ازدواج با چه کسانی ممنوع است؟

ازدواج یکی از مهم‌ترین و پایه‌ای‌ترین نهادهای اجتماعی است که در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان مورد تأکید و تشویق قرار گرفته است. اما ازدواج نیز هم‌چون هر پدیده‌ی دیگر، قواعد و محدودیت‌های خود را دارد که باید رعایت شوند.

در واقع ازدواج یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی و حقوقی است که براساس قوانین و مقررات خاصی تنظیم می‌شود. در ایران، قوانین ازدواج بر اساس فقه شیعه و قانون اساسی جمهوری اسلامی تعیین می‌شوند که طبق آن برخی از افراد به دلایل مختلف برای ازدواج با هم حرام و ممنوع هستند.

در این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال که ازدواج با چه کسانی ممنوع است، بپردازیم.

افرادی که ازدواج با آن‌ها ممنوع است

به طور کلی، ازدواج با چهار گروه از افراد ممنوع است:

• خویشاوندان نسبی: این گروه شامل پدر، مادر، برادر، خواهر، عمه، خاله، دایی، عمو می‌شود. این قرابت ممکن است حاصل از شبهه یا زنا نیز باشد.
• خویشاوندان سببی: این گروه شامل مادر زن، پدر شوهر، جده‌های زن و شوهر، زن پدر، زن پسر، دختر زن و دختر شوهر می شود. به عبارت دیگر، هر کسی که با شما به خاطر عقد نکاح خویشاوند شده باشد، برای شما حرام و ممنوع است.
• خواهران: این گروه شامل دو یا چند خواهر است که همزمان برای یک مرد حرام و ممنوع هستند. به عبارت دیگر، هیچ مردی نمی‌تواند با دو یا چند خواهر به صورت دائم یا منقطع (موقت) عقد نکاح ببندد.
• زنان محصور: این گروه شامل زنانی است که به دلایل مختلف در حال حاضر برای عقد نکاح در دسترس نبوده و باید منتظر مدت معینی بمانند.

ممنوعیت‌های ازدواج

به طور کلی، ممنوعیت‌ ازدواج بر اساس سه عامل تعیین می‌شود: قرابت، دین و قانون. در ادامه به هر یک از این عوامل خواهیم پرداخت.

قرابت

قرابت به رابطه‌ای گفته می‌شود که بین دو یا چند نفر براساس خون، شیر، نکاح یا رضاع وجود دارد. در واقع قرابت نسبی، سببی یا رضاعی است که در فرهنگ و دین اسلام، در بسیاری از موارد منجر به حرمت نکاح می‌شود. برخی از این حالات عبارتند از:

• نکاح با پدر و مادر و جده و جدات
• نکاح با فرزندان و نوادگان
• نکاح با برادر و خواهر و فرزندان آن‌ها
• نکاح با عمو، خاله، دایی و عمه و عمه‌ها و خاله‌های پدر و مادر و جده و جدات
• نکاح با مادر زن و جده‌های زن، چه نسبی چه رضاعی باشند.
• نکاح با زن پدر یا زن یکی از اجداد، چه نسبی چه رضاعی باشند.
• نکاح با دختر یکی از فرزندان زن، چه نسبی چه رضاعی باشند.
• نکاح همزمان با دو خواهر، حتی اگر عقد منقطع (موقت) باشد.
• نکاح با دختر برادر یا خواهر زن بدون اجازه زن.
• نکاح با زن شوهردار یا زنی که در عده طلاق یا وفات است.
• نکاح در حال احرام، چه با علم چه بدون علم به حرمت آن.
• نکاح با زنی که سه مرتبه مطلقه شده است، مگر این که با مرد دیگری ازدواج کرده و پس از نزدیکی با او جدا شده باشد.

دین

دین به مجموعه‌ای از باورها، قوانین، شعائر و ارزش‌های مرتبط با خداوند و رابطه بین انسان و خداوند گفته می‌شود که ممکن است بر روی تصمیمات و رفتارهای انسان‌ها تأثیر بگذارد.

یکی از موضوعاتی که دین در آن نقش دارد، ازدواج است و امکان دارد که شرایطی را برای ازدواج تعیین کند که باید رعایت شوند. در دین اسلام ازدواج با برخی افراد یا گروه‌ها و فقهای شافعی و حنبلی و همچنی ازدواج با زرتشتیان ممنوع یا نامطلوب است.

قانون

قانون به منظور حفظ نظم و عدالت در جامعه وجود دارد که ممکن است در برخی مسائل با دین یا فرهنگ همخوانی داشته باشد و در بعضی دیگر از مسائل با آن‌ها تضاد داشته باشد. چالش بین قانون و دین، گاه به تعارضات سیاسی و فرهنگی منجر می‌شود. برای مثال، در برخی کشورهای اسلامی، قانون این‌گونه بیان شده است که ازدواج با غیر از مسلمانان ممنوع می‌باشد.

تحت تاثیر اجبار

ازدواج تحت تأثیر اجبار یکی از مواردی است که در قوانین ازدواج ایران ممنوع تلقی می‌شود، چرا که شکل گرفتن یک زندگی غیر مطلوب و ایجاد مشکلات روحی و روانی در افراد خواهد شد.

جمع بندی

به طور خلاصه، در ایران قوانین ازدواج بر اساس فقه شیعه و قانون اساسی جمهوری اسلامی تعیین می‌شوند. برخی از افراد به دلایل مختلف بر اساس خویشاوندی، رضایت و مصالح کشور برای هم حرام و ممنوع هستند. در صورت تخطی از قوانین، علاوه بر باطل شدن عقد، پیگیری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ حقوقی و تأدیبی نیز صورت خواهد گرفت. با توجه به این موضوع ما در دادسو سعی بر این داشتیم مطالبی را در خصوص این‌که ازدواج با چه کسانی ممنوع است، برای شما همراهان عزیز بیان کنیم.

در عین حال اگر نیاز به دریافت مشاوره در خصوص چنین مسائلی دارید، می‌توانید از طریق شماره تماس‌های موجود در سایت موسسه حقوقی دادسو با مشاورین و وکلای مجرب ما در ارتباط باشید.

سؤالات متداول