ارث بر اساس ماده ۲۴ قانون مالیات‌های مستقیم، معافیت مالیات بر ارث شامل مواردی است که وراث برای انتقال آن‌ها نیازی به پرداخت مالیات ندارند. مهم‌ترین اموال معاف از پرداخت مالیات بر ارث شامل وسایل شخصی متوفی، اثاثیه منزل، کتب و لوازم علمی، اموال و وجوه شهدا، حقوق بازنشستگی، مطالبات ناشی از بیمه عمر، و برخی املاک خاص می‌شوند.
در شرایط مشخص، حتی برخی زمین‌ها و واحدهای مسکونی می‌توانند تحت معافیت مالیات بر ارث ملک 1404 قرار گیرند. آگاهی از این موارد باعث می‌شود از پرداخت هزینه‌های غیرضروری جلوگیری شده و فرآیند انتقال سند سریع‌تر انجام شود. این معافیت‌ها فقط در صورت ارائه مدارک و اثبات شرایط به اداره مالیات اعمال می‌شوند. کلیه امور انحصار وراثت و مشاوره در زمینه معافیت‌های مالیاتی توسط وکلای متخصص دادسو قابل انجام است.
- اخذ گواهی انحصار وراثت و مالیات بر ارث
- بدون نیاز به حضور وراث در هیچ مرحله‌ای
- توسط وکلای متخصص تقسیم ارث
- مشاوره حقوقی رایگان
- برای انجام کار توسط وکلای متخصص دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید
کدام اموال از مالیات بر ارث معاف است؟
طبق ماده 24 قانون مالیات مستقیم، اموال زیر از شمول مالیات این فصل خارج است و اموال معاف از مالیات بر ارث محسوب می شوند:
- وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس‌انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه‌های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه‌گزار یا کارفرما از قبیل انواع بیمه‌های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آن‌ها حسب مورد که یکجا یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می‌گردد.
- دارایی شهیدان با وراث طبقه اول و دوم
- اموالی که برای سازمان‌ها و مؤسسه‌ها، مورد وقف یا نذر یا حبس واقع گردد به شرط تأیید سازمان‌ها و مؤسسه‌های مذکور.
- اثاث منزل متوفی و بر اساس ماده 25 قانون مالیات مستقیم، وراث طبقات اول و دوم نسبت به اموال شهدای انقلاب اسلامی مشمول مالیات بر ارث موضوع این فصل نخواهند بود. احراز شهادت برای استفاده از مقررات این ماده منوط به تأیید یکی از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا بنیاد شهید انقلاب اسلامی حسب مورد می‌باشد.
معافیت مالیات بر ارث خانه
در صورتی که خانه متوفی در هر شهری به غیر از تهران بوده و متراژ آن کمتر از ۲۰۰ مترمربع باشد، معاف از مالیات خواهد بود. همچنین، اگر خانه متوفی در تهران بوده و متراژ آن کمتر از ۱۵۰ مترمربع باشد، معاف از پرداخت مالیات بر ارث ملک است.
معافیت مالیات بر ارث خانواده شهدا
قوانین مربوط به خانواده شهدا شرایط خاصی برای معافیت مالیاتی وارثان برقرار کرده‌اند، اما این معافیت محدود به گروه‌های معینی از وراث است. به طور مشخص، وارثان طبقه اول که شامل همسر، فرزندان، والدین و نوادگان در برخی موارد می‌شوند و همچنین وارثان طبقه دوم مانند اجداد و برادر و خواهر، می‌توانند از معافیت بهره‌مند گردند.
با این حال، وراث طبقه سوم مانند عمو، عمه، دایی، خاله و برخی بستگان دیگر، مشمول این امتیاز نیستند. این تمایز در اعمال معافیت نشان‌دهنده قصد قانون‌گذار برای اولویت‌بخشی به نزدیک‌ترین اعضای خانواده در جهت حمایت مالی پس از فقدان است.
معافیت مالیات بر ارث جانبازان
باید بدانید که معافیت عمومی برای مالیات بر ارث شامل جانبازان نمی‌شود؛ بنابراین اگر متوفی جانباز بوده یا جانباز جزو وراث باشد، لزوماً معافیتی برای مالیات بر ارث برقرار نخواهد بود.
معافیت مالیات بر ارث سپرده‌های بانکی
قوانین قدیم و جدید در خصوص موجودی حساب‌های بانکی متوفی، رویکرد متفاوتی با یکدیگر دارند. بر اساس ضوابطی که در قانون قدیم وجود داشت، ۸۰ درصد از سپرده‌های بانکی متوفی از پرداخت مالیات معاف اعلام می‌شد؛ این قاعده با هدف کاهش فشار مالی بر وراث و تسهیل انتقال دارایی‌ها اعمال می‌شد.
