اموال غیر منقول

اموال غیر منقول چیست

اموال غیر منقول معمولاً به املاک و مستغلات، خانه، انبار، واحد تولیدی یا کارخانه اطلاق می‌شود. درختان یا گیاهان داخل زمین نیز دارایی غیرمنقول هستند. در این مقاله از دادسو توضیح می‌دهیم که اموال غیر منقول چیست و شرایط فروش اموال غیر منقول چگونه است؟

در صورتی که برای شما هم سوال پیش آمده که سند غیر منقول چیست، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا توضیح دهیم آپارتمان منقول است یا غیرمنقول و به طور کامل پاسخ سوال اموال غیر منقول چیست را بدهیم.

در صورتی که برای مشکلات حقوقی خود به وکیل متخصص نیاز دارید می‌توانید با مشاوران حقوقی دادسو در ارتباط باشید. برای راهنمایی درباره اموال غیرمنقول نیز می‌توانید با وکیل ملکی دادسو در ارتباط باشید.

اموال غیر منقول چیست؟

اموال غیر منقول به اموالی گفته می‌شود که از مکانی به مکان دیگر منتقل نمی‌شود. اصطلاح اموال غیرمنقول شامل زمین نیز می‌شود. در حقوق املاک و مستغلات، اموال غیرمنقول دارای حقوق مالکیت خاصی است که با عنوان (کل یا جزئی) آن ملک همراه است.

این موارد ممکن است شامل حقوق ساختمان‌ها، حقوق دریافت اجاره، حقوق موروثی، حق راه، کشتی یا ماهیگیری باشد. معمولاً شامل مواردی مانند چمن، محصولات زراعی یا الوارهای ایستاده نمی‌شود. در بسیاری از سیستم‌های حقوق مدنی جهان همان “مالکیت” است.

تعریف قانونی اموال غیر منقول

برای تعریف اموال غیر منقول باید به مواد 12 تا 18 قانون مدنی رجوع کرد. بر اساس ماده 12 اموال غیر منقول غیر قابل انتقال هستند. در واقع باید گفت که جابه‌جایی آن مال باعث خرابی و خسارت می‌شود. بر اساس ماده 13 بناها و زمین‌ها و هرچیزی که در ساختمان و جز آن باشد، غیر منقول به حساب می‌آید.

همچنین باید گفت همه مواد و مصالحی که در آن ساختمان به کار گرفته شده باشد جزو اموال غیر منقول است. بر طبق ماده 14 قانون مدنی نیز اموالی مانند مجسمه، نقاشی، آینه، ستون و نرده تزئینی و غیره که در ساختمان و یا زمین آن استفاده شده و به کار رفته است نیز اموال غیر منقول خواهد بود زیرا جابه‌جایی و نقل و انتقال آنها باعث ایجاد خرابی می‌شود.

اموال غیر منقول چیست؟

بر اساس ماده 16 همین قانون، همه درختان و نهال‌ها و غیره که در زمین کاشته شده‌اند مادامی که قطع نشوند، اموال غیر منقول هستند. همچنین طبق ماده 17 قانون مدنی کل شور، حیوانات و وسایل استفاده شده در کشاورزی و باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی اموال غیر منقول محسوب می‌شوند.

البته لازم به ذکر است که تشخیص و تحلیل این مسئله از وظایف حاکم مربوط به پرونده است، چون ممکن است دارای جزئیات خاصی باشد و موجبات اختلاف را ایجاد کند. طبق ماده 18 هم باید گفت که حقوقی مانند حق ارتفاع، حق انتفاع و مواردی مانند دعوای خلع ید و مانند آن تابع شرایط قوانین اموال غیر منقول خواهند بود.  

انواع اموال غیر منقول

لیست اموال منقول و غیرمنقول شامل موارد متعددی است که در ادامه انواع اموال غیر منقول را به شما معرفی می‌کنیم.

