا مفقودالاثر وجود داشته باشد. پس از آن، تقدیم دادخواست افراز ملک مشاع را می‌توان در دادگاه پیگیری کرد.
مدارک لازم برای افراز ملک مشاع از طریق اداره ثبت
برای طرح درخواست افراز در اداره ثبت باید مدارکی ارائه شود که اثبات‌کننده مالکیت و هویت متقاضیان باشد و اطلاعات کافی برای آغاز فرایند ثبتی فراهم آورد:
- سند مالکیت یا دست‌کم مشخصات ثبتی ملک (شماره پلاک ثبتی یا شماره ثبت در دفتر املاک)
- متن درخواست افراز
- کپی کارت ملی شرکا
مدارک لازم برای طرح دعوای افراز از طریق دادگاه
در صورتی که اختلاف میان شرکا وجود داشته باشد یا افراز از طریق اداره ثبت به نتیجه نرسد، لازم است دعوا در دادگاه اقامه شود و ارائه مدارک مستدل اهمیت ویژه‌ای دارد:
- تصویر برابر اصل سند مالکیت
- ارائه گواهی مربوط به اداره ثبت که اعلام کرده افراز از طریق ثبت ممکن نیست
- گواهی مفقودی یا احراز حجر در صورتی که یکی از شرکا محجور یا مفقودالاثر باشد
- ارائه نظر کارشناس رسمی دادگستری درباره ارزش ملک و شیوه مناسب تقسیم
- بررسی محلی ملک در صورت لزوم
- هر گونه استعلام یا مدارک هویتی تکمیلی (مثل شناسنامه، کارت ملی، وکالت‌نامه‌ها و سابقه ثبت) بسته به شرایط پرونده
هزینه افراز زمین و املاک مشاع
افراز ملک مشاع فرآیندی حقوقی و ثبتی است که به هزینه‌های مختلفی نیاز دارد. میزان هزینه‌های افراز به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان مبلغ مشخص و ثابتی برای آن بیان کرد. از جمله مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار روی هزینه افراز ملک مشاع می‌توان به اندازه و نوع ملک، هزینه‌های ثبت، قیمت روز ملک و هزینه‌های خدمات حقوقی اشاره کرد.
به طور کلی، ملک‌های بزرگ‌تر یا دارای پیچیدگی‌های ثبتی و ملکی (مثل حقوق اشخاص ثالث یا سابقه انتقالات متعدد) به بررسی‌های بیشتری نیاز دارند که هزینه‌ها را افزایش می‌دهد. هزینه‌های ثبت و دفتری معمولاً بر پایه ارزش ملک محاسبه می‌شوند و هرچه ارزش ملک بالاتر باشد، مبلغی که برای ثبت، استعلامات و هزینه‌های اداری پرداخت می‌شود نیز افزایش می‌یابد.
جمع بندی
همانطور که گفتیم، افراز ملک مشاع به معنی جدا کردن سهم هر یک از شرکا است. برای جدا کردن سهم شرکا می‌توان از طریق اداره ثبت اقدام کرد که به مدارکی مانند سند ملک و کارت ملی شرکا نیاز دارد. از آنجایی که ممکن است فرآیند افراز ملک کمی پیچیده باشد، بهتر است از وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید.
اگر در خصوص افراز ملک مشاع نیاز به مشاوره حقوقی یا پیگیری پرونده دارید، می‌توانید با مؤسسه حقوقی دادسو تماس بگیرید. کارشناسان و وکلای متخصص ما می‌توانند بررسی پرونده، تهیه مدارک لازم، تنظیم و تقدیم درخواست‌ها و پیگیری مراحل ثبتی و قضایی را در کمترین زمان ممکن برای شما انجام دهند.
سؤالات متداول
افراز ملک مشاع چیست؟
افراز ملک مشاع به معنی جدا کردن و تقسیم سهم هریک از شرکا نسبت به ملک یا مال غیرمنقول مشاعی به نسبت سهم هر یک از شرکا است.
مدارک لازم برای افراز ملک مشاع از طریق اداره ثبت چیست؟
مدارک لازم جهت درخواست افراز ملک مشاع از اداره ثبت، سند مالکیت ملک یا شماره پلاک ثبتی آن یا شماره ثبت ملک در دفتر املاک و درخواستی مبنی بر افراز و کپی کارت ملی هستند.
هزینه افراز زمین و املاک مشاع چقدر است؟
هزینه افراز املاک مشاعی به عوامل متعددی بستگی دارد که ارزش معاملاتی روز از جمله مهم‌ترین آن‌ها است.
مدارک لازم برای افراز ملک مشاع از طریق دادگاه چیست؟
مدارک لازم جهت طرح دعوای افراز از طریق دادگاه، تصویر برابر اصل شده سند مالکیت، گواهی اداره ثبت مبنی بر عدم امکان افراز، تصویر برابر اصل شده مدارک مثبت محجور بودن یا مفقودالاثر بودن شریک، جلب نظر کارشناس، معاینه محلی، درخواست استعلام و سایر دلایل در صورت موجود بودن و مدارک هویتی است.
