ماترک متوفی چیست؟

ماترک متوفی چیست و چه اموالی را شامل می‌شود؟ در اصطلاح حقوقی، ماترک به کلیه دارایی‌ها و دیون باقی‌مانده از شخص پس از فوت گفته می‌شود.

بدین ترتیب، پاسخ به این پرسش که ترکه متوفی چیست، مجموعه‌ای از اموال منقول و غیرمنقول به همراه بدهی‌های متوفی است.

ترکه متوفی شامل ملک، زمین، پول نقد، طلا، سهام و حتی مطالبات مالی است؛ اما بدهی‌ها و دیون فرد نیز جزو ماترک محسوب می‌شوند و باید پیش از تقسیم ترکه پرداخت شوند.

به همین دلیل، تعیین دقیق ماترک متوفی نقش مهمی در صدور گواهی انحصار وراثت و تقسیم قانونی اموال دارد.

آشنایی با مفهوم ماترک می‌تواند بسیاری از ابهامات وراث را برطرف کند. وکلای دادسو آماده‌اند تا شما را در شناسایی اموال و دیون متوفی و انجام مراحل قانونی گرفتن سهم الارث همراهی کنند.

ماترک چیست؟

ماترک متوفی یک کلمه عربی است که به معنی آنچه به‌جامانده می‌باشد. در واقع، ماترک متوفی به معنی تمامی اموال، دارایی‌ها و بدهی‌های به‌جامانده از متوفی است.

این دارایی‌ها می‌تواند شامل اموال منقول و اموال غیر منقول باشد. ماترک شامل خانه، ماشین، زمین، حساب‌های بانکی (از هر نوعی)، لوازم خانه، بدهی‌های مختلف و … می‌شود.

ماترک به دو دسته دارایی‌های مثبت و منفی تقسیم می‌شود. منظور از دارایی‌های مثبت اموال منقول و غیرمنقولی است که بین وراث تقسیم می‌شود و منظور از دارایی منفی، بدهی‌ها و دیون متوفی است.

دیون و بدهی‌های متوفی بعد از مرگ ایشان نیز باید پرداخت شود و تا پرداخت‌نکردن آن‌ها، وراث حق تقسیم ماترک را ندارند.

تفاوت ماترک متوفی و سهم الارث چیست؟

اکثر افراد فکر می‌کنند که ماترک و سهم الارث، مشابه هستند؛ اما این باور اشتباه است.

ماترک به تمامی اموال و بدهی‌های باقی‌مانده از متوفی گفته می‌شود؛ ولی سهم الارث به ارث باقی‌مانده از متوفی بعد از پرداخت بدهی‌ها و دیون ایشان اشاره دارد.

بدهی‌های ماترک متوفی شامل چه مواردی می‌شود؟

بر اساس ماده 869 قانون مدنی، بدهی‌های ماترک متوفی شامل موارد زیر می‌شود:

1. هزینه کفن میت از جمله بدهی‌های ماترک است. در این قسمت، صحبتی از هزینه مراسم ختم و قبر متوفی نشده، اما بهتر است از ماترک متوفی، برای خرید قبر و مراسم هزینه شود.
2. دیون متوفی مانند حقوق خدمه‌ای که به مدت یک سال آخر در خانه متوفی کار می‌کردند.
3. حقوق کارگرانی که به صورات روزانه یا ساعتی به مدت سه ماه آخر برای متوفی کار می‌کردند.
4. دیون متوفی مانند طلب اشخاصی که اموال آن‌ها به جهت قیومیت نزد متوفی بوده است.
5. پرداخت هزینه خدمات پزشکی به شخصی که سال آخر به مداوای متوفی رسیدگی کرده است.
6. دیون متوفی مانند نفقه و مهریه‌ زن بعد از فوت شوهر تا سقفی که قانون‌گذار مشخص کرده باشد.
7. وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه آن‌ها: شخص می‌تواند برای یک سوم اموال خود وصیت کند و بعد از فوت ایشان، وراث باید به وصیت عمل کنند.

روش‌‌های تقسیم ماترک متوفی

تقسیم ماترک بسته به نوع اموال، تعداد وراث و قوانین مربوطه می‌تواند به شیوه‌های متفاوتی انجام شود:

تقسیم افرازی

این روش هنگامی به کار می‌رود که اموال قابلیت قسمت‌پذیری داشته باشند یا بتوان ارزش مالی هر بخش را به شکل قابل‌قبولی محاسبه کرد.

در تقسیم افرازی، هر وارث سهم مشخصی از اموال را به‌ طور مستقیم دریافت می‌کند؛ مثلا زمین یا پول نقد میان وراث بر اساس سهم قانونی تقسیم می‌شود.

تقسیم تعدیلی

در مواردی که اموال غیرقابل‌ تقسیم بوده (مانند یک خانه و یک خودرو) و ارزش آن‌ها با هم متفاوت باشد، دادگاه ممکن است از روش تعدیلی استفاده کند. در این روش، وراث می‌توانند یکی از اموال را انتخاب کنند.

تقسیم به رد

وقتی که موافقت بر سر تقسیم به‌ صورت افرازی یا تعدیلی میسر نباشد، وراث ممکن است با روش قرعه یا انتخاب تصادفی، اموال را برگزینند.

مزایده و فروش اموال

زمانی که وراث، فروش اموال را ترجیح دهند، می‌توان اموال را به مزایده گذاشت و پس از فروش، حاصل نقدی را میان وراث تقسیم کرد.

فروش از طریق مزایده می‌تواند به تعیین قیمت عادلانه کمک کند و همچنین امکان پرداخت بدهی‌های باقی‌مانده از ماترک را تسهیل نماید.

انتخاب هر یک از این روش‌ها باید با در نظر گرفتن ماهیت اموال، مصلحت وراث و رعایت مقررات قانونی انجام شود. وکیل پایه یک دادگستری می‌تواند شما را در گرفتن سهم الارث خود و رفع اختلاف با سایر وراث همراهی کند.

در بسیاری موارد، توافق وراث بهترین و سریع‌ترین راه است؛ در غیر این صورت، دادگاه با در نظر گرفتن شرایط موجود تصمیم می‌گیرد.

مالیات ماترک متوفی

برای اینکه بتوانید اموال متوفی را تقسیم کنید، باید مالیات بر ارث را پرداخت نمایید. بعضی از اموال مانند وجوه بازنشستگی و اثاث منزل، معاف از مالیات و بقیه اموال مشمول مالیات هستند.

جمع بندی

ماترک متوفی، مجموعه اموال، بدهی‌ها و تعهداتی است که پس از فوت شخص باقی می‌ماند. تا زمانی که بدهی‌های متوفی پرداخت نشده باشد، امکان تقسیم ارث وجود ندارد.

اگر در خصوص تقسیم ماترک یا مسائل مربوط به تحریر ترکه نیاز به راهنمایی حقوقی دارید، مؤسسه حقوقی دادسو آماده ارائه مشاوره و همراهی در تمامی مراحل قانونی است.

سؤالات متداول