شرب خمر چیست؟

در این مقاله می‌خواهیم به تعریف جرم شرب خمر و انواع آن و مواردی از قبیل مجازات های این جرم، راه های اثبات آن و به طور کلی تعریف این جرم در قوانین ایران بپردازیم و همچنین در مورد شرایط مسکر، اضطرار در استعمال، اثبات شرب خمر، تشدید مجازات شرب خمر، کیفیت اجرای حد شرب خمر و مسئولیت کیفری شرب خمر صحبت کنیم. اما قبل از هرچیز توضیح می‌دهیم که شرب خمر چیست؟

شرب خمر چیست؟

شرب خمر از اصطلاحات به کار رفته در فقه و حقوق جزا است که به معنی مصرف مشروبات الکلی یا به طور عامیانه شراب خواری می باشد. اگر بخواهیم از نظر لغوی کلمه شرب خمر را بررسی کنیم شرب به معنی نوشیدن و خمر به معنی هر نوع مایعی است که سکر آور یا مستی آور باشد و به نوعی فرد با مصرف آن قوه عقلانی خود را از دست داده و باعث اختلال در کنترل رفتاری و تصمیم گیری او شود. شرب خمر در قوانین جزایی ایران عبارت است از: خوردن مسکر یا همان مایع مست کننده که موجب حد بوده اعم از آنکه کم باشد یا زیاد، مست کند یا نکند و خالص یا نا خالص باشد. با توجه به اینکه در قانون مجازات اسلامی هر نوع مایعی که مست کننده باشد را خمر تلقی کرده و برای آن مجازات حد را تعیین کرده است، به آن معنا است که تفاوتی بین شراب انگور، خرما، کشمش، جو، گندم، ارزن و… وجود ندارد و به موجب قانون، مجازات آن ۸۰ ضربه شلاق است که در ادامه راه های اثبات آن را شرح می دهیم.

نکته مهمی که باید در مورد شرب خمر در نظر داشت، شرب و نوشیدن همواره مورد تایید قانونگذار است ولی تزریق و تدخین مشروبات الکلی نیز موجب مجازات می باشد، بنابراین صرفاً نوشیدن و خوردن مسکرات، شرب خمر محسوب نمی‌شود.

 

مجازات شرب خمر

در قوانین جدید مجازات اسلامی که به تازگی در سال ۹۲ به تصویب رسیده است، در بخش حدود؛ مواد ۲۶۴، ۲۶۵، ۲۶۶ و مواد دیگر در بخش تعزیرات به مجازات جرم شرب خمر پرداخته شده است. در ماده ۲۶۴ قانون جزا، مصرف مسکر از قبیل خوردن، تزریق و تدخین چه کم باشد و چه زیاد یا مایع، مست کند یا نکند، خالص باشد یا مخلوط به گونه ای که آن را از مسکر بودن خارج نکند موجب حد یا همان مجازات است. در تبصره همین ماده خوردن آبجو را نیز اگر مستی هم نیاورد موجب مجازات می داند و در ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی مصرف مسکرات را ۸۰ ضربه شلاق تعیین کرده است و این مجازات فرقی بین زن و مرد ندارد و یکسان اعمال می شود.

در ماده ۷۰۱ اشاره می کند که استعمال مشروبات در اماکن و معابر عمومی علاوه بر ۸۰ ضربه شلاق، مرتکب به حبس از ۲ تا ۶ ماه نیز محکوم می شود.

مجازات شرب خمر برای بار اول چیست؟

قانون برای کسانی که اقدام به ساخت مشروبات الکلی نموده و آن را در بین سایرین پخش می‌نمایند، مجازات‌های مربوط به خود این جرایم را در نظر گرفته و علاوه بر حد شرعی، آن‌ها را مستحق زندان و جرایم نقدی نیز می‌داند. شرب خمر در ملاء عام نیز طبق ماده ۷۰۱ مجازات شرب خمر را علاوه بر حد (شلاق) مستحق زندان و جرایم نقدی دانسته است؛ اما مجازات اصلی شرب خمر طبق ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی حد مصرف مشروبات الکلی ۸۰ ضربه شلاق یا همان تازیانه می‌باشد. با این حساب طبق قانون اگر بخواهیم مجازات شرب خمر برای بار اول را بازگو کنیم، ۸۰ ضربه شلاق حکمی است که قاضی بنا به تشخیص می‌تواند آن را صادر، یا با کمی تخفیف در نظر بگیرد.

