بررسی حق و حقوق زن در طلاق

حق و حقوق زن در طلاق یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در روند جدایی زوجین باید به آن توجه شود. این حقوق شامل مجموعه‌ای از امتیازات مالی و غیرمالی است که قانون برای حمایت از زن در زمان فروپاشی زندگی مشترک در نظر گرفته است.

از مهریه و نفقه گرفته تا حضانت فرزند و اجرت‌المثل، همگی در دسته حقوقی قرار می‌گیرند که زن ممکن است در صورت وقوع طلاق، مستحق آنها باشد. برای دریافت مشاوره دقیق و اطلاعات کامل درباره حقوق خود در فرایند طلاق با کارشناسان حقوقی دادسو تماس بگیرید.

انواع حق و حقوق زن در طلاق

قوانین کشور شرایطی را برای حق و حقوق زن در طلاق زنان در جامعه فراهم کرده است که بتوانند با آسایش بیشتری به زندگی خود ادامه دهند. به همین دلیل این قوانین حقوق زن در خانواده را از قبل پیش بینی کرده‌ اند تا زوجین در زندگی مشترک دچار مشکل نشوند. برای مثال یکی از پیش پا افتاده ترین مسائل این است که زن هیچ وظیفه ای در انجام امور منزل ندارد.

اگرچه این کار به صورت یک فرهنگ در بین مردم جا افتاده است که زن وظیفه دارد مادامی که در خانه شوهر زندگی می‌کند، چنین وظایفی را بر عهده بگیرد. اما حقوق زن در طلاق توافقی شرایط خاص دیگری دارد که بخش اعظم آن به توافق بین طرفین برمی‌گردد. به طور کلی حقوق زن در زمان طلاق به دو دسته حقوق مالی و حقوق غیر مالی تقسیم بندی می‌شود.

1. حقوق مالی زن در طلاق توافقی

از مهم ترین مباحث و حق و حقوق زن در طلاق توافقی بخش مالی آن است که اغلب بین زوجین اختلاف زیادی ایجاد می‌کند. بحث مالی همان‌طور که گفتیم شامل مهریه و نفقه و البته جهیزیه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت خواهد بود.

برخی از این حقوق شرعا از زمان عقد به زن تعلق می‌گیرد، نه فقط هنگام طلاق. همچنین اگر شرط تصنیف دارایی در عقدنامه ذکر شده باشد، دادگاه هنگام طلاق آن را نیز بررسی می‌کند. به طور کلی؛ بخش مالی در حق و حقوق زن در طلاق عبارت است از:

✔ مهریه

در بین کلیه حق و حقوق زن در طلاق، مهریه از اهمیت زیادی برخوردار است و اصولا چالش برانگیزترین بخش در زمان طلاق بین زوجین است. مهریه از زمان جاری شدن عقد به زوجه تعلق می‌گیرد. این به آن معناست که اگر زن حتی در زمان عقد و قبل از برقراری رابطه زناشویی تصمیم به طلاق از مرد بگیرد و یا مرد دادخواست طلاق را در این زمان ارائه دهد، مهریه به زن تعلق می‌گیرد. زمانی که طلاق به صورت توافقی باشد، زوجین در مورد مهریه به توافق خواهند رسید.

✔ نفقه زن

نفقه از جمله حق و حقوق زن در طلاق است که بعد از طلاق نیز طبق قانون تا مدت زمانی به زن تعلق خواهد گرفت. در واقع این حق شامل مایحتاجی هم‌چون خوراک، پوشاک، مسکن، امور درمانی، بهداشتی و … است که بایستی اگر از شروط ضمن عقد بوده است، از طرف مرد برای زن مهیا شود. در عین حال باید اشاره کرد که در ازدواج موقت، نفقه به زن تعلق نخواهد گرفت.

میزان پرداخت آن نیز بستگی به شرایط زندگی زن نیز خواهد شد. در عین حال باید اشاره کرد که زن بایستی نسبت به شوهر خود تمکین کند تا شامل دریافت نفقه شود. در غیر این ‌صورت اگر زن نسبت به مرد تمکین نکند، به عنوان ناشزه محسوب می‌شود و مستحق دریافت آن نخواهد بود.

✔ اجرت المثل

اجرت المثل یکی از دیگر حقوق مالی زن بعد از طلاق است که در واقع حق الزحمه خدماتی هم‌چون شست و شو، نظافت، تهیه غذا، شیر دادن به فرزند و … است که در طول زندگی مشترک در خانه شوهرش انجام داده است. البته این حق زمانی به زن تعلق خواهد گرفت که در عقدنامه نیز ذکر شده و این اعمال به صورت رایگان از طرف زن انجام نشده باشد.

در این حالت زن می‌تواند بعد از طلاق و یا فوت شوهرش برای دریافت اجرت المثل اقدام کند تا کارشناس با توجه به سال‌های زندگی مشترک، شرایط زندگی، اموری که زن در زندگی انجام داده است و … میزان آن‌ را تعیین کند.

✔ مطالبه نحله

یکی دیگر از حقوق مالی زن بعد از طلاق نحله است. زمانی‌که مرد قصد دارد از همسر خود جدا شود و درخواست آن‌ را ثبت کرده است، قاضی این امکان را خواهد داشت که از جهت نیکوکاری، مرد را متقاعد کند که از دارایی خود علاوه بر مهریه و نفقه، میزانی را در قالب نحله به زن برای امرار معاش و ایجاد شرایط بهتر در زندگی‌اش به او بپردازد.