با این حال، در قوانین جدید چنین معافیتی برای سپرده‌های بانکی پیش‌بینی نشده است؛ بنابراین در صورت اتکا به مقررات جدید، کلیه وجوه بانکی متوفی ممکن است مشمول محاسبه مالیاتی قرار گیرد.
فیلد های "*" اجباری هستند
کدام اموال از مالیات بر ارث معاف نیستند؟
اگر در روند پرونده ارث و تقسیم ترکه قرار دارید، باید بدانید که کدام اموال شامل قانون معافیت مالیات بر ارث نمی‌شوند:
- سپرده‌های بانکی، اوراق بهادار و اوراق مشارکت متوفی به جز مواردی که در بندهای قانون مالیات آمده شامل مالیات 2 درصد می‌شود.
- وسایل نقلیه ( موتوری، هوایی، زمینی و دریایی) به نرخ 2 درصد بهای اعلام‌شده توسط سازمان مالیات کشور
- املاک و حق واگذاری محل به نرخ یک و نیم برابر نرخ‌های گفته‌شده در ماده 59
معافیت مالیات بر ارث چقدر است؟
معافیت مالیات بر ارث در ایران به دو گروه کلی تقسیم می‌شود: معافیت‌های عمومی و معافیت‌های ویژه مشمولان قانون قدیم. قوانین مربوط به مالیات بر ارث در سال ۱۳۹۵ مورد بازنگری قرار گرفت؛ بنابراین وراث متوفیانی که بعد از سال ۱۳۹۵ فوت کرده‌اند، تابع ضوابط جدید محسوب می‌شوند و وراث متوفیان پیش از آن، تابع قانون قدیم خواهند بود.
محاسبه مالیات بر ارث بر اساس نوع دارایی و طبقات ارث متفاوت است. برای نمونه، در طبقه اول وراث، سهم مالیات بر ملک مسکونی با ضریبی از ارزش ملک محاسبه می‌شود که در موارد رایج حدود ۷.۵ درصد ارزش ملک در نظر گرفته می‌شود.
موجودی حساب‌های بانکی معمولاً با نرخ کمتر، مثلاً حدود ۳ درصد و مؤسسات مالی و اعتباری با نرخ‌های بالاتری مانند ۱۰ درصد مشمول مالیات قرار می‌گیرند. این درصدها و روش‌ها بسته به قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی قابل تغییر هستند.
چه کسانی از مالیات بر ارث معاف هستند؟
بر اساس ماده ۲۵ قانون مالیات‌های مستقیم، وراث طبقه اول و دوم شهدای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات بر ارث معاف شده‌اند. وراث طبقه اول شامل پدر، مادر، زن، شوهر، فرزند و نوه و وراث طبقه دوم شامل اجداد، برادر، خواهر و فرزندان آن‌ها می‌شود. این معافیت‌ها به عنوان حمایت قانونی از خانواده شهدا در نظر گرفته شده و مشمولان این ماده از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
جمع بندی
معافیت مالیات بر ارث شامل انواع دارایی‌ها مانند وجوه بازنشستگی، وظیفه و همچنین پس انداز خدمت، بازخرید کردن خدمت و مرخصی استحقاقی که استفاده نشده، بیمه‌های عمر و زندگی، اموال وقف مؤسسات دولتی و … می‌شود. همچنین، برخی گروه‌ها مانند وراث شهدا از معافیت کاملاً برخوردار هستند.
برای اینکه بدانید برای چه اموالی باید مالیات بدهید و چه اموالی از مالیات معاف هستند، بهتر است با یک وکیل مالیات بر ارث مشورت کنید. شما می‌توانید برای راهنمایی حقوقی و بررسی پرونده خود با مؤسسه حقوقی دادسو تماس بگیرید تا کارشناسان ما وضعیت وراثت و معافیت‌های ممکن را به طور تخصصی بررسی کنند و راهکار مناسب را به شما ارائه دهند.
سؤالات متداول
چه اموالی شامل معافیت مالیات بر ارث نمی‌شوند؟
اموالی مانند سپرده‌های بانکی، اوراق بهادار و اوراق مشارکت متوفی، وسایل نقلیه (موتوری، هوایی، زمینی و دریایی) و … شامل معافیت مالیات بر ارث نمی‌شوند.
چه کسانی مشمول معافیت مالیات بر ارث هستند؟
وراث طبقه اول و دوم شهدا شامل معافیت مالیات بر ارث می‌شوند.
آیا همه وراث شهدا بدون هیچ شرطی معاف از مالیات بر ارث هستند؟
خیر؛ وراث طبقه اول و دوم شهدا شامل معافیت مالیاتی می‌شوند.
آیا لازم است برای استفاده از معافیت مالیات بر ارث وکیل یا مشاور بگیریم؟
در پرونده‌های ساده شاید تنها جمع‌آوری مدارک مورد نیاز کافی باشد؛ اما در پرونده‌های پیچیده، اختلافات میان وراث و …، بهتر است از وکیل یا مشاور مالیاتی کمک بگیرید.
