انواع طلاق

در این مقاله قرار است درباره انواع طلاق صحبت کیم. شاید برای شما هم جالب و کاربردی باشد که بدانید طلاق انواع مختلفی دارد و بر اساس اینکه طلاق از طرف چه فردی باشد یا خانم مهریه را ببخشد یا خیر، به انواع مختلف تقسیم می‌شود.

 

انواع طلاق

به صورت کلی طلاق به دو دسته طلاق بائن و طلاق رجعی تقسیم می‌شود. یکی از اصلی ترین تفاوت این دو در امکان رجوع آقا در بازگشت به زندگی مشترک در دوران عده خانم است.
در این مقاله درباره طلاق از طرف خانم، طلاق از طرف آقا، طلاق توافقی، طلاق در دوران عقد و طلاق با داشتن حق طلاق صحبت می‌کنیم. شرایط پرداخت مهریه، نفقه و اجرت المثل را در هر کدام بررسی می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: طلاق توافقی چگونه است؟ شرایط طلاق توافقی سال 1402

انواع طلاق بائن

همان طور که گفتیم به صورت کلی طلاق به دو دسته بائن و رجعی تقسیم می‌شود که در این عنوان درباره طلاق بائن توضیح می‌دهیم. طلاق بائن یکی از انواع طلاق است که به دو دسته خلع و مبارات تقسیم می‌شود.

بر اساس ماده 1145 قانون مدنی در موارد ذیل طلاق بائن است:
طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود
طلاق یائسه
طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید

 

طلاق خانم باکره

زمانی که بین خانم و آقا صیغه عقد جاری شده ولی روابط زناشویی بین آنها صورت نگرفته و در واقع خانم پرده بکارت خود را از دست نداده، باکره محسوب می‌شود. زمانی که خانم باکره باشد طلاق از نوع بائن محسوب می‌شود.
در این صورت آقا در مدت عده نمی‌تواند به همسر خود رجوع کند. در صورتی که خانم قصد مطالبه مهریه خود را داشته باشد چون باکره هستند، مهریه ایشان نصف حساب می‌شود.

طلاق خانم یائسه

طلاق خانم یائسه یکی از انواع طلاق است. زمانی که خانم یائسه می‌شود یعنی دیگر امکان بارداری ندارد و عادت ماهانه نمی‌شود. در این حالت اگر خانم و آقایی قصد جدایی داشته باشند طلاق آنها از نوع بائن حساب می‌شود.
در طلاق خانم یائسه مهریه و نفقه به ایشان تعلق می‌گیرد و اجرت المثل فقط در صورت اینکه طلاق از طرف مرد باشد به خانم تعلق می‌گیرد.

 

طلاق خلع

طلاق خلع یکی از انواع طلاق بائن است. این طلاق به دلیل کراهت و عدم تمایل خانم به زندگی مشترک و آقا اتفاق می‌افتد. در طلاق خلع خانم باید تمام یا بخشی از مهریه خود را به آقا ببخشد و برای طلاق اقدام کند.

بر اساس ماده 1146 قانون مدنی: طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به وی می‌دهد، طلاق بگیرد؛ اعم از اینکه مال مزبور عین مهر یا معادل آن یا بیشتر یا کمتر از مهر باشد.

دو رکن اصلی در طلاق خلع وجود دارد. یکی کراهت و بی زاری خانم از آقا و دیگری بخشش تمام یا قسمتی از مهریه.

طلاق مبارات

طلاق مبارات به دلیل کراهت خانم و آقا از هم دیگر اتفاق می‌افتد. در این نوع طلاق خانم باید تمام یا بخشی از مهریه خود را ببخشد.

بر اساس ماده 1147 قانون مدنی: طلاق مبارات آن است که کراهت از طرفین باشد ولی در این صورت عوض باید زائد بر میزان مهر نباشد.

 

طلاق بائن بعد از سه بار طلاق

حتما عبارت سه طلاق را شما هم شنیده‌اید. سه طلاق هم یکی از انواع طلاق است. در واقع به حالتی گفته می‌شود که خانم و آقا به صورت سه بار پی در پی طلاق گرفته و مجدد به هم بر می‌گردند.
در این حالت و در طلاق سوم صیغه طلاق جاری شده بین خانم و آقا و طلاق ثبت شده بین شان از نوع بائن بوده که در مدت عده طلاق بائن خانم (سه ماه و ده روز) آقا حق بازگشت به همسر خود را ندارد.

 

طلاق رجعی

طلاق رجعی به نوعی از طلاق گفته می‌شود که در مدت عده خانم که سه ماه و ده روز یا سه طهر است، آقا می‌تواند به همسر خود رجوع کند. بدون اینکه نیاز به خواندن مجدد صیغه عقد باشد.

بر اساس ماده 1148 قانون مدنی:

در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است.

بر اساس ماده 1149 قانون مدنی:

رجوع در طلاق به هر لفظ یا فعلی حاصل می‌شود که دلالت بر رجوع کند مشروط بر اینکه مقرون به قصد رجوع باشد.

در طلاق رجعی اگر یکی از طرفین در مدت عده فوت کنند دیگری جز ورثه حساب می‌شود. همچنین آقا باید در مدت عده نفقه خانم را پرداخت کند.

بیشتر بخوانید: قرارداد الکترونیک چیست و چگونه تنظیم می شود؟

انواع طلاق از طرف خانم

یکی دیگر از انواع طلاق، طلاق یک طرف از سمت خانم است. همان طوری که می‌دانید به صورت قانونی حق طلاق با آقا است. خانم برای طلاق گرفتن باید یکی از شروط 12گانه‌ی عقد را دارا باشد.
یعنی در صورتی که آقا به مدت 6 ماه نفقه پرداخت نکند، اعتیاد صدمه زننده داشته باشد، به مدت 5 سال به حبس تعزیری محکوم شود و …خانم می‌تواند برای طلاق اقدام کند.

