شکایت علیه پزشک چگونه صورت می‌گیرد؟ همگی افراد جامعه کم‌وبیش بر محیط پیرامون خود تأثیر گذاشته و بسته به مهارت، علاقه و نیاز خود، مسئولیت‌ها و رسالت‌هایی را بر عهده می‌گیرند. دراین‌بین، مسئولیت‌هایی وجود دارند که چندان خطیر و حساس نیستند و انجام آن‌ها، چالش زیادی را برای فرد ایجاد نمی‌کنند، اما گاه نقش‌ها و وظایفی بر دوش افراد قرار می‌گیرد که بسیار حیاتی و سرنوشت‌ساز هستند وهر از گاهی، آن‌ها را در تنگنا و مخمصه قرار می‌دهند. مسئولیت‌هایی که با جان انسان‌ها، حقوق آنان، ثروت و دارایی افراد و سلامتی جسمی و روانی بشریت ارتباط مستقیم دارند که ملاحظه و مراقبت از آن‌ها و پروا از آسیب‌زدن به این موارد امری حیاتی است.
یکی از این پیشه و مسئولیت‌ها که رابطه تنگاتنگی با سلامتی جسمی و بهداشت روانی انسان‌ها دارد، طبابت و درمانگری است که اشتغال به آن، مسئولیت سنگینی را برای طبیب به همراه دارد. به همین دلیل گهگ اه دیده می‌شود که برخی اقدامات پزشک یا سهل‌انگاری‌های وی، چه از روی غرض باشد و چه سهوی، او را در کش‌وقوس‌ها حقوقی و درگیری‌های قضایی گرفتار کرده و شکایت علیه پزشک و نهایتا جبران خسارت را به‌دنبال خواهد داشت. اگرچه این خسارت، مشکل به‌وجود آمده را حل نمی‌کند اما شخص آسیب‌دیده را تا حدی خشنود کرده و از درد او می‌کاهد.
انواع جرایم و تخلفات پزشکی
خطاهای پزشکی ممکن است ازروی‌عمد باشد و با برنامه قبلی رقم بخورد یا بدون غرض و به‌گونه‌ای سهوی حادث شوند. درهرحال، قانون برای برقراری عدالت و حراست از حقوق این آسیب‌دیدگان، تدابیری اندیشیده است و بسته به نیت، انگیزه، دلیل، شدت و دفعات وقوع خطا توسط پزشکان، جرایم و مجازات‌هایی را برای آن‌ها مقرر کرده که مراجع و اماکنی برای پیگیری، رسیدگی و تعیین حد این مجازات‌ها، در نظر گرفته شده است. به‌منظور درک بیشتر قصور پزشکی، می توانید مقاله جرایم و تخلفات پزشکی را مطالعه کنید.
مراجع دارای صلاحیت رسیدگی به پرونده شکایت از پزشک
درصورتی‌که عارضه‌ای بر اثر سهل‌انگاری یا خطای پزشک در طی دوران درمان و معالجه روی دهد، فرد قربانی یا نماینده قانونی او، می‌توانند اقامه دعوا کرده و به جبران خسارت وارده و دریافت دیه از پزشک برآیند. بدین منظور در بدو امر و به‌عنوان نقطه آغازین این مسیر، فرد آسیب‌دیده یا شخص مورد اعتماد وی، با درنظرگرفتن نوع و شدت عارضه و دلیل احتمالی وقوع آن، باید به یکی از مراجع دارای صلاحیت رجوع کرده و اقدام به شکایت و اخذ حقوق خود نماید. همچنین برای انجام اقدامات اولیه می‌توان از طریق سامانه شکایت از پزشکان تهران نیز اقدام نمود.
شکایت از پزشک در دادسرای جرایم پزشکی
[su_highlight background=”#fffa99″]یکی از اصلی‌ترین نهادها که به رخدادهایی از قبیل قصور پزشکی رسیدگی می‌کند، مرجعی به نام دادسرای جرایم پزشکی است که در جهت رسیدگی دقیق و موشکافانه به این مسائل به کار گرفته می‌شود.[/su_highlight] این مرجع که در تهران و کلان‌شهرهای مهم کشور مشغول به فعالیت هستند، پس از ثبت شکایت مراجعه‌کننده و گردآوری مدارک و ادله متقاضی مبنی بر وقوع تخلف، تمامی قرائن و مدارک را برای بررسی تخصصی‌تر، به کمیسیون پزشکی ارجاع می‌دهد.
