شرط تنصیف دارایی در طلاق

تنصیف در معنای لغوی به معنای نصف کردن است. تنصیف دارایی در زمان طلاق یعنی نصف کردن اموال زوج با زوجه در زمان طلاق. ولی این شرط به راحتی محقق نمی‌شود و شرایط خاصی برای تحقق این موضوع وجود دارد که در صورت رعایت نشدن این شروط تنصیف دارایی در طلاق اتفاق نمی‌افتد.

در این مقاله ما به صورت کامل و حقوقی تنصیف اموال در زمان طلاق، شروط اصلی محقق شدن تنصیف دارایی، نحوه مطالبه آن و شروط ضمن عقد را بررسی می‌کنیم. بهتر است قبل از رسیدگی به موضوع تنصیف کمی راجع به شروط ضمن عقد توضیح دهیم. چرا که تنصیف دارایی یکی از شروط ضمن عقد است.

شروط ضمن عقد

بهتر است بدانید که ازدواج عقد قانونی است و در طی آن حق و حقوق و تکالیفی هم برای خانم و هم آقا تعیین می‌شود. که در پی این حق و حقوق خانم و آقا می‌توانند اقدامات مختلفی انجام دهند. برای مثال در زمان عقد خانم حقوقی مانند حق تحصیل، حق خروج از کشور، حق کار و یا حتی حق خروج از منزل را از دست می‌دهد در ازای آن حق و حقوق مالی مثل مهریه و نفقه را بدست می‌آورد. آقا وکالت در طلاق را بدست می‌آورد و میتواند در هر زمان اقدام برای طلاق همسرش بکند. ولی خانم تحت شرایط خاصی که به آن شروط ضمن عقد می گویند می‌تواند اقدام به طلاق بکند.

 شرط تنصیف دارایی در زمان طلاق در شروط ضمن عقد

همانطور که گفتیم خانم در حالت عادی حق طلاق ندارد و بر حسب شروط ضمن عقد طی شرایط پیش آمده خاصی می‌تواند اقدام به طلاق کند. برای مثال اگر آقا به 5 سال زندان یا بیشتر محکوم شده باشد، اگر نفقه را به مدت 6 ماه بدون علت و دلیل موجه پرداخت نکند، اگر آقا دارای شغلی باشد که در حد شان و منزلت خانم نباشد، اگر آقا اعتیاد داشته باشد به طوری که در برابر ترک کردن مقاومت کند، اگر اقا شرایط زندگی را برای خانم طوری کند که ادامه زندگی بسیار سخت و همراه مشقت باشد، اگر آقا بدون اجازه خانم ازدواج مجدد کرده باشد، اگر آقا به مریضی لاعلاج مبتلا شده باشد و … خانم می‌تواند اقدام به طلاق کند.

پس بهتر است که قبل از عقد خانم و آقا مذاکراتی در خصوص این شروط ضمن عقد داشته و نگاه دقیقی به حق و حقوق یکدیگر داشته باشند. چرا که پس از جاری شدن صیغه ازدواج و امضای شروط خانم و آقا در برابر این قرارداد مسئول هستند. یا اینکه می‌توانند از عاقد در دفتر ثبت ازدواج  بخواهند تمام شروط را به صورت واضح برای شما توضیح دهند.

بیشتر بخوانید: حق حبس زوجه چیست؟

تنصیف دارایی زوج

همانطور که گفتیم تنصیف دارای یکی ازشروط ضمن عقد است که در زمان جاری شدن صیغه ازدواج خانم و آقا آن را امضا می‌کنند. ماهیت این موضوع حمایت از خانم‌ها برای بعد از طلاق است. اگر از نظر حقوقی بخواهیم این شرط را بررسی کنیم باید بدانیم که اگر طلاق از جانب خانم باشد یا طلاق به صورت توافقی باشد این شرط محقق نمی‌شود. فقط در صورتی که طلاق از طرف آقا باشد این شرط به مرحله اجرا می‌رسد.

تنصیف دارایی در طلاق توافقی

همانطور که گفته شد شرط تنصیف دارایی در طلاق توافقی به صورت پیش فرض وجود ندارد و حتی اگر زوجین شرط تنصیف اموال در زمان عقد را امضا کرده باشند، فقط زمانی این شرط عملی می شود که طلاق از طرف آقا باشد. برای اینکه شرط تنصیف دارایی در طلاق توافقی اجرا شود، زوجین باید در زمان امضای شرط قید کنند که شرط تنصیف دارایی در صورت وقوع طلاق توافقی هم اجرا می شود.