مجازات شرب‌ خمر برای بار دوم چیست؟

به موجب ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی مصرف مسکرات و هر نوع ماده مستی آور موجب مجازات است. یعنی مرتکب به ۸۰ ضربه شلاق محکوم میشود. سوء پیشینه برای جرم شرب خمر تا دو سال در سجل کیفری شخص باقی می‌ماند. البته تا قبل از اینکه دادگاه مبادرت به صدور رای نماید می‌توان با انجام مواردی جهت تخفیف مجازات و یا گرفتن برائت مرتکب اقدام نمود. پیشنهاد ما این است که برای بررسی موردی و دقیق پرونده کیفری خود با کارشناسان حقوقی و وکلای پایه یک دادگستری دادسو مشورت نمایید.

مجازات شرب خمر برای بار سوم چیست ؟

طبق ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی: حد مصرف مسکر، ۸۰ ضربه شلاق است و تفاوتی در مجازات مصرف مشروبات الکلی در مرتبه اول، دوم و سوم وجود ندارد و همان ۸۰ ضربه شلاق است.

در ماده ۲۶۶ آمده است که: غیر مسلمان در صورت تظاهر به مصرف مسکر محکوم به حد می‌شود. بنابراین چنانچه کافر شراب را در آشکارا بنوشد مجازات دارد و اگر پنهانی بنوشد مجازاتی ندارد. شرب‌خمر در مرتبه چهارم محکومیت قطعی، حکم اعدام دارد.

مجازات شرب خمر برای بار چهارم

اگر شخصی سه بار مرتکب مجازات شرب خمر گردد و هر بار حکم محکومیت او قطعی گردد و حد(شلاق) بر او جاری شود در بار چهارم مجازات او اعدام است. زیرا به موجب ماده ۱۳۶: هر گاه کسی سه بار مرتکب یک نوع جرم موجب حد شود و هر بار حد آن جرم بر او جاری گردد، مجازات او در مرتبه چهارم اعدام است. تکرار جرم شرب‌خمر: هرگاه کسی چند بار مسکر مصرف کند و حد بر او جاری نشود، اما چنانچه کسی چند بار شرب خمر نماید و هر بار حد بر او جاری گردد، در مرتبه چهارم کشته خواهد شد البته هرگاه محکوم به حد دیوانه یا مرتد (کافر) گردد حد از او ساقط میگردد و دیگر مجازات نمی‌شود.

وکیل شرب خمر

وکیل شرب خمر به پرونده هایی که فرد به مجازات شراب خواری یا مصرف مسکرات متهم شده است رسیدگی می کند، شرب خمر از دو عبارت شرب به معنای نوشیدن و خمر به معنای مستی آور تشکیل شده است و منظور از شرب خمر نوشیدن مشروبات الکلی می باشد که موجب زوال عقل و اختلال در تصمیم گیری می‌شود. مصرف مشروبات الکلی در کشور ما مجازات شلاق دارد و افراد متهم می‌توانند از طریق وکیل شرب خمر با توجه به مستندات پرونده از خود دفاع کنند و رای برائت را از محکمه بگیرند، به همین خاطر ما قصد داریم در این مقاله به طور کامل عناصر جرم شرب خمر و مجازات آن و راه های اثبات آن را شرح دهیم. نکته‌ای که باید به آن دقت کنید این است که تبحر و تجربه یک وکیل متخصص کیفری در این زمینه از اهمیت بسزایی برخوردار است و می‌تواند به نحو چشمگیری از ضایع شدن حقوق شما جلوگیری نماید. بنابراین این موضوع اهمیت بسیار زیادی داشته و پیشنهاد می‌دهیم به هیچ وجه از اهمیت آن غافل نشوید. وکیل شرب خمر در گروه وکلای دادسو میتواند بهترین همراه در مسیر روند پرونده شما باشد.

جریمه نقدی شرب‌ خمر چقدر است؟

آن‌طور که در این مقاله گفته شد مجازات اصلی شرب خمر حد است که آن ۸۰ ضربه شلاق بوده و مصرف علنی آن در معابر نیز علاوه بر مجازات شلاق به ۲ الی ۶ ماه زندان تعیین نموده است ولیکن در ماده ۷۰۲ قانون مجازات اسلامی هرکس مشروبات الکلی را بسازد یا بخرد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا حمل یا نگهداری کند یا در اختیار دیگری قرار دهد، به حبس از ۶ ماه تا یک سال زندان تعیین و تا ۷۴ ضربه شلاق و نیز پرداخت جزای نقدی به میزان پنج برابر ارزش عرف کالای یاد شده محکوم می‌‌شود. در ماده ۷۰۳ وارد نمودن مشروبات الکلی به کشور قاچاق محسوب می‌شود. وارد کننده صرف نظر از میزان آن به ۶ ماه تا ۵ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق و نیز پرداخت جزای نقدی به میزان ده برابر ارزش عرفی کالای مذکور محکوم می‌شود.