کمیسیون مربوطه نیز به پشتوانه از تجربه و دانش اعضای خبره و متخصص خود و تفحص از مدارک و شواهد موجود، دیدگاه خود را درباره وقوع یا عدم وقوع قصور به دادسرای جرایم پزشکی ارائه داده و دادسرای مربوطه با احضار بیمار و پزشک و رصد دلایل و مدارک آن‌ها، عدم حادث شدن قصور پزشکی را اعلام کرده و در غیر این صورت کیفرخواستی مبنی بر حدوث خطای پزشکی صادر و از دادگاه، پیگیری پرونده را استدعا خواهد داشت.
شکایت علیه پزشک در دادسرای انتظامی سازمان نظام‌پزشکی
از دادسرای انتظامی سازمان نظام‌پزشکی، می‌توان به‌عنوان دیگر مرجع قضائی که وظیفه رسیدگی به تخلفات پزشکان را دارد یادکرد. این مرجع با بهره‌بردن از اختیاراتی که به‌موجب قانون به وی محول شده است، در صورت احراز وقوع تخلف، گستره وسیعی از جریمه‌ها را برای پزشکان متخلف در نظر می‌گیرد و باتوجه‌به میزان و دفعاتی که تخلف پزشکی روی داده و شکایت علیه پزشک صورت گرفته باشد از توبیخ تا باطل کردن پروانه طبابت را برای متخلفین مقرر می‌کند.
مبادرت به انجام رفتارهای خارج از عرف طبابت، سرپیچی از رعایت نرخ‌ها و تعرفه‌های قانونی، عدم توجه به مبانی علمی و قانونی حین معالجه، عدم اعتنا به قواعد و اصول شرعی، سرباز زدن از پذیرش بیماران اورژانسی، سهل‌انگاری در امر طبابت، آشکار ساختن امراض بیماران، گزاف‌گویی و تظاهر به‌منظور جذب بیمار، تحویل داروهای غیر اصل به‌جای اصلی، برخورد ناپسندیده و دور از ادب کادر درمانی، از جمله تخلفاتی است که در صورت مشاهده آن‌ها، می‌توان با مراجعه به دادسرای انتظامی سازمان نظام‌پزشکی، برخورد قانونی با پزشک متخلف را از آن دادگاه درخواست کرد.
شکایت از پزشک در دادگاه‌های عمومی
دادگاه‌های عمومی بخشی دیگر از بار رسیدگی به تخلفات پزشکان را به دوش می‌کشند. این دادگاه‌ها با ارجاع مدارک و مستندات قانونی به پزشکی قانونی، عارضه به وجود آمده را به شیوه‌ای موشکافانه وارسی کرده و با بررسی ادله و مدارک پرونده، بر وقوع یا عدم وقوع تخلف پزشکی صحه می‌گذارند.
شکایت علیه پزشک در شورای حل اختلاف
شوراهای حل اختلاف در هر شهر به‌منظور تلطیف و ملایم ساختن تنش میان افراد و گروه‌ها پی‌ریزی شده‌اند. اختلاف میان پزشکان و مردم و یا پزشکان با یکدیگر، در این مرجع نیز قابل‌پیگیری است؛ اما باید در نظر داشت که میزان خسارت احتمالی در پرونده موردبحث باید کمتر از پنج میلیون تومان باشد تا از حدود اختیارات این مرجع خارج نشود.
شکایت از پزشک در سازمان تعزیرات حکومتی
سازمان تعزیرات حکومتی در کنار سایر وظایف و مسئولیت‌های قضائی خود، در برخی زمینه‌های معین و معدود، پاسخگوی اشخاصی است که از پزشک و یا کادر درمانی خود گله و شکایت دارند و به‌موجب قانون، صلاحیت پیگیری شکایت علیه پزشکان در پاره‌ای از موارد، بر عهده آنان نیز هست. اجتناب از قبول بیماران اورژانسی و خدمات‌رسانی به آن‌ها، تأسیس مؤسسه پزشکی توسط افراد فاقد پروانه و مجوز لازم، بهره‌گیری از اشخاص غیرمتخصص در کادر درمانی خود و … مواردی است که در صورت برخورد با آن‌ها، می‌توان با مراجعه به سازمان تعزیرات حکومتی، درخواست بررسی این تخلفات را داشت.
مدارک موردنیاز برای شکایت علیه پزشک
به‌موجب تسهیل در طی‌کردن مراحل قضائی و افزایش سرعت در امور حقوقی، سامانه‌ای به‌عنوان سامانه ثنا راه‌اندازی شده است که ایجاد حساب و ثبت مشخصات در این سامانه برای تمامی افراد ضروری و رهگشا است. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و ثبت ثنا در سامانه قوه قضائیه، نقطه آغازین و سنگ بنای شکایت علیه پزشک قرار داده می‌شود.