 اموال غیرمنقول ذاتی

برای بسیاری از افراد پیش می‌آید که زمین منقول است یا غیر منقول؟ بر اساس قانون مالی مانند زمین و معدن که به صورت ذاتی و بدون دخالت و اقدامات انسانی، قابلیت جابه‌جایی ندارند جزو اموال غیر منقول ذاتی محسوب می‌شوند.

اموال غیر منقول به خاطر عمل و دخالت انسان

مالی که در آغاز منقول بوده است و سپس به دلیل اقدام و دخالت‌های انسانی به زمین و یا بنایی وصل شده باشند؛ به صورتی که جابه‌جایی، انتقال و جدا کردن آن‌ها باعث ایجاد خسارت در آن‌ها می‌شود.

به عنوان مثال تیرآهن به صورت ذاتی یک مال منقول محسوب می‌شود، اما هنگامی که در سازه بنا ساختمانی استفاده و به کار گرفته شود دیگر بدون ایجاد خسارت و تخریب قابل جابه‌جایی و نقل و انتقال نخواهد بود؛ بنابراین تیرآهن و یا بلوکی که در یک بنا استفاده می‌شود، در دسته اموال غیر منقول به حساب می‌آید.

اموال غیر منقول از نوع حکمی

به مالی که به خاطر صلاحدید محاکم و بازداشت اموال، بخشی از یک مال غیرمنقول ذاتی به حساب می‌آید، مال غیرمنقول از نوع حکمی گفته می‌شود.

به عنوان مثال یک دستگاه پمپ آب که در یک بخش از زمین کشاورزی قابل استفاده باشد، مال غیر منقول از نوع حکمی به حساب می‌آید.

اموال غیرمنقول تبعی

حق انتفاع از اموال غیرمنقول مثل حق عمری و همین‌طور حق ارتفاق نسبت به مال غیر مانند خلع ید، حق سکنی و… 

انواع اموال غیر منقول
در این اپیزود، تمامی سوالات احتمالی شما در زمینه پرونده های ملکی پاسخ داده شده است.

نمونه های اموال غیر منقول

  • زمین
  • ساختمان (آپارتمان، ویلا، خانه، انباری، مغازه و غیره)
  • معدن
  • مصالح و مواد ساختمانی و لوله‌ها (در صورتی که در ساختمان و یا درون زمین استفاده شده باشد)
  • مجسمه، نقاشی و دیگر آثار هنری در صورتی که درون زمین و یا ساختمان به‌کار رفته باشند و انتقال و حرکت آن‌ها باعث آسیب دیدن و تخریبشان خواهد شد.
  • محصولات و مواد کشاورزی تا زمانی که درو یا برداشت نشده باشند. اگر قسمتی از آن‌ها هم برداشت یا چیده شده باشد، فقط همان قسمت منقول است و بقیه قسمت‌ها غیر منقول به حساب می‌آید.
  • درخت، شاخه، نهال و قلمه مادامی که کنده یا قطع نشده باشند و به زمین وصل باشند، غیرمنقول به حساب میایند.
  • تجهیزات و ابزارآلات آبیاری مانند پمپ آب و چاه، تجهیزات و ابزارآلات کشاورزی و حیواناتی که برای کشاورزی و برداشت به کار گرفته می‌شوند (مانند گاو) و دستگاه‌ها در صورتی که به کشاورزی اختصاص داده شده باشند، در دسته اموال غیرمنقول به حساب میایند.

شرایط تبدیل شدن اموال غیر منقول به منقول

همان‌طور که اشاره شد، قسمت قابل ملاحظه‌ای از اموال غیر منقول موجود، به موارد املاکی مرتبط می‌شود. در صورتی که به دلیل تخریب ملک مورد نظر، مصالحی مانند آجر و فولاد، نرده، آینه و غیره استخراج شود، این اموال به اموال منقول تبدیل خواهند شد.

باید در نظر داشت که تا هنگامی که ملک به صورت قانونی تخریب شود، مصالح و مواد به کار برده شده قابلیت تغییر ماهیت نخواهند داشت.