در ماده ۷۰۴ : « دایر نمودن محلی برای استعمال مشروبات الکلی و یا دعوت مردم به آنجا، از ۳ ماه تا ۲ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق و یا از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی یا هر دوی آنها محکوم خواهد شد.

مجازات شرب خمر برای افراد زیر سن قانونی

در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ برای سن بلوغ پسر و دختر تعریف متفاوتی ارائه کرده است. اطفالی که از لحاظ شرعی بالغ هستند (سن بلوغ شرعی برای دختر ۹ سال و برای پسر ۱۵ سال تمام قمری است) اما زیر ۱۸ سال سن داشته باشند، حد و قصاص برای آن‌ها اجرا نمی‌شود. به عبارت دیگر شرب خمر در افراد زیر ۱۸ سال مجازاتی از جمله شلاق ندارد. معمولا در کمال عقل و رشد اطفال زیر ۱۸ سالی که مرتکب جرم شده‌اند، شبهه وجود دارد و اگر دادگاه نیز این شبهه را داشته باشد، مجازات حدود و قصاص برای آن‌ها اجرا نمی‌شود یعنی اصلا به این مجازات محکوم نمی‌شوند. همچنین اطفال مبرا از مسئولیت کیفری هستند. بر اساس مصوبه جدید قانون مجازات اسلامی، مجازات‌های تعزیری برای افراد زیر ۱۸ سال با مجازات‌های تعزیری افراد بالای ۱۸ سال متفاوت است.

تخفیف مجازات شرب خمر

سوالی که برای بسیاری از افراد در مورد شرب خمر و مجازات آن وجود دارد، تخفیف در مجازات شرب خمر است. اما حالا این سوال مطرح است که آیا تخفیفی در مجازات‌های مربوط به شرب خمر قابل اجرا است؟ پاسخ این سوال را می‌توان به صورت عناوین سقوط مجازات در قانون جزا یافت که به شرح زیر است. توبه: توبه کردن در شرب خمر می‌تواند تخفیف در مجازات را به همراه داشته باشد. البته باید گفت هر توبه‌ای شامل تخفیف در مجازات حد نمی‌شود و شرایط خاص خود را دارد. توبه در جرایمی که دارای مجازات حدی است (مانند شرب خمر) اگر قبل از اثبات صورت گیرد باعث تخفیف در مجازات می‌شود. جرایم حدی جرایمی هستند که در اسلام برای آن‌ها مجازت تعیین شده است. تفاوت دیگر مجازات حد با تعزیری، در نحوه اجرای آن است به عنوان مثال اگر کسی که تازیانه (شلاق) را می‌زند به قسمتی از بدن مرتکب بخورد (مثلا هنگام تازیانه زدن چشم مرتکب هم  صدمه ببیند) تازیانه زننده مسئول نیست. ولی در اجرای حکم شلاق در مجازات تعزیری در هنگام تازیانه زدن اگر شلاق به جای دیگری از بدن مرتکب اصابت کرد و او صدمه دید شخصی که تازیانه میزند مسئول است و حتی ممکن است ملزم شود به او دیه هم پرداخت نماید.

راه اثبات شرب خمر 

شرب‌خمر به سه طریق اثبات می‌شود:

• اقرار: یعنی خود شخص مصرف کننده در کمال صحت عقل و بلوغ و اختیار ادعا کند که مسکر یا همان مایع مست کننده مصرف کرده است و اقرار در صورتی اعتبار شرعی دارد که نزد قاضی در دادگاه باشد و اقرار در کلانتری و نزد مامور انتظامی اعتباری ندارد.
• شهادت: شرب خمر تنها با شهادت دو مرد عادل ثابت می‌شود که باید شهود عادل ،بالغ، حلال زاده و با ایمان باشند.
• علم قاضی: علم قاضی که یکی از دلایل اثبات جرم است که به جرم خاصی اختصاصی ندارد و به این معنی است که قاضی باید با توجه به قرائن و شواهد موجود مطلع بشود که شخصی مصرف کننده مسکرات بوده یا خیر تا بتواند حکم به محکومیت او صادر کند.

