همه چیز درباره نفقه فرزند

سوال پرتکراری که درباره نفقه فرزند پرسیده می‌شود این است که جدول محاسبه نفقه فرزند چگونه است و نفقه بچه بعد از طلاق چقدر است؟

به طور خلاصه برای این کار چیزی به نام جدول نفقه فرزند وجود ندارد. در حقیقت نفقه فرزند بعد از طلاق به شرایط اقتصادی پدر، میزان تحصیلات، شغل، محل زندگی و… بستگی دارد.

بنابراین تشخیص میزان نفقه فرزند بعد از طلاق به عهده کارشناس دادگاه خانواده است. همچنین پرداخت نفقه به عهده پدر بچه بوده و در صورتی که پدر فوت کرده باشند، مادر باید نفقه را پرداخت کند.

دادسو چندین سال است که در پرونده‌های خانواده و طلاق تجربه کسب کرده است و به خوبی از مشکلات تشخیص میزان نفقه و گرفتن نفقه فرزند مطلع است. در صورتی که برای گرفتن نفقه بچه به راهنمایی نیاز دارید با کارشناسان حقوقی ما در ارتباط باشید.

نفقه چیست؟

نفقه به پرداخت‌هایی گفته می‌شود که از طریق دادگاه به همسر یا همسر سابق در طلاق داده می‌شود. فلسفه نفقه، حمایت مالی از همسری است که درآمد کمتری دارد یا در برخی موارد اصلاً درآمدی ندارد.

نفقه در معنای شرع، تأمین مخارج متعارف و معمول زندگی است و پرداخت آن بر فرد تعیین شده از طرف دادگاه واجب است. بر اساس قانون خانواده مخارج کودک جز مسئولیت‌های مالی پدر و طبق ماده ۱۹۹۹ قانون مدنی تأمین و پرداخت آن بر عهده او است.

نفقه فرزند بعد از طلاق چقدر است؟

کارشناس دادگاه پس از ملاقات با زوجین وضعیت حال حاضر آن‌ها را بررسی می‌کند، در نهایت بر اساس رابطه پدر و مادر با آن فرزند و شرایط اقتصادی پدر، میزان نفقه فرزند بعد از طلاق را تعیین می‌کند. مبلغ نفقه فرزند برای همه خانواده‌ها برابر نیست و وضعیت زندگی افراد بر مبلغ آن مؤثر خواهد بود.

این‌که محل سکونت در شهرهای کوچک باشد یا بزرگ، در روستا باشد یا در پایتخت، میزان تحصیلات والدین، شغل والدین، محل زندگی آن‌ها و غیره، از پارامترهای مؤثر بر میزان نفقه به شمار می‌رود.

فردی که مسئول پرداخت آن به کودک است موظف است که خوراک، پوشاک، مسکن، هزینه‌های درمان و سایر مسائل معیشتی فرزند را متناسب با استطاعت اقتصادی خود تأمین کند.

فرزند تا چند سالگی مستحق دریافت نفقه است؟

بر اساس قانون خانواده پرداخت نفقه به فردی واجب خواهد بود که با وجود داشتن درامد شخصی، توانایی تأمین هزینه‌ها و امرار معاش خود را و یا به طور کلی شغل و درآمدی نداشته باشد.

مطابق با قانون، فرزند پسر در ۱۸ سالگی و پس از پایان خدمت سربازی خود می‌تواند مشغول به کار شود و چنانچه توانایی لازم برای کار کردن داشته باشد، نفقه او قطع می‌شود.

این مسئله در خصوص فرزند دختر کمی متفاوت است. چنانچه فرزند دختر مشغول به کاری نباشد، تا هر سنی که مجرد باشد (تا لحظه ازدواج) مستحق دریافت نفقه خواهد بود و تأمین مخارج او واجب است.

غیر از پدر، چه کسی موظف است که به فرزند نفقه پرداخت کند؟

اگر پدر فوت شود یا استطاعت پرداخت نداشته باشد، به عهده پدربزرگ است؛ چنانچه جد پدری هم در قید حیات نباشد یا قادر به پرداخت نباشد، تأمین مخارج به عهده مادر و اگر مادر نیز زنده نباشد یا دارای مشکلات معیشتی باشد، این کار به عهده اجداد پدری و مادری یعنی مادربزرگ پدری و یا مادربزرگ مادری است.

بنابراین می‌توان گفت که پرداخت نفقه فرزند به ترتیب به عهده پدر، بعد پدربزرگ پدری، مادر، مادربزرگ پدری و پس از آن به عهده هم مادربزرگ مادری و پدربزرگ مادری است.

بر اساس ماده ۱۱۹۰ قانون مدنی، پرداخت مخارج کودک بر پدر واجب است و در صورتی که پدر از پرداخت امتناع ورزد، طبق ماده ۶۴۲ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی با او برخورد قانونی خواهد شد.

در صورتی ذی‌نفع برای احقاق حق خود از طریق دادگاه شکایت تنظیم کند، دادگاه پدر را به حبس ۳ ماه و یک روز الی ۵ ماه محکوم خواهد کرد.