توقیف اموال غیر منقول

توقیف اموال به معنای پیشگیری و منع انتقال مال از طریق فرد محکوم (خوانده) در دوران دادرسی تا زمان اجرای حکم است. قوانین مربوط به توقیف مال در دوران دادرسی و بازداشت در مرحله اجرا بر اساس قوانین احکام مدنی بوده و در غالب موارد دارای مقررات و شرایط یکسان هستند.

برای توقیف اموال غیر منقول نیازی به اقدامات عملی و فیزیکی نیست و فقط با ارائه حکم دادگاه و صدور آن به اداره ثبت اسناد و املاک، امکان واگذاری قانونی و معامله آن از بین می‌رود.

برای بازداشت مال غیر منقول مانند خانه، ملک، زمین، ویلا، مغازه، انباری و غیره، در صورتی که ملک مورد نظر سابقه ثبتی داشته باشد، باید از طریق اداره ثبت اقدام کرد و اگر ملک سابقه ثبتی نداشته باشد، بر اساس ماده 87 به بعد در قانون اجرای احکام مدنی، ملک مورد نظر نزد شخص ثالث و یا فرد محکوم (بدهکار) قابل بازداشت است.  

حقوق وابسته به اموال غیر منقول

  • حق وصول اجاره

برای کلیه اموال غیر منقول که شخص در اختیار دارد، پس از اعطای اجاره به شخص ثالث، مکلف به وصول اجاره‌بها می‌باشد.

  • حق وصول حقوق

در صورتی که شخص ثالث اجاره‌دهنده ملک را زراعت کند یا از طریق آن کسب درآمد کند، مالک مال غیر منقول از نظر قانونی مجاز به وصول آن است.

  • حق تقدم

زمین‌ها را می‌توان در دسته‌های عمومی یا خصوصی طبقه‌بندی کرد و تجاوز به حریم آنها می‌تواند منجر به طرح دعوی قضایی شود.

  • حق شیلات یا کارخانه

اگر اموال غیر منقول شامل یک کارخانه یا یک آبگیر است که به عنوان یک نقطه برای ماهیگیری استفاده می‌شود، مالک می‌تواند حقوق و مزایا آن را برای خود محفوظ نگه دارد.

حقوق وابسته به اموال غیر منقول

اموال غیر منقول چگونه باید مشمول مالیات شود

زمین و ساختمان‌ها مجموعه‌ای از خدمات هستند که می‌توانند برای مصرف یا تولید استفاده شوند. اگر اموال غیرمنقول برای اهداف تولیدی مانند کارخانه و ماشین‌آلات استفاده می‌شود، خدماتی که از آن ایجاد می‌شود نباید مشمول مالیات شوند.

هر مالیاتی که در زمان خرید ملک پرداخت می‌شود باید بلافاصله در مقابل مالیات فروش سایر اموال یا مالیات بر محصولات ساخته شده توسط کارخانه واقع در آن ملک، قابل پرداخت باشد. اگر مالیات بر فروش وجود نداشته باشد، صرفاً به دلیل عدم فروش، بازپرداخت انجام می‌شود.

میزان مالیات بر ارث اموال غیر منقول

مالیات بر ارث اموال غیر منقول به قرار زیر است:

  • املاک مسکونی 7.5% ارزش معاملاتی
  • املاک تجاری و اداری 3% ارزش واقعی مطابق با نرخ روز

میزان مالیات‌های ذکر شده در فوق برای وراث طبقه اول تعیین می‌شود. برای وراث طبقه دوم دو برابر نرخ ذکر شده و برای وراث طبقه سوم، چهار برابر آن است.

اموال غیر منقول معاف از مالیات بر ارث

برای مشمولین قانون جدید، معافیت از مالیات در مورد دارایی غیر منقول در نظر گرفته نشده است و افرادی که مشمول قانون قدیم هستند نیز به صورت ویژه برای اموال غیر منقول معافیت ندارند. ولی برای افراد مشمول قانون قدیم به صورت کلی تا سقف سی میلیون ریال از ارزش ارث هر کدام از ورثه، مشمول معافیت می‌شود.