پس از ایجاد حساب کاربری در سامانه ثنا، حال نوبت به گردآوری مدارک و مستنداتی می‌شود که به نحوی بیانگر وجود قصور و یا تخلف در روند درمان، توسط پزشک یا کادر درمانی بوده است. از جمله متداول‌ترین مدارک لازم برای شکایت از پزشک، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمامی تصاویر گرفته شده یا ضبط شده از بیمار یا ناحیه وقوع عارضه، پیش از عمل و پس از آن و نیز کلیه عکس‌های رادیولوژی و ام‌آرآی ، که به‌صورت فیزیکی یا در قالب لوح فشرده قابل‌ارائه باشد، به‌خصوص در مواردی که هدف شکایت از پزشک زیبایی است.
- پرونده‌های پزشکی، دفترچه درمانی و نسخ تجویزی توسط پزشک که حاوی اطلاعات راهبردی باشد.
- صورت‌حساب‌های واریزی و فیش‌های پرداختی و نیز پرینت حساب بیمار و تراکنش‌های او که حاکی از جابه‌جایی مبلغ نامتعارف به پزشک باشد.
- کلیه مراودات، تماس‌ها و اطلاعات ارسالی از طریق نامه، فکس و یا تلفن همراه که دربردارنده پیام‌ها، تصاویر، مبالغ و فایل‌های صوتی باشد.
بهترین زمان شکایت از پزشک
[su_label type=”important”]باید در نظر داشت که بهترین زمان شکایت از پزشک، درست پس از وقوع آن عارضه و پیش از بهبود و تحلیل رفتن آثار آن صدمه است، به‌نحوی‌که هنوز آثار برجای‌مانده از آن چشمگیر و قابل‌توجه باشد تا بتوان در مراجع قانونی نسبت به آن اقامه دعوا کرد.[/su_label]
پس از ثبت حساب در سامانه ثنا و همگام با آن، جمع‌آوری مستندات و مدارک حاکی از حادث شدن قصور و تخلف پزشکی و با دردست‌داشتن اصل کارت ملی و تصویر آن و همچنین اصل و تصویر شناسنامه و همچنین پرونده پزشکی و ادله گردآوری‌شده توسط بیمار، می‌توان با حضور در یکی از مراجع ذی‌صلاح، مراحل قانونی این روند حقوقی را طی و به سرانجام رسانید.
به دلیل پیچیدگی و گستردگی مسائل و جنبه‌های حقوقی شکایت علیه پزشک و حساسیت موضوع برای پزشک به جهت حفظ آبرو و سابقه وی در میان سایر پزشکان و بیماران و تأثیر اثبات قصور و یا عدم آن، بر آینده شغلی پزشک، رسیدگی و وارسی پرونده‌های پزشکی با وسواس خاص و دقت بالایی انجام می‌گیرد که مدت رسیدگی به آن را در حالت عادی به حدود دو ماه می‌رساند.
وکیل برای شکایت کردن از پزشک
امروزه مسائل متعددی در امر پزشکی به‌خصوص در امور زیبایی رخ می‌دهد که بیمار را وادار به شکایت علیه پزشک می‌کند. شاکی می‌تواند با داشتن مدارک و استنادات در دادگاه ویژه دادخواست خود را ثبت کند و قصور پزشکی را به اثبات برساند. در این زمینه بهتر است از یک وکیل حقوقی کمک گرفته شود تا مراحل با سرعت بالایی پیش رود. همچنین در این باره پیشنهاد می‌کنیم مقاله “وکیل دفاع از پزشک” را مطالعه کنید.
سوالات متداول:
[su_accordion][su_spoiler title=”برای شکایت از پزشک به چه مدارکی نیاز است؟” open=”no” style=”default” icon=”plus” anchor=”” anchor_in_url=”no” class=””]تمامی تصاویر از اعضای مجروح شده همچون سی تی اسکن و رادیولوژی، دفترچه درمانی و نسخه پزشک، صورت حساب واریزی و کلیه مراودات با پزشک[/su_spoiler] [su_spoiler title=”شکایت از پزشک در چه مراجعی صورت می‌گیرد؟” open=”no” style=”default” icon=”plus” anchor=”” anchor_in_url=”no” class=””] دادگاه عمومی، شورای حل اختلاف و تعزیرات حکومتی[/su_spoiler] [su_spoiler title=”بهترین زمان برای شکایت از پزشک چه زمانی است؟” open=”no” style=”default” icon=”plus” anchor=”” anchor_in_url=”no” class=””] درست پس از وقوع آن عارضه و پیش از بهبود و تحلیل رفتن آثار آن صدمه است، به‌نحوی‌که هنوز آثار برجای‌مانده از آن چشمگیر و قابل‌توجه باشد. [/su_spoiler][/su_accordion]