اثبات شرب خمر با تست الکل

ادله اثبات جرم شرب خمر در فقه اسلامی و قانون مجازات ایران، ۲ مرتبه اقرار و با وجود ۲ شاهد آن هم با شرایط خاصی که در متن بالا به آن اشاره شد، ثابت می‌شود و اصولا تست الکل به تنهایی نمی‌تواند حد شرب خمر را اثبات نماید در صورتی که در قانون مجازات اسلامی جدید علم قاضی به عنوان یکی از طرق اثبات جرم از جمله حدود ذکر شده اما علم قاضی می‌بایست بر مبنای یقین حاصل شده باشد و با توجه به اینکه نتایج این دستگاه ها یقین آور نمی‌باشد و اصولا مجازات‌های حدی را با شبهه و شک نمی‌توان اجرا کرد بنابراین به صرف تست الکل نمی‌توان فرد را به مجازات شرب خمر محکوم نمود. بیشتر بخوانید: طلاق توافقی بهتر است یا حق طلاق

آیا مستی مانع مسولیت کیفری است؟

در ماده ۲۱۸ بیان میکند که در جرایم حدی (از قبیل شرب خمر) اگر مجرم ادعای عدم قصد و عدم علم کند یا اینکه ادعا کند که این عمل او با شکنجه و تهدید شدن توسط دیگری انجام شده است ، در این صورت بدون سوگند و بینه (شهود) ، ادعای او پذیرفته می شود . در ماده ۲۱۷ بیان شده است که در جرایم موجب حد مانند شرب خمر، مرتکب در صورتی مسئول است که علاوه بر داشتن علم (یعنی بداند که مشروبات الکلی مصرف می کند و نه مایع دیگر)، شرایط و قصد مسئولیت کیفری به حرمت شرعی رفتار ارتکابی آگاه باشد (یعنی شخص بداند مرتکب عمل حرامی و جرم شده است) و در ماده ۱۵۵ و تبصره آن بیان می‌کند که جهل به حکم، مانع از مجازات مرتکب نیست؛ مگر اینکه تحصیل علم عادتا برای وی ممکن نباشد یا جهل به حکم شرعا عذر محسوب می‌شود. و در تبصره آمده است که جهل به نوع یا میزان مجازات، مانع از مجازات نیست. دادگاه نمی‌تواند نوع و میزان آن را تغییر دهد: در ماده ۲۱۹ ذکر شده است که دادگاه نمی‌تواند نوع، میزان و کیفیت حدود شرعی را تغییر دهد یا مجازات را کم یا ساقط یا تبدیل نماید. از طریق عفو و توبه این مجازات‌ها قابل سقوط، تبدیل یا تقلیل است.

تبصره ۲: هرگاه کسی بداند که خوردن شراب حرام است و آن را بخورد محکوم به حد خواهد شد گرچه نداند که خوردن آن موجب حد می‌شود.

شرب‌ خمر در ماه رمضان

همان‌طور که می‌دانید شرب خمر یعنی خوردن هر نوع مایع مست کننده ای که موجب عدم تعادل و کنترل فرد می‌شود حتی در مصرف بیش از حد آن موجب خواب آلودگی شدید در حد بیهوشی می‌شود. در هر صورت خوردن شراب و یا هر مایعی که موجب مستی شود حرام است و این حرام بودن در ماه مبارک رمضان چند برابر می‌شود. اگر فردی بدون توجه به حرمت ماه رمضان خمر بنوشد، قطعا مورد برخورد جدی قانون گذار قرار می‌گیرد و اگر کسی بر خلاف قوانین جمهوری اسلامی که مبتنی بر فقه اسلامی است عمل کند مورد مجازات قرار خواهد گرفت.  

شرب خمر سو پیشینه

همانطور که می دانید سوء پیشینه یعنی داشتن سابقه جرم در کارنامه کیفری فرد، اما همیشه این سوال مطرح می‌شود که سوء پیشینه شامل چه جرایمی است؟ آیا مرتکب شدن به هر جرمی، سوء پیشینه به دنبال دارد؟ در مورد سوء پیشنه جرم شرب‌خمر باید بدانید که مجازات این جرم ۸۰ ضربه شلاق است و جز جرایمی است که در صورت محکومیت فرد، در سجل کیفری او ثبت می شود و موثر است. شلاق حدی سوء پیشینه محسوب می شود ؛ اما تا چه زمانی؟ در واقع، بهتر است بگوییم که بعضی از افراد به دلیل مرتکب شدن به جرایمی مانند شراب خوردن، زنا، دزدی و … محکوم به شلاق حدی می‌شوند. مجازات شلاق حدی جزء سوء پیشینه افراد محسوب می‌شود؛ اما جزء سوء پیشینه‌های دائم نیست و بعد از یک یا دو سال اثر سوء پیشینه از بین خواهد رفت. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سوء پیشینه شرب‌خمر و چگونگی پاک کردن آن از سجل کیفری با کارشناسان حقوقی ما در ارتباط باشید.

