گرفتن گواهی انحصار وراثت از مهم‌ترین مراحل بعد از فوت است، چون بدون این گواهی امکان تقسیم ترکه یا انتقال اموال متوفی وجود ندارد. گواهی حصر وراثت مشخص می‌کند چه کسانی وارث هستند و سهم هر یک از آن‌ها چقدر است.
برای دریافت گواهی انحصار وراثت باید مدارکی مانند گواهی فوت، شناسنامه وراث و عقدنامه همسر (در صورت وجود) را آماده کرده و درخواست خود را ثبت کنید؛ پس از بررسی مدارک و انتشار آگهی، گواهی صادر خواهد شد.
ناگفته نماند که آشنایی با روند و مراحل انحصار وراثت باعث می‌شود کارها سریع‌تر و بدون مشکل پیش برود؛ وکلای دادسو آماده‌اند تا در تهیه مدارک و گرفتن گواهی انحصار وراثت، همراه شما باشند.
- اخذ گواهی انحصار وراثت و مالیات بر ارث
- بدون نیاز به حضور وراث در هیچ مرحله‌ای
- توسط وکلای متخصص تقسیم ارث
- مشاوره حقوقی رایگان
- برای انجام کار توسط وکلای متخصص دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید
گواهی انحصار وراثت چیست؟
گواهی انحصار وراثت سند رسمی است که به منظور تشخیص هویت ورثه قانونی متوفی و تعیین سهم هر یک از آن‌ها صادر می‌شود. این گواهی پیش‌نیاز انجام هرگونه انتقال مالکیت، برداشت از حساب بانکی یا رسیدگی به اموال و حقوق متوفی است و بدون آن، امکان انجام معاملات حقوقی مربوط به ماترک عملاً میسر نیست.
فیلد های "*" اجباری هستند
گواهی انحصار وراثت چه تفاوتی با دادنامه انحصار وراثت دارد؟
در امور حقوقی و خانواده، اصطلاحات «گواهی انحصار وراثت» و «دادنامه انحصار وراثت» بارها شنیده می‌شود و بین مردم برداشت‌های متفاوتی نسبت به هریک وجود دارد.
بسیاری گمان می‌کنند که این دو اصطلاح معنی و محتوای متفاوتی دارند؛ اما دادنامه همان گواهی انحصار وراثت است و تفاوتی باهم ندارند.
در نمونه دادنامه انحصار وراثت مشخص می‌شوراث قانونی متوفی چه کسانی هستند و سهم هریک چقدر است.
انواع گواهی انحصار وراثت
گواهی انحصار وراثت به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: محدود و نامحدود. تفاوت این دو نوع گواهی عمدتاً بر پایه میزان ارزش ماترک، مراحل اداری و مدت زمان صدور است. انتخاب نوع گواهی بر اساس وجود یا عدم وجود دارایی باارزش متوفی تعیین می‌شود و هزینه صدور بین این دو نوع گواهی معمولاً تفاوتی ندارد:
- انحصار وراثت محدود: این نوع گواهی زمانی صادر می‌شود که مجموع دارایی‌های متوفی کمتر از ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان باشد. صدور این گواهی معمولاً در زمان کوتاه‌تری انجام می‌شود.
- انحصار وراثت نامحدود: اگر ماترک متوفی بیشتر از ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان باشد، وراث باید برای گواهی نامحدود اقدام کنند. فرآیند صدور این نوع گواهی معمولاً طولانی‌تر است، زیرا نیاز به انتشار آگهی و انتظار جهت اعلام ذینفعان احتمالی دارد.
مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت
طبق قانون جدید انحصار وراثت، فرآیند صدور گواهی انحصار وراثت تغییر کرده و برعهده سازمان ثبت احوال کشور قرار گرفته است. این تغییر ساختاری با هدف تسهیل دسترسی وراث و کاهش مراجعه حضوری طراحی شده است.
