چک تضمینی و همه چیز درباره آن

با توجه به اینکه چک‌ها برای اهداف مختلفی استفاده می‌شوند، انواع چک‌ها مانند چک عادی، چک مسافرتی یا چک تضمین شده توسط مراکز مورد تأیید صادر می‌شود.

در این مطلب توضیح می‌دهیم که چک تضمینی چیست و تفاوت آن با چک‌های عادی را بیان می‌کنیم. در صورتی که درباره شکایت از چک برگشتی یا قوانین چک نیاز به دریافت راهنمایی دارید، می‌توانید با مشاورین حقوقی دادسو در ارتباط باشید.

چک تضمینی چیست؟

چک تضمینی یک نوع چک بین‌بانکی است که به درخواست مشتری و صاحب حساب توسط بانک صادر می‌شود. بانک پرداخت مبلغی که در این چک‌ها درج شده را تضمین می‌کند؛ بنابراین فردی که چک تضمینی یا را دریافت کرده از اعتبار چک اطمینان خواهد داشت.

فردی که چک تضمین شده را صادر می‌کند تا یک ماه فرصت دارد که درخواست ابطال چک را ارائه کند. همچنین، طبق قانون جدید چک تضمین شده، نباید این چک در وجه حامل صادر شود و صادر کننده چک تضمینی باید از صدور چک بین‌بانکی اطمینان داشته باشد. چون باطل کردن این چک‌ها نسبت به سایر نمونه‌ها سخت‌تر است.

نحوه وصول چک تضمین شده

برای صدور چک تضمینی مبلغی که در چک درج شده باید در حساب صاحب چک موجود باشد. چون این مبلغ به محض صدور چک از حساب فرد کم می‌شود و نزد بانک یا صندوق خاصی امانت خواهد ماند.

همچنین، برای صدور این چک‌ها نیازی به دسته‌چک ندارید. چون چک تضمینی توسط بانک صادر می‌شود و برای دریافت آن باید متقاضی به بانکی که در آن حساب دارد مراجعه کند. سپس با ارائه اسناد هویتی و اطلاعات حساب بانکی فرد، متصدی بانک برای او چک تضمینی را صادر خواهد کرد.

برای وصول چک نیز باید فردی که چک تضمینی به نام او صادر شده با در دست داشتن اسناد هویتی به بانک مراجعه کند. پس از ارائه چک و مدارک، بانک مبلغی که در چک درج شده را از صندوق کم کرده و به حساب گیرنده چک واریز می‌کند.

قانون جدید چک تضمین شده

در آذرماه سال 1397 اصلاحیه قانون چک ارائه شده و در سال 1400 این اصلاحیه توسط شورای نگهبان به تصویب رسید. بخشی از این اصلاحات به قانون صدور چک تضمینی و نحوه وصول آن مرتبط است. اصلاحاتی که در سال 1400 برای صدور چک تضمینی ارائه شده به صورت زیر است.

• طبق قانون جدید صدور و تحویل چک تضمینی حتماً باید در سامانه صیاد ثبت شود.
• چک‌های تضمینی باید حتماً در وجه ذی النفع صادر شوند و امکان ظهرنویسی در وجه حامل را نخواهند داشت.
• متقاضی صدور چک باید اطلاعات هویتی و شماره‌حساب ذی النفع و گیرنده چک را به متصدی بانک ارائه کند. در صورتی که گیرنده و ذی النفع یکسان نباشد، باید مشخصات گیرنده هم به عنوان ذی النفع در چک درج شود.
• صادر کننده چک باید علاوه بر ثبت درخواست در سامانه صیاد، فرم‌های بانکی مخصوص را نیز در بانک تکمیل کرده و ارائه دهد.
• برای هر برگ چک تضمینی یک شناسه یکتا 16 رقمی در نظر گرفته می‌شود.

تفاوت چک تضمین شده با چک رمزدار چیست؟

اغلب افراد تصور می‌کنند که چک تضمین شده با چک رمزدار یکسان است، در صورتی که این دو چک با هم متفاوت هستند. در گذشته امکان صدور چک تضمین شده در وجه حامل وجود داشت، اما چک رمزدار از همان ابتدا باید در وجه شخص صادر می‌شد و امکان صدور آن در وجه حامل وجود ندارد.

همچنین، برای دریافت چک رمزدار مراجعه به شعبه بانکی که در چک درج شده اجباری است؛ اما چک تضمین شده را می‌توان به مراجعه به سایر شعبات بانک نقد کرد. و در نهایت، برای چک رمزدار بین‌بانکی لازم است شماره‌حساب و کد شعبه بانکی که فرد گیرنده یا ذینفع در آن حساب دارد در چک درج شود.

کاربرد چک تضمینی چیست؟

از جمله سوالاتی که متقاضیان موقع بررسی انواع چک و شرایط مفقودی چک با آن مواجه می‌شوند می‌توان به کاربردهای چک تضمینی اشاره کرد.

•  واریز به‌حساب‌های قرض‌الحسنه جاری یا پس‌انداز و کوتاه‌مدت
•  واریز تعهدات و دیون
•  واریز به‌حساب‌های دولتی
•  صدور حواله به شهرستان
•  پرداخت نقدی به اشخاص

قوانین کلی چک تضمینی

1) در صورتی که فرد درخواست کننده چک آن را پشت‌نویسی کرده باشد، امکان پیشگیری از فرآیند پرداخت وجه را نخواهد داشت؛ یعنی فوت، ورشکستگی و … شرایط وصول چک را تغییر نمی‌دهد، مگر در مواقع خاص که چک طبق قوانین حقوقی نقد شدن چک لغو شود.

2) چک تضمینی باید توسط دارنده حساب امضا شده باشد و شعبه بانک نیز آن را مهر کرده باشد. در غیر این صورت چک فاقد اعتبار است و امکان وصول آن وجود ندارد.

3) نگارش مبلغی که در چک تضمینی نوشته می‌شود با نحوه نوشتن مبلغ در چک‌های عادی متفاوت است. در این چک‌ها مبلغ به صورت ماشینی توسط بانک در بخش مشخص شده درج می‌شود و امکان نگارش آن با خودکار و… وجود ندارد.

4) در صورتی که گیرنده چک درخواست وصول آن به سایر بانک‌ها داشته باشد، حداقل یک روز کاری زمان لازم است تا پرداخت وجه به حساب مورد نظر انجام شود.

سخن پایانی

چک تضمینی تنها در صورتی برای صاحب حساب صادر می‌شود که فرد مبلغ مورد نظر را در حسابش داشته باشد؛ بنابراین دریافت چک تضمینی به معنی ضمانت بانک برای پرداخت مبلغ مورد نظر خواهد بود.

با توجه به پیچیدگی قوانین صدور و وصول چک، لازم است که با وکیل چک که با قوانین این حوزه آشنا است مشورت کنید. در صورتی که به وکیل چک برگشتی یا به راهنمایی بیش‌تر درباره چک تضمین شده نیاز دارید می‌توانید با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید.

سوالات متداول