شرب‌ خمر اعدام

مطابق با  مادهٔ ۱۳ قانون مجازات اسلامی ایران جرایم حدی از جمله شرب خمر به این شکل تعریف شده‌است: حد به مجازاتی گفته می‌شود که نوع، میزان و کیفیت آن در شرع مقدس  تعیین شده‌است. به عبارت دیگر حدود و میزان مجازات و کیفیت اجرا و ادلهٔ اثبات جرم شرب خمر در متون فقهی و اسلامی ما آمده و قانونگذار ما مجازات این جرم را به طور کامل از فقه برداشت کرده است که طبق شرع مقدس و قانون مصرف مشروبات الکلی در مرتبه اول، دوم و سوم ۸۰ ضربه شلاق است ولی در صورت حکم به محکومیت قطعی شرب خمر در مرتبه چهارم مجازات آن اعدام است. برای هرگونه مشاوره در زمینه شرب خمر با تیم کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید.

مجازات خوردن مشروب در حین رانندگی

اگر راننده مست باشد و رانندگی کند و در حالت مستی تصادفی اتفاق بیفتد، بر اساس قانون به بیش از دو سوم حداکثر مجازات محکوم میشود. یعنی امکان دارند به بیش از ۵ سال حبس محکوم شود همچنین از یک تا پنج سال از رانندگی محروم شود.

بیمه بدنه رانندگی در حالت مستی

بهتر است توجه داشته باشید اگر راننده مست باشد و رانندگی کند بر اساس بند ۶ ماده ۶ شرایط عمومی بیمه نامه بدنه، بیمه بدنه به ایشان پرداخت نمیشود.

خسارت‌های ناشی از حوادثی که طبق گزارش مقامات ذی‌صلاح به علت مصرف مشروبات الکلی و یا استعمال مواد مخدر یا روان‌گردان توسط راننده موضوع بیمه به وجود آمده باشد پرداخت نمی‌شود.

مجازات دو لیتر مشروب

مجازات دو لیتر مشروب بسته به این که فرد در گذشته خود سابقه کیفری شرب خمر را داشته باشد یا خیر متفاوت است. اگر برای بار اول باشد فرد به پرداخت جریمه نقدی محکوم می‌شود وحکم حبس برای ایشان در نظر گرفته نمی‌شود. اما اگر بیشتر از یک بار ایشان را به جرم شرب خمر یا همراه داشتن مشروبات الکلی دستگیر کرده باشند، علاوه بر پرداخت جریمه نقدی و شلاق، حکم زندان نیز برای ایشان در نظر گرفته می شود.

رفع توقیف خودرو شرب خمر

در کشور ما نوشیدن مشروبات الکلی جرم محسوب شده و مجازات شلاق دارد. چنانچه فردی از مشروبات الکلی و مواد مخدر یا روانگردان در زمان رانندگی یا قبل از آن استفاده کرده باشد، خودرو توقیف و به پارکینگ منتقل می شود. بعد از آن پرونده برای رسیدگی به دادسرا فرستاده می شود و بعد از طی کردن روال اداری و قضایی خاص جرم شرب خمر پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه صالح برای رسیدگی ارسال می شود. در صورت محکومیت معمولا خودرو به مدت دو ماه در پارکینگ متوقف خواهد بود و بعد از آن می توان روال رفع توقیفی خودرو را انجام داد. اگر در زمینه شرب خمر نیاز به مشاوره دارید، می توانید به طور رایگان از مشاوران حقوقی تیم دادسو بهره بگیرید.

سوالات متداول

1. در چه صورتی مجازات شرب خمر اعدام است؟

در صورتی که فرد برای سه بار به حد و مجازات شرب خمر محکوم شود و برای بار چهارم نیز ثابت شود که شرب خمر انجام داده است، حکم اعدام برای وی در نظر گرفته می‌شود.

2. مجازات تکرار شرب خمر چیست؟

مجازات شرب خمر حدی محسوب می‌شود و اگر سه مرتبه حد شرب خمر بر کسی وارد شود برای بار چهارم حکم اعدام برای او در نظر گرفته می‌شود.

3. شرب خمر در انظار عمومی چه مجازاتی دارد؟

برای کسانی که در انظار عمومی شرب خمر می‌کنند، علاوه بر حد شمر خمر (۸۰ ضربه شلاق)، به ۲ تا ۶ ماه حبس تعزیری نیز محکوم می‌شوند.

4. مجازات شرب برای پیروان سایر ادیان چیست؟

غیر مسلمانان بر اساس دین خود عمل کرده و مجازات برای وی در نظر گرفته نمی‌شود.