زمانی که طلاق از طرف خانم باشد اجرت المثل به ایشان تعلق نمی‌گیرد و فقط در صورت مطالبه می‌تواند مهریه و نفقه را دریافت کند. در صورتی که آقا اموالی داشته باشند به میزان مهریه، خانم می‌تواند اموال را توقیف کند.
در صورتی که اموالی نداشته باشد قسط بندی مهریه انجام  می‌شود و آقا باید اقساط را پرداخت کند.

ماده1130 قانون مدنی:

در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنان چه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود.

تبصره – عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه‌ی زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می‌گردد:

ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.

اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.

محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.

ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.

ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه‌ی صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.

بیشتر بخوانید: طلاق بدون حضور زوجین چگونه است؟

طلاق از طرف آقا

آقا حق طلاق را به صورت قانونی دارد و در هر زمانی و به هر دلیلی می‌تواند همسر خود را طلاق دهد. فقط باید قبل از طلاق حق و حقوق مالی خانم مانند نفقه، مهریه و اجرت المثل را پرداخت کند.
در صورتی که اموالی داشته باشد، باید به میزان مهریه بخشی از آن را به نام همسرش زند. در صورتی که اموال نداشته باشد باید پیش پرداخت و اقساط مهریه خانم را پرداخت کند.

یکی دیگر از مواردی که در طلاق یک طرفه از سمت اقا مطرح است، شرط تنصیف اموال می‌باشد. تنصیف اموال در طلاق از طرف آقا اتفاق می‌افتد. که آقا باید در صورت مطالبه خانم نصف اموالی که بعد از ازدواج خریداری شده را به خانم منتقل کند.

بر اساس ماده 1133 قانون مدنی: مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید.

 

طلاق توافقی

طلاق توافقی یکی از انواع طلاق است. همان طور که از اسم آن پیداست به نوعی از طلاق گفته می‌شود که بر مبنای توافقات خانم و اقا انجام می‌شود. در طلاق توافقی باید تکلیف مهریه، نفقه و حضانت فرزند مشخص شود.

قانون به تمام این توافقات احترام می‌گذارد. در خصوص مهریه خانم و آقا می‌توانند تصمیم بگیرند که تمام مهریه بخشیده شود، تمام آن دریافت شود، بخشی از آن بخشیده و بخش دیگر دریافت شود.

در خصوص حضانت فرزند خانم و آقا می‌توانند هر توافقی را بر اساس مصلحت فرزند مکتوب کنند و حضانت قانونی فرزند به این صورت است که حضانت فرزند دختر و پسر تا هفت سالگی با مادر است.
فرزند دختر از هفت تا نه سالگی با پدر و فرزند پسر از هفت تا پانزده سالگی با پدر است  بعد آن از مدار حضانت خارج می‌شوند.

اجرت المثل در طلاق توافقی به خانم تعلق نمی‌گیرد و موضوع نفقه هم باز بر مبنی توافقات خانم و آقا است و در صورتی که تمایل به وکیل طلاق توافقی دارید می توانید با واحد مشاوره رایگان تلفنی دادسو تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید: برای طلاق توافقی چه باید کرد

طلاق با داشتن حق طلاق

طلاق با داشتن حق طلاق هم یکی دیگر از انواع طلاق است. همان طور که گفتیم حق طلاق به صورت قانونی با آقا است و خانم فقط در صورت دارا بودن یکی از شروطی که در عنوان‌های قبلی توضیح دادیم می‌تواند برای طلاق اقدام کند.

وکالتی وجود دارد به نام وکالت در طلاق که خانم با داشتن این وکالت می‌تواند برای طلاق اقدام کند. آقا در زمان عقد (در سند ازدواج) یا بعد از عقد در دفتر ثبت اسناد (وکالت نامه) می‌تواند این حق را به خانم بدهد. زمانی که خانم حق طلاق دارد می‌تواند به جای آقا وکیل بگیرد تا در مراحل اداری طلاق حاضر شود.

حق طلاق برای اعتبار کافی باید سه شرط داشته باشد:

بلا عزل باشد (دارای تاریخ مشخص نباشد و همیشگی باشد)

حق توکیل به غیر داشته باشد (خانم بتواند به جای آقا وکیل بگیرد)

حق اسقاط در تجدید نظرخواهی  و فرجام خواهی داشته باشد (بعد گرفتن رای طلاق بتواند بلافاصله به دفتر طلاق مراجعه کند تا صیغه طلاق جاری شود)

بیشتر بخوانید: انواع دلایل طلاق از طرف خانم و آقا

انواع طلاق در دوران عقد

دوران عقد به دوره‌ای گفته می‌شود که صیغه عقد بین خانم و آقا جاری شده و به صورت قانونی زن و شوهر محسوب می‌شوند ولی در یک منزل مشترک زندگی نمی‌کنند. در این دوره خانم و آقا می‌توانند در صورت رضایت هر دو طرف برای طلاق توافقی اقدام کنند.
در صورتی که خانم یکی از شروط 12 گانه را دارا باشد یا حق طلاق داشته باشد می‌تواند برای طلاق یک طرفه اقدام کند که اگر باکره باشد طلاق بائن و اگر باکره نباشد طلاق رجعی انجام می‌شود.
(البته احتمال طلاق رجعی وجود دارد و می‌تواند نوع دیگر باشد) آقا می‌تواند با پرداخت حق و حقوق مالی خانم برای طلاق یک طرفه اقدام کند.

فقط توجه داشته باشید که در طلاق در دوره عقد اگر خانم دوشیزه (پرده بکارت داشته) باشد نصف مهریه به ایشان تعلق می‌گیرد.