البته باید توجه داشت که در حق و حقوق زن در طلاق، نحله یک حق قانونی اجباری نیست بلکه بیشتر جنبه ایثار و نیکوکاری دارد و پرداخت آن به صلاحدید قاضی و شرایط مالی مرد بستگی دارد. نحله معمولا پس از پایان زندگی مشترک و در زمان طلاق مطرح می‌شود و هدف آن کمک به زن برای تامین نیازهای مالی در دوران پس از جدایی است،

✔ تنصیف

از جمله مواردی که به زن بعد از طلاق می‌تواند تعلق بگیرد تنصیف اموال مرد است. به این معنی که در هنگام طلاق، نصف اموال مرد به زن خواهد رسید. البته شایان به ذکر است که تقسیم اموال بعد از طلاق جزو شروطی است که مرد در هنگام عقد می‌تواند بپذیرد تا جزو حقوق مالی زن بعد از طلاق به شمار آید.

به صورت کلی در خصوص این مورد از حق و حقوق زن در طلاق، نصف اموال مرد به زن تعلق خواهد گرفت. اگر مرد قبل از طلاق اموال خود را بفروشد یا به شخص دیگری منتقل کند، حقوق مالی زن بعد از طلاق در این مورد به حداقل و یا صفر خواهد رسید. همچنین اگر مرد اموال خود را قبل از طلاق به شخص دیگری منتقل کند، فرار از دین محسوب نمی‌شود و زن در این رابطه نمی‌تواند شکایتی را مطرح کند. وکیل طلاق توافقی در این زمینه به زوجین کمک خواهد کرد.

✔ جهیزیه

جهیزیه یکی از موارد مهم حق و حقوق زن در طلاق است که پس از طلاق می‌تواند آن را از همسر خود مطالبه کند. زن حق دارد تمامی وسایلی که به عنوان جهیزیه به خانه مشترک آورده، بازپس بگیرد. در صورت بروز اختلاف، ارائه سیاهه (لیست امضاشده جهیزیه) یا شهادت شهود می‌تواند برای اثبات مالکیت و مطالبه جهیزیه مورد استفاده قرار گیرد.

2. حقوق غیر مالی زوجه بعد از طلاق توافقی

از مهمترین موارد حق و حقوق زن در طلاق در بخش غیر مالی شامل این موضوع می‌شود که حضانت فرزند در طلاق توافقی با چه کسی است؟ در قوانین این مسائل از قبل پیش بینی شده است مگر اینکه زوجین در زمان طلاق، در این زمینه هم با یکدیگر به یک مرز مشترک رسیده باشند.

در چنین شرایطی هم باید توافقات به صورت کتبی و کاملا محضری ثبت شود و به صورت سندی قابل استناد در بیاید. در حالت عادی قانون حضانت فرزند را تا سن 7 سالگی بر عهده مادر قرار داده است. از سن 7 سالگی به بعد حضانت فرزندان به پدر خانواده تعلق می‌گیرد و این حق تا زمان به بلوغ رسیدن فرزندان ادامه خواهد داشت.

نقش وکیل در حفظ حق و حقوق زن در طلاق چقدر اهمیت دارد؟

نقش وکیل در حفظ حق و حقوق زن در طلاق بسیار مهم و تعیین‌کننده است؛ زیرا بسیاری از زنان با جزئیات حقوقی و قانونی مربوط به طلاق آشنایی کامل ندارند و ممکن است بدون آگاهی، از بخشی از حقوق خود صرف‌نظر کنند یا نتوانند آنها را اثبات و مطالبه کنند. در این شرایط، وکیل با تجربه در زمینه حق و حقوق زن در طلاق می‌تواند:

• تمامی حقوق مالی زن مانند مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و جهیزیه را به‌درستی مطالبه کند.
• از تضییع حقوق غیرمالی زن مانند حضانت فرزند یا شروط ضمن عقد جلوگیری کند.
• در روند دادرسی و تنظیم دادخواست‌ها به زن مشاوره تخصصی بدهد و اسناد لازم را جمع‌آوری کند.
• در صورتی که زن وکالت طلاق داشته باشد، وکیل می‌تواند همه مراحل قانونی بدون نیاز به حضور شوهر از طرف او انجام دهد.
• اگر مرد قصد فرار از پرداخت حقوق زن را با انتقال اموال یا پنهان‌کاری داشته باشد، وکیل می‌تواند با تنظیم دادخواست‌های مناسب جلوی این اقدامات را بگیرد.

سخن آخر

در مجموع، حق و حقوق زن در طلاق مجموعه‌ای از حمایت‌های مالی و غیرمالی است که قانون به منظور تضمین امنیت و رفاه زنان پس از پایان زندگی مشترک در نظر گرفته است. این حقوق موارد مختلفی را شامل می‌شود و نقش وکیل در احقاق و حفظ این حقوق بسیار کلیدی و تاثیرگذار است. آگاهی از اینکه بعد از طلاق چه چیزی به زن تعلق میگیرد و استفاده صحیح از این حقوق می‌تواند به زن کمک کند تا با کمترین آسیب و دغدغه‌های مالی و روانی، از مرحله طلاق عبور کند و زندگی مستقلی را آغاز نماید.

سوالات متداول درباره حق زن در طلاق