هزینه تحصیل فرزند

تا زمانی که تحصیل برای فرزند یک مسئله واجب و ضروری تلقی شود، فرد مسئول پرداخت مخارج موظف است که مخارج تحصیل او را تأمین کند. اما چنانچه فرزند قصد داشته باشد که ادامه تحصیل دهد و به دانشگاه برود، دیگر سرپرست برای پرداخت آن جهت تأمین هزینه‌های دانشگاه موظف نخواهد بود.

نفقه بچه بعد از طلاق توافقی

بر اساس ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده، اگر زوجین از یکدیگر جدا شوند، شرایط حضانت و وضعیت پرداخت نفقه فرزند تعیین می‌شود. در صورتی که طلاق از نوع توافقی باشد، در مورد کلیه مسائل با رضایت و موافقت زوجین تصمیم‌گیری می‌شود.

بنابراین اینکه نفقه بچه بعد از طلاق توافقی به عهده کدام یک از والدین باشد، یکی از مواردی است که زوجین هنگام جدایی می‌توانند درباره آن توافق کنند.

اشتغال مادر و دریافت نفقه برای فرزند

باورهایی وجود دارد که بیان می‌کند اگر مادر مسئول مراقبت و سرپرستی فرزند باشد (حضانت به عهده او باشد) و خود مشغول به کار باشد، یعنی منبع درامد داشته باشد، دیگر مستحق دریافت نفقه بچه نیست. 

باید بدانید که این یک تصور غلط است. در واقع مادران مشغول به کار هم حق دارند که برای اخذ نفقه فرزند طرح دعوی کنند.

نفقه فرزند نا مشروع

نفقه فرزند نامشروع که در شرایط خارج از شرع و عقد نکاح موقت یا رسمی به دنیا آمده است، یکی از مواردی است که در هنگام اقامه دعوی دارای پرونده پیچیده‌ای خواهد بود. پرداخت مخارج فرزند نامشروع و غیرقانونی هم بر پدر او واجب و ضروری است.

بر طبق این گفته‌ها اگر فرزند شناسنامه داشته باشد و مشخص باشد که پدر او چه کسی است، پدر از نظر قانونی ملزم به پرداخت مخارج او است.

نفقه فرزند خوانده در 1400

فرزندخوانده در صورتی که از طریق موارد مربوط به قانون سرپرستی با رعایت شرایط قانون و از طریق مقام قضائی به شخصی واگذار شده باشد همچنان پدر یا در صورت فوت یا ناتوانی او به ترتیب به عهده سایر افرادی است که مسئولیت پرداخت نفقه را بر عهده دارند.

نحوه درخواست نفقه بچه

براساس ماده ۶ قانون از حمایت خانواده، فردی که مسئول سرپرستی و مراقبت از فرزند است، می‌تواند برای مطالبه و دریافت نفقه فرزند علیه پدر فرزند شکایت تنظیم کند. شرط طرح این دعوی این است که سن دختر زیر ۹ سال و سن پسر زیر ۱۵ سال باشد.

چنانچه فرزند پسر از دادگاه حکم رشد دریافت کرده باشد، حق دارد که تا اتمام سن ۱۸ سالگی علیه پدر خود و یا هر فردی که مسئول پرداخت نفقه است، شکایت تنظیم کند. اما در صورت عدم دریافت حکم رشد، تا اتمام ۱۸ سالگی حق ندارد هیچ اقدام مستقلی در این خصوص داشته باشد.

تنظیم تقاضای دریافت نفقه فرزند توسط خود فرزند و یا مادر او انجام می‌شود. همان‌طور که گفته شد براساس ماده قانون مدنی ۱۱۹۰ پرداخت آن وظیفه پدر است.

اگر پدر با وجود استطاعت مالی از پرداخت نفقه به فرزند خود امتناع کند، از نظر قانون مجرم شناخته می‌شود. در صورتی که پدر و مادر جدا از هم زندگی کنند و یا از هم طلاق گرفته باشند و حضانت فرزند خانواده با مادر باشد، همچنان پدر ملزم به پرداخت آن است.

وکیل برای گرفتن نفقه فرزند

از آنجا که مسائل حقوقی مربوط به پرداخت و دریافت نفقه ممکن است پیچیدگی‌هایی به همراه داشته باشد، توصیه ما به والدین محترم این است که در هنگام اقامه دعوی برای نفقه فرزند حتماً از همراهی وکیل و مشاور حقوقی کمک بگیرند.

موسسه حقوقی دادسو با داشتن مجرب‌ترین و متخصص‌ترین وکلا و کارشناسان در کادر خود آماده همکاری و ارائه خدمات به مراجعین محترم است و با مهارت لازم در زمینه نفقه و خانواده می‌توانند آن‌ها را در پرونده مورد نظر همراهی کنند تا با کمترین میزان اشتباه در این مسیر به مطلوب‌ترین نتیجه برسند و در زمان و هزینه صرفه‌جویی کنند.

در صورتی که به وکیل پایه یک دادگستری برای گرفتن نفقه بچه نیاز دارید، با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید.

سؤالات متداول