بیشتر بخوانید: تقسیم اموال مرد در طلاق توافقی

شرایط تنصیف دارایی در طلاق

اولین شرط محقق شدن شرایط تنصیف دارایی در طلاق این است که طلاق از طرف آقا باشد. در صورتی که خانم از آقا وکالتی داشته باشد که کارهای طلاق را پیش ببرد چون خانم وکیل و اقا موکل محسوب می‌شود پس باز هم این شرط اجرا می‌شود.

شرط بعدی این است که حتما باید طلاق صورت بگیرد. یعنی قبل از جاری شدن صیغه طلاق مثلا در مدتی که خانم و آقا با هم زندگی می‌کنند این شرط اجرا نمی‌شود.

طلاق به دلیل تخلف خانم در امور زناشویی نباشد. به این منظور که خانم تمکین خاص و عام را به صورت کامل انجام داده باشد در غیر این صورت نصف اموال بعد از طلاق به ایشان تعلق نمی‌گیرد. شرط بعدی که باید رعایت شود این است که فقط نصف اموال بعد از طلاق به خانم می‌رسد. امکان دارد که کمتر از نصف هم تقسیم شود ولی امکان تقسیم بیشتر از نصف اموال وجود ندارد.

شرط تنصیف اموال فقط شامل اموالی می‌شود که آقا بعد از ازدواج بدست آورده نه اموالی که از قبل از ازدواج هم داشته.

این شرط شامل اموال مفقود شده یا از بین رفت نمی‌شود. برای مثال اگر آقا خودرویی داشته که به سرقت رفته باشد شامل این شرط نمی‌شود. اموالی که در زمان طلاق باشند شامل تنصیف می‌شوند.

چطور تنصیف اموال را می‌توان مطالبه کرد؟

اگر خانم و آقا شرط تنصیف دارایی را در سند ازدواج امضا کرده باشند و طلاق از جانب آقا باشد، وقتی که ایشان دادخواست طلاق را به دادگاه تقدیم کرد خانم میتواند استعلام اموال آقا را گرفته باشد و اموال لیست اموال مشخص را در جلسه دادرسی تحویل دهد تا اموال آقا کارشناسی شود و دادگاه این موضوع را رسیدگی کند.

بیشتر بخوانید: طلاق با داشتن حق طلاق چگونه است؟

چرا این شرط به مرحله اجرا نمی‌رسد؟

دلیل اولی که این شرط به مرحله اجرا نمی‌رسد عدم آگاهی خانم و آقا از وجود این شرط است. برای اینکه اطلاعی ازین شرط ندارند اقدامی هم برای مطالبه آن صورت نمی‌گیرد. دلیل بعدی آن مشکل اجرائی آن در انتقال نصف اموال مرد است. همانطور که در پاراگراف‌های قبل‌تر توضیح دادیم فقط امکان انتقال نصف دارایی است نه بیشتر از آن. علت بعدی می‌تواند انصراف مرد باشد. یعنی وقتی مرد درخواست طلاق داد و درمرحله دادرسی خانم دادخواست تنصیف اموال را تنظیم کرد، آقا از طلاق منصرف می‌شود و پروسه طلاق متوقف می‌شود. همینطور در مواقعی که خانم اطلاعی از اموال آقا ندارد یا قبل از درخواست خانم آقا اموالش را به نام شخص دیگری زد، این شرط به مرحله اجرا نمی‌رسد.

تنصیف دارایی و مستثنیات دین

مستثنیات دین بیشتر در حوزه پرداخت و وصول مهریه مطرح می شود و ارتباط چندانی با تنصیف دارایی در زمان طلاق ندارد. اما در مورد تنصیف دارایی هم مستثنیاتی وجود دارد که شامل شرط تنصیف نمی شوند. مانند اموالی که آقا و یا حتی خانم قبل از عقد با همسرشان بدست آورده اند. همینطور اموالی که به عنوان ارثیه به زوج یا زوجه رسیده باشند هم شامل شرط تنصیف اموال زوج نمی شوند.

بیشتر بخوانید: توقیف اموال برای مهریه

تنصیف اموال در زمان طلاق

در صورتی که امکان اجرای شرط تنصیف اموال در زمان طلاق وجود داشت. قاضی پرونده اموال زوج را بررسی خواهد کرد و لیستی از اموالی که امکان تنصیف اموال را دارند از طرف دادگاه اعلام خواهد شد. بعد از حکم قطعی دادگاه زوجین باید نسبت به اجرای شرط تنصیف اموال در زمان طلاق اقدام کنند.

سوالات متداول