برای ورثه‌ای با سن زیر 20 سال، مبلغ معافیت مبلغ پنجاه میلیون ریال است. همچنین لازم به ذکر است که اسباب و اثاثیه محل اقامت شخص فوت شده در هر دو قانون (جدید و قدیم) جزو اموال معاف از مالیات خواهد بود.

جمع بندی

همان‌طور که دیدید در این مطلب توضیح دادیم که اموال غیر منقول چیست و شرایط مال غیرمنقول را به شما توضیح دادیم. در صورتی که همچنان درباره اموال غیر منقول به راهنمایی نیاز دارید می‌توانید با مشاوران حقوقی دادسو در ارتباط باشید.

سوالات متداول

اموال غیر منقول یعنی چه؟

اموال غیر منقول اموالی هستند که امکان جابجایی آن‌ها وجود ندارد. برای آشنایی با انواع اموال غیر منقول این مطلب را بخوانید.

آیا خانه جز اموال منقول است؟

خیر، خانه و آپارتمان جزو اموال غیر منقول محسوب می‌شوند. البته در برخی مواقع امکان تبدیل اموال غیر منقول به منقول وجود دارد که در این مطلب توضیح داده‌ایم.

دادسو چیست؟

دادسو یک موسسه حقوقی است که تمامی مجوزهای لازم را از کانون وکلای دادگستری مرکز، قوه قضاییه و اداره ثبت اسناد اخذ کرده است. دادسو کلیه خدمات حقوقی، وکالتی و کنسولی را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه می‌کند.

چگونه می‌توانم با دادسو در ارتباط باشم؟

شما می‌توانید از طریق واتساپ، تلگرام و یا تماس با شماره ۰۲۱۹۱۰۷۹۱۰۳ با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید. همکاران ما با حوصله پاسخگوی شما هستند.

چگونه می توانم با وکلای دادسو جلسه داشته باشم؟

جلسات مشاوره وکلای دادسو به دو صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شود. برای برگزاری جلسه با وکلای دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید تا برای شما وقت ملاقات تنظیم کنند.

4.5/5 - (19 امتیاز)

برای اطلاع از آخرین اخبار دادسو را در تلگرام دنبال کنید

برای اطلاع از آخرین اخبار دادسو را در اینستاگرام دنبال کنید

مطالب پیشنهادی

تحریریه دادسو

این مقاله توسط تیم تحریریه دادسو گردآوری، تنظیم و تحریر شده است.
اعضای تحریریه در جهت افزایش آگاهی و اطلاعات کاربران سایت، همه روزه مقالات کاربردی در حوزه فعالیت‌های دادسو منتشر و بروز رسانی می نمایند. لازم به ذکر است که این مقالات هیچ وقت جای مشاوره با وکیل متخصص را نخواهد گرفت. در صورت تمایل برای مشاوره با وکیل با دادسو در ارتباط باشید.

3 پاسخ

  1. با سلام سوالی از خدمتتون داشتم
    یکی از کارگران کارخانه ی تولید چوب به دلیل اشتباه در تنظیم دستگاه باعث خرابی تعداد زیادی چوب شده . برای اقامه ی دعوا علیه ایشان دادگاه صالح دادگاه محل کارخانه است؟ با چه مستند قانونی؟

  2. استعلام دارایی سند انتقال خانه چطور متوجه بشم اموالی به نام من هست یانه

    1. سلام، وقت بخیر
      برای استعلام دارایی سند انتقال خانه، می‌توانید ابتدا به سامانه اطلاع رسانی املاک و مستغلات (سایت سازمان بنادر و دریانوردی یا سایت اتاق املاک) مراجعه کنید و با وارد کردن شماره ملی یا شماره املاک خود، اطلاعات مربوط به ملک خود را بررسی کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *