حق حبس در دوران عقد چیست؟

حق حبس به زن این امکان را می‌دهد تا در صورت عدم دریافت مهریه، از تمکین در برابر همسر خود امتناع کند.

به عبارت دیگر، زن می‌تواند تا زمان دریافت کامل مهریه خود، از انجام وظایف زناشویی خودداری نماید. این حق، نوعی اهرم فشار قانونی برای زن به شمار می‌رود تا از حقوق مالی خود در ازدواج محافظت کند.

مؤسسه حقوقی دادسو با بهره‌گیری از بهترین وکیل مهریه و ارائه مشاوره‌های تخصصی در زمینه حقوق خانواده، آماده پاسخگویی به سؤالات شما و ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه است.

حق حبس چیست؟

با توجه به ماده 1085 قانون مدنی، زن می تواند تا مهریه او تسلیم نشده است، از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد، امتناع کند، مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود. یکی از مظاهر بارز قاعده «عدل و انصاف» حق حبس است.

به بیان ساده، زن می‌تواند تا زمانی که مهریه او کامل پرداخت نشده است، وظایف زناشویی خود را انجام ندهد و از شوهرش تمکین نکند.

حق حبس در دوران عقد چیست؟

خانم طبق قانون از یک لحظه بعد از عقد می‌تواند از این حق خود استفاده کند.

در صورتی که خانم برای به اجرا گذاشتن مهریه اقدام کند، آقا چاره‌ای جز پرداخت مهریه نخواهد داشت؛ مگر با اثبات مواردی که این حق زوجه را ساقط می‌کند.

حق حبس چگونه ساقط میشود؟

در صورتی که خانم و آقا توافق کرده باشند که مهریه خانم برای مثلاً دو سال پس از عقد پرداخت شود و آقا در این دو سال درخواست رابطه از خانم را داشته باشد، از ایشان ساقط می‌شود.

همچنین، اگر خانم قبل از اقدام برای حق حبس برای ایجاد رابطه با همسرش اقدام کند، این حق از ایشان ساقط می‌شود.

طبق ماده 1086 قانون مدنی، اگر زن قبل از اخذ مهر، به اختیار خود به ایفاى وظایفى که در مقابل شوهر دارد، قیام نمود، دیگر نمى‌تواند از حکم ماده قبل استفاده کند. مع ذالک حقى که براى مطالبه مهر دارد، ساقط نخواهد شد.

شرایط اجرا شدن حق حبس

همان‌طور که گفتیم، برای اجرا شدن هر قانونی، نیاز به یک‌سری شروط است؛ یعنی تا اتفاق نیفتادن آن شروط قانون اجرا نمی‌شود.

برای این‌که خانم بتواند از این حق خود استفاده کند هم باید یک‌سری شروط را داشته باشد:

مهریه حال یا به وعده باشد

مهریه می‌توان حال یا به وعده باشد؛ به این معنی که آقا بعد از جاری شدن صیغه طلاق یا بعد از گذشت مدتی مشخص ملزم به پرداخت آن باشد.

در شرایطی که مهریه حال باشد، خانم می‌تواند در صورت وجود شرط دیگر بعد از عقد از اختیار حبس استفاده کند؛ ولی اگر مدت‌دار باشد، خانم باید از همسرش تمکین کرده و نمی‌تواند از حقش استفاده کند، مگر اینکه آقا درخواست تمکین از همسرش نداشته باشد.

رابطه زناشویی برقرار نشده باشد

اگر خانم بعد از جاری شدن صیغه عقد راضی به انجام رابطه زناشویی شود، دیگر نمی‌تواند از حق حبسش استفاده کند و حق از گردن ایشان ساقط می‌شود.

طلاق از جانب خانم در دوران حق حبس

در صورتی که خانم وکالت در طلاق داشته باشد، هر زمانی که بخواهد، می‌تواند برای طلاق اقدام کند.

با این حال، برای طلاق از جانب خانم بدون وکالت‌نامه طلاق، اگر خانم بتواند شروط عسروحرج را ثابت کند؛ می‌تواند برای اختیار حبس و طلاق اقدام نماید.

حق حبس زن و ازدواج مجدد شوهر

اگر زن به این حق خود استناد کند و از تمکین خودداری نماید، مرد نمی‌تواند به اجبار او را به زندگی مشترک بازگرداند.

با این حال، قانون‌گذار به مرد این اجازه را داده است که در صورت داشتن شرایطی خاص، از دادگاه تقاضای تجویز ازدواج مجدد کند.

یکی از مهم‌ترین این شرایط، داشتن استطاعت مالی کافی برای تأمین زندگی دو همسر است.

اگر دادگاه تشخیص دهد که مرد توانایی مالی لازم را دارد و می‌تواند به طور عادلانه بین دو همسر رفتار کند، ممکن است مجوز ازدواج مجدد را صادر کند.

حق حبس زن و طلاق از جانب آقا

اگر دادخواست طلاق از طرف مرد به دادگاه ارائه شود و زن در گذشته به حق حبس خود استناد کرده باشد، مهریه زن همچنان به قوت خود باقی است و مرد ملزم به پرداخت آن خواهد بود.

با این حال، شرط تنصیف اموال (نصف‌شدن اموال شوهر پس از طلاق) که معمولاً در عقدنامه‌ها درج می‌شود، به زن تعلق نخواهد گرفت.

حق حبس و نفقه در دوران عقد

خانم می‌تواند از حق حبس خود استفاده کرده و نفقه را نیز دریافت کند. در صورتی که شرایط استفاده از حق حبس برقرار باشد، خانم ناشزه محسوب نمی‌شود و نفقه به ایشان تعلق می‌گیرد.

نکات مهم در مورد حق حبس خانم

آقا نمی‌تواند خانم را مجبور به تمکین خاص یا عام کند؛ یعنی خانم تحت هیچ شرایطی مجبور به انجام رابطه یا انجام امور مربوط به تمکین عام نیست.

در صورتی که قسط بندی مهریه انجام شود تا پایان اقساط مهریه، خانم می‌تواند از حق حبسش بهره ببرد.

خانم در زمان حق حبس، ناشزه محسوب نمی‌شود و آقا باید نفقه ایشان را به صورت کامل پرداخت کند و در صورت پرداخت نکردن نفقه، خانم می‌تواند از ایشان شکایت کند.

بر اساس ماده 642 قانون مجازات اسلامی، اگر مرد استطاعت مالی داشته باشد و نفقه همسرش را در صورت تمکین پرداخت نکند، به سه ماه و یک وز تا پنج ماه حبس محکوم می‌شود.

جمع بندی

حق حبس در ازدواج، حقی قانونی است که به زن این امکان را می‌دهد تا زمان دریافت کامل مهریه، از انجام وظایف زناشویی خودداری کند.

مؤسسه حقوقی دادسو با بهره‌گیری از وکلای مجرب و متخصص در زمینه حقوق خانواده، آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای و وکالتی به شما عزیزان در زمینه مسائل مربوط به حق حبس و سایر مسائل حقوقی خانواده است.

سؤالات متداول