بدین ترتیب، سامانه سهیم ایجاد شده است تا وراث بتوانند درخواست‌های خود را ثبت کرده، پرونده را پیگیری کنند و به نتایج پرونده دسترسی داشته باشند. طراحی سیستم به گونه‌ای است که دسترسی غیرحضوری ممکن شده و مراجعین می‌توانند بدون حضور در ادارات یا محاکم، وضعیت گواهی را مشاهده و دریافت کنند. همچنین، امکان دریافت مجدد گواهی انحصار وراثت وجود دارد.
مدت زمان صدور و شیوه ابلاغ گواهی انحصار وراثت
صدور گواهی نحصار وراثت از زمان آغاز فرآیند در سامانه ثبت احوال ظرف مدت ۲۰ روز انجام خواهد شد. پس از تکمیل، نتیجه از طریق سامانه وراثت یا درگاه دولت الکترونیک به وراث و سایر ذینفعان ابلاغ می‌گردد تا افراد بتوانند در مراحل بعدی حقوقی و مالی خود اقدام لازم را انجام دهند.
مدارک مورد نیاز جهت دریافت گواهی انحصار وراثت
برای دریافت گواهی انحصار وراثت به مدارک زیر نیاز دارید:
- اصل و کپی گواهی فوت متوفی
- شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث
- اظهارنامه مالیاتی مربوط به اموال متوفی
- وصیت نامه (در صورت وجود)
محتوای گواهی انحصار وراثت
گواهی صادره توسط سازمان ثبت احوال، اطلاعات زیر را دربردارد:
- تعیین وراث و سهم‌الارث هر یک با رعایت مقررات احوال شخصیه: در گواهی، اسامی وراث و نسبت هر کدام از نظر ارث مشخص می‌شود و محاسبه سهم بر اساس ضوابط قانونی ارائه می‌گردد.
- بررسی وجود وصیت نامه رسمی: سامانه وضعیت وجود یا عدم وجود وصیت نامه رسمی را بررسی می‌کند و در صورت وجود، مشخصات وصی و موصی‌له در گواهی قید می‌شود تا آثار حقوقی آن شفاف باشد.
- اطلاع از مهلت و مرجع اعتراض و نحوه قطعیت گواهی: گواهی حاوی اطلاعات مربوط به مدت زمانی است که وراث یا اشخاص ذینفع می‌توانند نسبت به محتویات آن اعتراض کنند و همچنین مرجعی که به این اعتراض‌ها رسیدگی می‌کند، معرفی می‌گردد.
افراد صالح برای ارائه دادخواست اعتراض به گواهی انحصار وراثت
افرادی که می‌توانند به گواهی انحصار وراثت اعتراض کنند، به شرح زیر هستند:
- وراث قانونی: کسانی که طبق قانون مستقیماً مشمول ارث هستند، حق دارند به گواهی صادره اعتراض کنند. نیازی به اقدام هم‌زمان همه وراث نیست؛ اقدام یک یا چند نفر از وراث کافی است.
- ذینفعان دیگر: هر شخص یا نهادی که منفعت قانونی یا مادی در اموال متوفی داشته باشد نیز می‌تواند اعتراض کند. این امر شامل طلبکاران، وصی یا اشخاصی است که به موجب اسناد حقوقی منافع معینی دارند.
- دادستان: مطابق حدود قانونی، نماینده عمومی دادگستری نیز می‌تواند در مواردی که مصلحت عمومی یا حقوق معینی در خطر باشد، ورود کند.
- نماینده حقوقی (وکیل): اشخاص می‌توانند وکالت در اقامه دعوا یا پیگیری اعتراض را به وکیل خانواده بسپارند تا امور دادرسی و تنظیم لایحه‌ها و ادله به شکل حرفه‌ای انجام شود.
نحوه اعتراض به گواهی انحصار وراثت
با وجود اهمیت این سند در تملک و انتقال اموال متوفی، احتمال بروز اختلاف یا خطا در صدور آن وجود دارد و اشخاص ذینفع می‌توانند نسبت به محتوا یا آثار گواهی اعتراض کنند.
هرگاه شخصی حق ارث را برای خود احراز بداند، اما نامش در گواهی ذکر نشده یا بالعکس، نام فردی بی‌جهت به عنوان وارث منعکس شده باشد، می‌تواند به گواهی اعتراض کند. این نوع اعتراض معمولاً مستلزم ارائه اسناد هویتی و نسبت خانوادگی است.
همچنین، در مواقعی که نسبت مانند همسری یا فرزندخواندگی مورد اختلاف باشد، ادعای نسبت حقیقی به متوفی می‌تواند مبنای اعتراض قرار گیرد و نیاز به دلایل مستند و گواهی‌های معتبر دارد.
به علاوه، اگر وصیت‌نامه‌ای معتبر وجود داشته باشد که در جریان رسیدگی اولیه یا صدور گواهی لحاظ نشده باشد، ذینفعان می‌توانند اعتراض کنند تا ارزیابی اثر وصیت و تطبیق آن با مقررات ارث انجام پذیرد.
گرفتن گواهی انحصار وراثت به کمک وکیل متخصص
دریافت سهم الارث و گواهی انحصار وراثت، مراحل پیچیده‌ای دارد که باید از تمامی آن‌ها مطلع باشید. در صورتی که اطلاعات کافی در مورد مراحل و شرایط انحصار وراثت ندارید، بهتر است به یک وکیل مجرب وکالت بدهید تا همه کارها را از جانب شما انجام بدهد.
حضور یک یا همه وراث متوفی در خارج از ایران هم می‌تواند از مشکلات انحصار وراثت باشد که دادن وکالت به وکیل پایه یک دادگستری می‌تواند کار را ساده‌تر پیش ببرد. در واقع، نیازی به حضور وراث برای گرفتن گواهی انحصار وراثت و تقسیم اموال نیست و با وکالت‌دادن به یک وکیل، می‌توان همه کارها را به راحتی پیش برد.
جمع بندی
برای اینکه بتوانید به سهم الارث خود دست یابید، ابتدا باید گواهی انحصار وراثت را دریافت کنید. در این مقاله، در مورد نحوه و شرایط گرفتن این گواهی صحبت کردیم و دریافتیم که کمک‌گرفتن از یک وکیل مجرب و ماهر می‌تواند روند گرفتن گواهی را بسیار ساده‌تر و کوتاه‌تر کند.
چنانچه نیاز به بررسی پرونده، تنظیم دادخواست یا دفاع حقوقی در خصوص گواهی انحصار وراثت دارید، مؤسسه حقوقی دادسو آماده ارائه مشاوره و وکالت تخصصی است. برای دریافت راهنمایی دقیق و ارزیابی مدارک خود، با کارشناسان دادسو تماس بگیرید تا مراحل قانونی به صورت حرفه‌ای و سریع پیگیری شود.
سؤالات متداول
گواهی انحصار وراثت چیست؟
گواهی انحصار وراثت سندی است که وراث متوفی و سهم الارث هر یک از آن‌ها را مشخص می‌کند.
چطور می‌توانیم درخواست گواهی انحصار وراثت بدهیم؟
شما می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت سهیم، درخواست گواهی انحصار وراثت را ثبت کنید.
آیا بدون گرفتن گواهی انحصار وراثت، می‌توانیم اموال متوفی را بفروشیم؟
خیر؛ ابتدا باید انحصار وراثت انجام شود.
آیا برای گرفتن گواهی انحصار وراثت باید تمام وراث حضور داشته باشند؟
خیر؛ حضور تنها یک وارث برای گرفتن گواهی انحصار وراثت کافی است. همچنین، تمامی وراث می‌توانند به یک وکیل وکالت بدهند تا پرونده را از جانب آن‌ها پیگیری کند.
